چکیده
جريان تصوف در مصر به سبب سابقه تاريخي، فراواني پيرو و نفوذ عميق در لايه‌هاي فرهنگي و اجتماعي جامعه به طور طبيعي از جايگاه اجتماعي و ظرفيت‌هاي بالقوه‌اي در عرصه‌هاي مختلف سياسي و اجتماعي اين کشور برخوردار است. تمام طريقت‌هاي صوفيه و فرقه‌هاي وابسته به آنها براي اهل بيت مطهر پيامبرr احترام و ارادت بسيار قائل‌اند. همين آرا و اعتقادات طريقت‌ها و قداست قائل شدن براي اهل بيت پيامبرr، آنها را به مذهب جعفري دوازده امامي نزديك مي‌كند. با توجه به اين مسئله، پژوهش در موضوع «صوفيه مصر و نقاط همگرايي و واگرايي با شيعيان» اهميت پيدا مي‌کند. مقاله پيش رو ضمن تبيين وضعيت صوفيه مصر، به نقاط اشتراک و افتراق صوفيه با تشيع مي‌پردازد. در اين راستا با بهره‌گيري از روش تحقيق توصيفي ـ تحليلي نخست با بيان روند شکل‌گيري جريان صوفيه در مصر و ديدگاه‌هاي اين جريان، نقاط اشتراک تشيع و جريان صوفيه در مصر بررسي و راهکارهايي براي تقويت اين نقاط مشترک پيشنهاد مي‌شود.
واژگان کلیدی
صوفيه، تشيع، همگرايي و واگرايي، مصر
عنوان مقاله [English]
Egypt’s Sufi and its Integration and Disintegration with Shias
نویسنده [English]
Behzad Ghasemi
چکیده [English]
Abstract
Due to the history of Sufism in Egypt, many followers and influence in the deep layers of cultural and social normally the social status and capacities in various fields of social and political potential of the country. All Spiritual sufie and all sects depend on them respect prophet’s family. These idea and believes approach them to religion parsley twelve imami.
According to this passage research in topic Egyptian sufie and Shiite areas of convergence and divergence with “In this article while explaining the situation Egypt sufie deals comment and difference points of sufie with funeral.
In this regard, with use of respective analytical methods first with express the views of the formation of sufie in Egypt, checking comment funeral points and sufie in Egypt and suggest solute for develop these comment points.
واژگان کلیدی[English]
Keywords
Sufi, Shia, Integration and Disintegration, Egypt
عنوان مقاله [العربية]
الصوفیة في مصر و نقاط التقارب و التباعد مع الشیعة
چکیده [العربية]
المخلص
السابقة التاریخة و کثرة الأتباع والنفوذ العمیق فی الطبقات الثقافیة والإجتماعیة جعلت تیارالتصوف فی مصر یحظی بمکانة اجتماعية و إمکانیات محتملة في مختلف المجالات السیاسیة والإجتماعیة في هذا البلد.
وتولي الطرق الصوفیة و الفرق التابعة لها إحتراما خاصا و کبیرا لأهل بیت النبي(ص). وأفکار و معتقدات الطرق الصوفیة وتقدیسهم لأهل بیت النبي(ص) جعلتهم مقربین الی المذهب الجعفري الإثنى عشري.
ومع أخذ هذه المسألة بعين الاعتبار، فإن القیام بإجراء الدراسة والبحث حول موضوع «الصوفیة في مصر و نقاط التقارب و التباعد مع الشیعة» یحظی بأهمیة کبیرة.
فالصوفیة في مصر، تتناول نقاط الإشتراک و الإفتراق بین الصوفیة و التشیع. وفي هذا السیاق بالإستفادة من أسلوب البحث الوصفي ـ التحلیلي، بعد تبیین نشأة تیار الصوفیة في مصر و آراءه و دراسة نقاط الإشتراک بین التشیع و تیار الصوفیة، سوف تُقترح حلول لتعزیز هذه المشترکات.
الكلمات المفتاحية
الصوفیة، التشیع، التقارب و التباعد، مصر
منابع فارسي
ـ احمدپور، محمد امين (۱۳۹۱)، «بررسي وجوه اشتراک و افتراق ميان تصوف و شيعه»، فصلنامه ادب و عرفان، ش ۱۳٫
ـ حمدي، مصطفي (۱۳۸۵)، «بررسي سياسي تصوف در مصر»، ترجمه سيد قاسم ذاکري، فصلنامه مطالعات افريقا، ش ۱۳٫
ـ خسروشاهي، عليرضا (۱۳۹۲)، «صوفيه مصر»، گزارش نشست تخصصي متصوفه شمال افريقا با تمرکز بر صوفيه مصر، تهران: مؤسسه مطالعات انديشه‌سازان نور.
ـ دهباشي مهدي و سيد علي اصغر ميرباقري فرد (۱۳۸۵)، تاريخ تصوف ۱، تهران: انتشارات سمت.
ـ عبدالغني القاسم عبدالحکيم (۱۹۸۸)، المذاهب الصوفيه و مدارس‌ها، قاهره: مکتبه المدبولي.
ـ عبداللهي، حامد (۱۳۹۲)، «طريقت رفاعيه»، گزارش نشست تخصصي متصوفه شمال افريقا با تمرکز بر صوفيه مصر، تهران: مؤسسه مطالعات انديشه‌سازان نور.
ـ عروجي نيا، پروانه و ديگران (۱۳۸۸)، تاريخ و جغرافياي تصوف، نشر کتاب مرجع.
ـ علي حسن عمار (۲۰۰۹)، التنشئه السياسيه للطرق الصوفيه في مصر، قاهره: الدار العين.
ـ فرمانيان، مهدي (۱۳۹۲)، «تصوف»، گزارش نشست تخصصي متصوفه شمال افريقا با تمرکز بر صوفيه مصر، تهران: مؤسسه مطالعات انديشه‌سازان نور.
ـ قويدل سيوکي، هديه (۱۳۸۵)، طريقه‌هاي تصوف در افريقا با تمرکز بر مصر و مراکش، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، دانشکده الهيات دانشگاه تهران.
ـ مصاحبه با ايمن المصري، رئيس آکادمي عقلي در قم (مصاحبه ۸/۴/۱۳۹۲؛ مصاحبه‌کننده بهزاد قاسمي).
ـ معروف الحسني، هاشم (۱۳۶۹)، تصوف و تشيع، ترجمه سيد محمد صادق عارف، مشهد: بنياد پژوهش‌هاي آستان قدس رضوي.
ـ نجار، عامر(بي‌تا)، الطرق الصوفيه في مصر: نشاتها و نظم‌ها و روادها، قاهره: دايره المعارف.
ـ نصر، سيد حسين (۱۳۸۶)، «نسبت تشيع و تصوف»، ماهنامه بازتاب انديشه، ش ۸۵٫
ـ هاشمي نسب، سعيد (۱۳۹۱)، تصوف در شمال افريقا، تهران: مؤسسه فرهنگي و انتشارات الهدي.
منابع لاتين
– Nasr Seyyed Hossein (1980), living Sufism, London: unwin, paperbacks.
