ديباچه‌اي بر ديپلماسي نهضتي
فصلنامه مطالعات راهبردي جهان اسلام، سالشانزدهم، شماره ۳، پياپي ۶۳، پاییز ۱۳۹۴؛ صفحات ۶۹-۱۰۰
چکیده
طي سال‌هاي گذشته مفاهيم مرتبط با ديپلماسي وسعت بيشتري يافته‌اند. در اين بين گرچه درباره دو مفهوم «ديپلماسي» و «نهضت» مباحث گوناگوني مطرح شده است، اما اگر اين دو مفهوم کنار هم قرار گيرند، مفهوم گسترده‌تري به نام «ديپلماسي نهضتي» شکل مي‌گيرد که تاکنون مباني و ويژگي‌هاي آن بحث و بررسي نشده است. با توجه به اهميت و جايگاهي كه نهضت‌هاي آزادي‌بخش به ويژه نهضت‌هاي اسلامي در سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران دارند و همچنين با تأكيد بر اين نكته كه ايران به كانون و مركز نهضت‌هاي اسلامي در جهان اسلام تبديل شده است، بررسي ابعاد و زواياي مختلف ديپلماسي نهضتي حايز اهميت فراواني است. بر اين اساس پژوهش حاضر در نظر دارد علاوه بر بررسي دو مفهوم ديپلماسي و نهضت، بين آنها پيوند برقرار کند و ضمن توضيح و تبيين ديپلماسي نهضتي، شاخصه‌ها و ويژگي‌هاي آن را به بحث بگذارد.
واژگان کلیدی
ديپلماسي، نهضت، ديپلماسي نهضتي، نظام سلطه، ظلم‌ستيزي و نفي سبيل
عنوان مقاله [English]
An Introduction
to the Nehzat Diplomacy
نویسنده [English]
Sh. Bahman, K. Khanlu
چکیده [English]
Abstract
Over the past years, concepts related to diplomacy have been expanded more than the past. In the meantime, wide-ranging discussions have been provoked about both “diplomacy” and “movement”. But, if these two concepts come together, they form a broader concept called “movement diplomacy”, the principles and characteristics of which have not been studied so far. Due to the importance of the liberation movements –especially the Islamic movements – in the foreign policy of the Islamic Republic of Iran and with an emphasis on the fact that Iran has become the center of Islamic movements in the Islamic world, studying different aspects and dimensions of movement diplomacy is of great importance,. Accordingly, the present study intended to investigate the concept of diplomacy and movement establishing a relation between them. It explains movement diplomacy and clarifies its features and characteristics.
واژگان کلیدی[English]
Keywords
Diplomacy, campaign, Nehzat diplomacy, hegemonic system, fighting against oppression, rejection of influence
عنوان مقاله [العربية]
مقدمة في الدبلوماسية الثورية
چکیده [العربية]
المخلص
اتخذت المفاهيم المتعلقة بالدبلوماسية وعلى مدى السنوات الماضية أبعاداً أوسع مما كانت عليها في الماضي. في هذه الأثناء، وعلى الرغم من أن العديد من القضايا قد أثيرت حول مفهومي “الدبلوماسية” و”الثورة”، ولكن إذا ما وضع هذان المفهومان إلی جانب بعضهما البعض، سیتشكَّل مفهومٌ أوسع یدعی “الدبلوماسية الثورية” والتي لم تناقش المبادئ والسمات الخاصة بها حتی الآن. فنظراً لأهمية ومکانة حركات التحرر وخاصةً الحركات الإسلامية في السياسة الخارجية للجمهورية الإسلامية الإيرانية، وکذلك من خلال التأکید علی أن إيران أصبحت مركز الحركات الإسلامية في العالم الإسلامي، فمن الأهمية بمكان دراسة مختلف الجوانب والزوايا للدبلوماسية الثورية. وفقاً لذلك، يعتزم هذا البحث بالإضافة إلى دراسة مفهوم الدبلوماسية والثورة، إقامةَ رابطٍ فيما بينهما، وإذ سيقدِّم شرحاً عن الدبلوماسية الثورية، سیناقش خصائصها ومميزاتها أيضاً.
الكلمات المفتاحية
الدبلوماسية، الثورة، الدبلوماسية الثورية، نظام الهيمنة، محاربة الظلم ونفي السبیل
ـ افتخاري، اصغر (۱۳۸۹)، «صلح و امنيت بين‌الملل؛ رويکردي اسلامي»، در کتاب: حسين پور احمدي، اسلام و روابط بين‌الملل؛ چارچوب‌هاي نظري، موضوعي و تحليلي، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
ـ بيات، محمود (۱۳۸۵)، ديپلماسي ديجيتالي: پژوهشي در تحولات ديپلماسي معاصر، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
ـ داستاني بيرکي، علي (۱۳۸۷)، جهان اسلام از ديدگاه امام خميني(ره)، تهران: مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني.
ـ سجادي، عبدالقيوم (۱۳۸۳)، ديپلماسي و رفتار سياسي در اسلام، قم: انتشارات دفتر تبليغات اسلامي‌حوزه علميه قم.
ـ شارپ، پائول (۱۳۸۹)، «دولت‌هاي انقلابي، رژيم‌هاي ياغي و تکنيک‌هاي ديپلماسي عمومي»، در کتاب: ژان ميلسن، ديپلماسي عمومي نوين؛ کاربرد قدرت نرم در روابط بين‌الملل، ترجمه رضا کلهر و محسن روحاني، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
ـ صديقي، کليم (۱۳۷۵)، مسائل نهضت‌هاي اسلامي، ترجمه‌هادي خسروشاهي، تهران: اطلاعات.
ـ عسگرخاني، ابومحمد (۱۳۸۳)، رژيم‌هاي بين‌المللي، تهران: انتشارات مؤسسه فرهنگي مطالعات و تحقيقات بين‌المللي ابرار معاصر تهران.
ـ عسگري، محمود و احمد آقاجاني (۱۳۹۰)، «عوامل شکل‌دهنده و ويژگي‌هاي فرهنگ راهبردي ج.ا.ايران»، در فصلنامه نامه دفاع: عسگري، محمود، فرهنگ راهبردي جمهوري اسلامي ايران، ش ۳، شماره پياپي ۲۶، تهران: مرکز تحقيقات راهبردي دفاعي.
ـ عميد زنجاني، عباسعلي (۱۳۷۱)، انقلاب اسلامي و ريشه‌هاي آن، تهران: نشر كتاب سياسي.
ـ مورگنتا، هانس جي (۱۳۷۹)، سياست ميان ملت‌ها، ترجمه حميرا مشيرزاده، ج ۲، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه، چاپ دوم.
ـ زارعي، سعدالله، (۱۳۹۴)، مباني و دستاوردهاي ديپلماسي نهضتي جمهوري اسلامي ايران، تهران: مؤسسه مطالعات انديشه‌سازان نور، ۲۲ دي.
ـ ميلسن، ژان (۱۳۸۹)، «ديپلماسي عمومي: از تئوري تا عمل»، در کتاب: ژان ميلسن، ديپلماسي عمومي نوين؛ کاربرد قدرت نرم در روابط بين‌الملل، ترجمه رضا کلهر و محسن روحاني، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع)،
ـ هالستي. کي جي (۱۳۷۳)، مباني تحليل سياست بين‌الملل، ترجمه بهرام مستقيمي و مسعود طارم سري، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه،
ـ قادري کنگاوري، روح‌الله (۱۳۹۴)، نظريه مقاومت و نظريه‌هاي غربي روابط بين‌الملل، تهران: نشر مخاطب.
