آینده‌پژوهی روابط تهران ـ کابل
ایران ـ افغانستان، درهای باز، درهای بسته
فصلنامه مطالعات راهبردي جهان اسلام، سال بیست و دوم، شماره ۲، پياپي ۸۶، تابستان ۱۴۰۰؛ صفحات ۵-۴۲
چکیده
افغانستان، سرزمین تحولات سخت است. رژیم‌هایی در آن پدید می‌آیند به سختی می‌مانند و به سهولت از بین می‌روند؛ به گونه‌ای که از ۱۳۵۲ تا امروز هفت نوع حکومت به خود دیده است افغانستان به همین نسبت برای همسایگانش، نعمت و نقمت را توأمان دارد. افغان‌ها یک بار دولت «نامدار» صفوی را در ایران برانداخته‌اند و یک بار دشمن اصلی ایران را به خواری از مرز و بوم خود رانده‌اند. افغانستان درویشی توانگر است. کشوری با حدود ۱۱ معدن و کان ارزشمند به ارزش تقریبی سه تریلیون دلار؛ در عین حال همین امروز سازمان ملل می‌گوید بدون حمایت بین‌المللی از پی اداره خود برنمی‌آید!
«طالبان» در این سرزمین هم‌اینک در آستانه تشکیل دومین دولت خود است، دولتی که بیش از آنکه نسبتی با «اسلام حنفی» داشته باشد با «اسلام پشتون» سازگار است. اسلام پشتونی آمیزه‌ای از تساهل صوفی‌گرایانه و خشونت پشتون است، فقه آن فقه پشتون و روش آن پشتونی است با این تفاوت که حالا «سیاستمداران طالب»دریافته‌اند، مسیر برای یک حکومت پشتون ولایانه هموار نیست و باید پاره‌ای اصلاحات را بپذیرند.
تحولات افغانستان از سوی دیگر برای جمهوری اسلامی در کنار تهدیدات و تحذیرات، فرصت‌های ویژه‌ای به همراه دارد. افغان بیش از هر همسایه‌ای با «ایران» نسبت دارد، تاریخ، فرهنگ، زبان، آداب و رسوم افغان ایرانی است در عین حال «افغان آزاد» مدیون جمهوری اسلامی هم هست چرا که در اخراج آمریکا از این مرز و بوم، به جز ایران کسی را در کنار و معاضد خود ندیده است. با مقداری تسامح می‌توان گفت هم‌اینک «افغانستان طالب» میان دو نیروی منطقه‌ای قرار گرفته است؛ ایران و پاکستان. طالبان در باطن خود ایران را آزادی‌بخش و پاکستان را اشغالگر می‌داند هر چند نمی‌تواند این را با صراحت بیان کند. طالبان خط یا مرز ۲۴۳۰ کیلومتر دیورند با پاکستان را خیانت انگلیسی‌ها علیه «ملت پشتون» به حساب آورده و پشتون والی‌های شمال پاکستان را بخشی تجزیه‌شده از خاک کشور خود به حساب می‌آورد.
واژگان کلیدی
اففانستان، جمهوری اسلامی، طالبان، تعاملات فرهنگی، تعاملات اقتصادی
عنوان مقاله [English]
The future study of Tehran-Kabul relations
نویسنده [English]
Saadullah Zarei
چکیده [English]
Abstract
Afghanistan is a land of hard changes. Regimes that arise in it remain difficult and easily destroyed; As it has seen seven types of government since 1352, Afghanistan has both blessings and retribution for its neighbors. The Afghans once overthrew the “famous” Safavi government in Iran and once drove the main enemy of Iran out of their borders. Afghanistan is a rich dervishes. A country with about 11 valuable mines and ores worth approximately $ 3 trillion; At the same time, today the UN says that it will not be able to control its administration without international support!
The Taliban in this country is now on the verge of forming a second government, one that is more compatible with Pashtun Islam than with Hanafi Islam. Pashtun Islam is a mixture of Sufi tolerance and Pashtun violence. Its jurisprudence is Pashtun jurisprudence and its method is Pashtun. The difference is that “Taliban politicians” now realize that the path to a Pashtun government is not smooth and that they will have to accept some reforms.
The developments in Afghanistan, on the other hand, bring special opportunities for the Islamic Republic, in addition to threats and warnings. Afghans are more related to “Iran” than any other neighbor, Afghan history, culture, language, customs are also Iranian “Free Afghan” owes to the Islamic Republic because in the expulsion of the United States from this border, except Iran it has not seen anyone beside him. With some tolerance, it can be said that “Afghanistan Talib” is now between two regional forces; Iran and Pakistan. The Taliban inwardly see Iran as liberating and Pakistan as occupying, although it cannot say so explicitly. The Taliban consider the 2,430-kilometer Durand Line border with Pakistan a British betrayal of the “Pashtun nation,” and the Pashtun provinces in the northern of Pakistan a fragmented part of their country.
واژگان کلیدی[English]
Keywords
Afghanistan, Islamic Republic, Taliban, cultural interactions, economic interactions
عنوان مقاله [العربية]
الدراسات المستقبلية للعلاقات بين طهران وكابول
چکیده [العربية]
المخلص
أفغانستان هي أرض التغييرات الصعبة. الأنظمة التي تنشأ فيه تظل صلبة ويمكن تدميرها بسهولة ؛ بما أنها شهدت سبعة أنواع من الحكم منذ عام ۱۳۵۲، فإن أفغانستان تتمتع بجيرانها بركات وعقاب. لقد أطاح الأفغان ذات مرة بالحكومة الصفوية “الشهيرة” في إيران وطردوا ذات مرة العدو الرئيسي لإيران من حدودهم. أفغانستان الدرويش غنية. بلد به حوالي ۱۱ منجم وخامات ثمينة تبلغ قيمتها حوالي ۳ تريليونات دولار ؛ في نفس الوقت، تقول الأمم المتحدة اليوم أنها لن تكون قادرة على إدارة نفسها دون دعم دولي!
طالبان في هذا البلد الآن على وشك تشكيل حكومة ثانية، حكومة تتوافق مع الإسلام البشتوني أكثر من الإسلام الحنفي. الإسلام البشتوني مزيج من التسامح الصوفي وعنف البشتون، فقهها هو فقه البشتون وطريقته البشتونية. الفرق هو أن “ساسة طالبان” يدركون الآن أن الطريق إلى حكومة البشتون ليس سهلاً وأنه سيتعين عليهم قبول بعض الإصلاحات.
من ناحية أخرى، تأتي التطورات في أفغانستان بفرص خاصة للجمهورية الإسلامية، بالإضافة إلى التهديدات والتحذيرات. الأفغانستان مرتبط بـ “إيران” أكثر من أي جار آخر، والتاريخ الأفغاني، والثقافة، واللغة، والعادات هم ایرانی و في الوقت نفسه، فإن “أفغانستان الحرة” مدينة للجمهورية الإسلامية، لأنها بطرد الولايات المتحدة من هذه الحدود، لم تعتبر حليفًا لها سوى إيران. وبشيء من التسامح يمكن القول إن “أفغانستان طالب” أصبحت الآن بين قوتين إقليميتين. إيران وباكستان. ترى طالبان في الداخل إيران على أنها محررة وباكستان محتلة، على الرغم من أنها لا تستطيع قول ذلك صراحة. تعتبر طالبان حدود خط دوراند البالغ طولها ۲۴۳۰ كيلومترًا مع باكستان خيانة بريطانية لـ “الأمة البشتونية”، ويعتبر البشتون المقاطعات الشمالية لباكستان جزءًا مجزأًا من بلادهم.
الكلمات المفتاحية
أفغانستان، الجمهورية الإسلامية، طالبان، التفاعلات الثقافية، التفاعلات الاقتصادية
- ابراهیم گل، علیرضا (۱۳۸۸)، «مسئولیت بین‌المللی دولت متن و شرح مورد کمیسیون حقوق بین‌الملل»، نشر گنج دانش
- ابن‌کثیر دمشقی (۱۹۹۰)، «البدایه و النهایه»، ج ۱۴، دارالکتب العلمیه دمشق
- الفنستون، مدنت استوارت (۱۳۸۸)، «افغانان، جای، فرهنگ، نژاد»، ترجمه محمد آصف فکرت، مشهد، بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی
- برجیان، جبیب (۱۳۷۶)، لرزه خیری و زلزلهدر آسیای مرکزی» نامه فرهنگستان علوم شماره ۶ و ۷
- پهلوان، چنگیز (۱۳۷۷)، «افغانستان عصر مجاهدین و برآمدن طالبان»، نشر قطره
- جدول نهادهای تحصیلی عالی خصوصی سراسر افغانستان gov.af/dr
- خواجه نعمت‌الله، ابن خواجه حبیب‌الله الهروی (۱۹۶۲)، «تاریخ خان جهانی و مخزن افغانی»، تهران، کتابخانه بنیاد دائره المعارف اسلامی»
- دیویز، آنتونی ( )، «نحوه شکل‌گیری گروه طالبان به عنوان یک نیروی نظامی»
- رشید، احمد (۱۳۸۳)، «کابوس طالبان»، ترجمه گیلدا ایروانلو و… نشر هوای رضا.
- زارعی، سعدالله (۱۳۹۴)، روزنامه کیهان، صفحه ۲، ۲۵ تیرماه
- زارعی، سعدالله (۱۴۰۰)، سریر، سیرت و صراط طالبان»، مجله پاسدار اسلام مرداد
- زورق، محمدحسن (۱۴۰۰)، مجله فرهنگ اسلامی تابستان
- ضیایی بیگدلی، محمدرضا (۱۳۸۶)، «حقوق بین‌الملل عمومی»، نشر گنج دانش
- عظیمی، محمد عظیم (۱۳۸۱)، «جغرافیای افغانستان»، ناشر محقق
- عظیمی، محمدعظیم (۱۳۹۱)، «جغرافیای انسانی افغانستان»، ناشران علم و دانش، انتشارات خراسان
- فاضلی، راحله (۱۳۹۰)، «اسرار موفقیت طالبان»، روزنامه همشهری، ۲۵ دی ماه
- فرمانیان، مهدی (۱۳۹۳)، «پراکندگی سلفی، گروه وهابیت در جهان اسلام»، قم، مؤسسه مطالعات بنیان دینی
- کاظمی محمدکاظم (۱۳۹۸))، «ما غریبه نیستیم؛ اهل ایرانیم»، خبرگزاری تسنیم ۲۳ اردیبهشت ۹۸:
Tasnimnws.com
- گریگوریان، وارتان (۱۳۹۱)، ظهور افغانستان مدرن: سیاست‌های اصلاحی و مدرنیزاسیون، ترجمه علی عالمی کرمانی، مشهد، ناشر شریعتی
- لطیف‌اف، جوزه و محمودی، سید مرتضی (۱۳۹۵)، سیاست و حکومت در افغانستان»، ناشر فوژان واشنگتن پست (۱۴۰۰)، گزارش و تحلیل ۳۰ مرداد
- مالکاسیان، کارتر (۲۰۲۱)، «جنگ آمریکا در افغانستان، یک تاریخ»، خبرگزاری ایسنا ۲۷ تیر ۱۴۰۰
- مژده، وحید (۱۳۸۲)، «افغانستان و پنج سال سلطه طالبان»، نشر نی
- میلی اویلیام (۱۳۷۷)، «افغانستان، طالبان و سیاست‌های جهانی»، مترجم عبدالفقاز محقق نشر ترانه
- http://afghankelikin.com
- http://www.crisisgroup.org
- Japantims (2027, 6, 27) Cultur5arl cleansing exposses outrageous methods of Taliban.www.un.org
- Reuters: 2021, 8-10
- shianews.com
- -www.afghan.ira.com
