امکان و امتناع شکل‌گيري روابط راهبردي ميان ايران و روسيه
فصلنامه مطالعات راهبردي جهان اسلام، سال هفدهم، شماره ۴، پياپي ۶۸، زمستان ۱۳۹۵؛ صفحات ۱۱۵-۱۴۱
چکیده
ايران و روسيه از ديرباز به دليل مجاورت، علايق سنتي، تاريخي و راهبردي، همواره روابط خاصي را نسبت به يکديگر دنبال کرده‌اند و روابط آنان همواره از فراز و نشيب‌هاي زيادي برخوردار بوده است؛ به نحوي كه گاهي دو كشور آن‌چنان به يكديگر نزديك شده‌اند كه صحبت از همکاري راهبردي آنها به ميان آمده و گاهي نيز چنان از هم فاصله گرفته‌اند كه به مرزهاي تيرگي در روابط رسيده‌اند. در این بین روند تحولات خاورميانه به‌ويژه بحران سوريه باعث به وجود آمدن تهديدهاي مشترک و منافع هم‌سو ميان روسيه و ايران شد. بر اين اساس، بررسي روند موجود در روابط دو کشور و تحولات منطقه‌اي و بين‌المللي نشان مي‌دهد که تهران و مسکو به دلايل متعدد قادر به عمق‌بخشي به روابط خود و حتي راهبردي‌شدن آن هستند. نوشتار حاضر درصدد بررسی امکان و امتناع شکل‌گیری روابط راهبردی میان ایران و روسیه است.
واژگان کلیدی
ایران، روسیه، بحران سوریه، روابط راهبردی، اتحاد و ائتلاف
عنوان مقاله [English]
The Possibility and the Avoidance of the Strategic Relations between Iran and Russia
نویسنده [English]
Shuaib Bahman
چکیده [English]
Abstract
Given the affinity in traditional, historical and strategic interests of Iran and Russia, these neighboring countries have long been pursuing a special relation toward each other, despite having their ups and downs; Sometimes the two countries were so close that they discussed about strategic collaborations and sometimes they were so apart that they barely had any relations. Meanwhile, the developments in the Middle East especially the crisis in Syria have created aligned benefits and threats for both Iran and Russia. Accordingly, the examination of the current trends in the reciprocal relations as well as regional and international developments show that there are several reasons that capable Tehran and Moscow to deepen their relations and their strategic cooperation. This paper seeks to examine the possibilities of the strategic relations between Iran and Russia and attempts to provide the reasons for the avoidance of the mentioned cooperation.
واژگان کلیدی[English]
Keywords
Iran, Russia, Syrian Crisis, Strategic relations, Unity and Coalition
عنوان مقاله [العربية]
إمكانية واستحالة تشكيل العلاقات الاستراتيجية بين إيران وروسيا
چکیده [العربية]
المخلص
منذ القديم كانت العلاقات بين إيران وروسيا خاصة بسبب الجيرة، العادات والتقاليد المشتركة، التاريخية والإستراتيجية ويسعيان لتقويتها. كما أنّ العلاقات بينهما في مد وجزر ولم تكن ثابتة؛ فكانت علاقاتها تصبح قربيبة جداً تارة فيتمحور الحديث بينهما حول إقامة علاقات استراتيجية تارة؛ وتارةً تبرد العلاقات لدرجة ربما تصل لبرودة العلاقات والوصول لطرق مسدودة.ومن هذا المنطلق كانت تطورات الشرق الأوسط وبالأخص الأزمة السورية هي المسبب لخلق تهديدات ومصالح مشتركة بين روسيا وإيران. وعليه فإن تحليل الاتجاه في العلاقات بين البلدين والتطورات الإقليمية والدولية أظهر أنّ طهران وموسكو ولعدة أسباب هما قادرتان على بناء علاقات عميقة ومؤثرة تصل لحد العلاقات الإستراتيجية.
تبيّن هذه المقالة إمكانية ورفض تشكيل العلاقات الاستراتيجية بين إيران وروسيا
الكلمات المفتاحية
ایران، روسیا، الأزمة السوریة، العلاقات الإستراتيجية، التحالف والإتحاد
ـ بهمن، شعیب (۱۳۹۰)، گاز پروم و رؤياي تسخير بازارهاي جهاني انرژي، فصلنامه آسياي مركزي و قفقاز، شماره ۷۵، پاييز.
ـ ________ (۱۳۹۶)، توافق سليماني ـ پوتين؛ امکان‌سنجي روابط راهبردي ميان ايران و روسيه، تهران: مؤسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور.
ـ جمالی، حسین (۱۳۸۵)، تاریخ و اصول روابط بین‌الملل، قم: زمزم هدایت.
ـ صفری، مهدی (۱۳۹۴)، سفیر اسبق جمهوری اسلامی ایران در روسیه در گفت‌وگو با ایراس: واقعیت‌های روابط ایران و روسیه، مؤسسه مطالعات ایران و اوراسیا (ایراس)، ۲۲ اسفند.
ـ کوژانف. نیکلای (۱۳۹۵)، دیدگاه‌های ایرانی و روسی نسبت به وضعیت خاورمیانه؛ ما آینده را چگونه می‌بینیم؟ در: همکاری‌های ایران و روسیه؛ ابعاد و چشم‌انداز، تهران: مؤسسه مطالعات ایران و اوراسیا (ایراس).
– Iran-Russia Economic Commission to Convene, (2016), Financial Tribune Daily and Contributors, 05 December.
– Ivanov. Igor, (2002), The New Russian Diplomacy, Washinton D.C: Brooking,
– Kozhanov. Nikolay, (2016), Russian–Iranian Dialogue After 2012: Turning a New Page?, Russian Analytical Digest No. 192, 10 November
– Russian imports, (2016), International Trade Center,
– Russian exports, (2016), International Trade Center,
– ТАСС информационное агентство,( ۲۰۱۶), Президент Ирана Хасан Роухани принял министра обороны РФ Сергея Шойгу, ۲۱ февраля
– Посол Ирана, (۲۰۱۶), с Россией у нас есть общая угроза – терроризм, Радиостанция «Вести ФМ», ۰۱ Декабря,
