مروری بر وضعیت سیاسی افغانستان

مروری بر وضعیت سیاسی افغانستان، یک سال پس از خروج امریکا از این کشوربه بهانه حمله اخیر داعش .در روز جمعه ۸ مهرماه ۱۴۰۱ انفجار مهیبی مؤسسه آموزشی کاج کابل را لرزاند. بیش از ۱۰۰ کشته و زخمی نتیجه این انفجار بود که داعش مسئولیت آن را بر عهده گرفت

به گزرارش دکتر بهرام زاهدی:

دانش آموزان در این مؤسسه برای کنکور آماده می شدند. دولت افغانستان (طالبان)، جمهوری اسلامی ایران و سازمان ملل و چهره هایی نظیر حامد کرزی و عبدالله عبدالله این انفجار را محکوم کردند. هیأتی نیز از سوی امارت سلامی افغانستان به دیدار خانواده شهدا و مجروحین رفت و با ایشان دیدار کرد . این اتفاق بار دیگر موجب طرح پرسشهایی پیرامون وضعیت افغانستان گردید. آیا داعش واقعا مشغول جنگ علیه طالبان است؟ هدف داعش از این حملات چیست؟ آیا امریکا واقعا شکست خورده است؟ آیا تهدیدی از سوی افغانستان به سمت ایران وجود دارد؟ آیا گروه های مختلف تروریستی در افغانستان جمع شده اند؟ برای هر یک از این سوالات می توان پاسخی مفصل مطرح کرد اما در اینجا به صورت خلاصه نکاتی را عرض می کنیم:
۱- جنگ میان طالبان و داعش جدی ترین واقعیت میدان امنیت در افغانستان است. ایدئولوژی متفاوت و تاریخچه‌ای هفت ساله از درگیری و نبرد میان طالبان و داعش این دو گروه را به عنوان بزرگ‌ترین دشمنان یکدیگر در افغانستان درآورده است. طالبان با قرائت دینی حنفی و صوفی مسلک، داعشیان را خوارج می‌نامند و داعشی‌ها با قرائت سلفی خاص خودف طالبان را مرتد می‌دانند. داعش امکان تصرف سرزمینی در افغانستان را ندارد اما با جذب تعدادی از اعضای نظامی و امنیتی حکومت پیشین (احتمالا به خاطر ارتباطاتی که از قبل میان این دو بوده و حتی مظنون شماره یک رهبری داعش خراسان یکی از محافظان سابق مارشال دوستم به نام ثناءالله غفاری است) توانسته است توان عملیات تروریستی را برای خود محفوظ نگه دارد. مجموعه‌ی حملات داعش طی سال گذشته هم طالبان را هدف قرار داده و هم شیعیان را و هم داعیه طالبان مبنی بر ایجاد امنیت را. داعش می‌کوشد تا با ناامن کردن افغانستان به برنامه‌های اقتصادی طالبان و تلاش برای جذب سرمایه‌گذاری (از سوی چین و ازبکستان و…) نیز ضربه وارد سازد.
(من توضیح نسبتا مفصلی در خصوص جنگ میان طالبان و داعش در مقاله ای جداگانه داده ام. )

۲- بی تردید آمریکا در افغانستان شکست خورد. ندیدن این حقیقت که آمریکا پس از کشته های بسیار و مخارج بسیار و … راهی جز فرار از این کشور نداشت عاقلانه نیست. آامریکا وقتی مجبور به خروج شد تلاش کرد به گونه ای خارج شود که افغانستان به سوریه دومی تبدیل شود و جنگ داخلی طولانی مدت دامن این کشور و همسایگانش را بگیرد و در این میان داعش هم فعالیت مخرب خود را شدیدا افزایش دهد (حتی تصرف بخشی از سرزمین افغانستان و ایجاد مشکل برای همسایگان).
۳- خوشبختانه با درایت کشورهای همسایه و اقدام درست خود طالبان و … افغانستان دچار جنگ داخلی گسترده نشد و این هدف آمریکا محقق نشد.
۴- آمریکا زمانی صدهزار نیرو در افغانستان داشت، سفارت فعال داشت، صدها ان.جی.او داشت (از جمله بنیاد هیفوس که به همراه بنیاد ولوم در راستای گسترش فمنیسم در ایران و افغانستان و … کار می کند و هما هودفر از این مجموعه چند سال پیش توسط سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ایران دستگیر شد)، پایگاه های بزرگ سیا را داشت (از جمله پایگاه عقاب در کابل)، مقامات امنیتی و سیاسی صد در صد وابسته و دو تابعیتی را داشت که وابستگی به آمریکا را پنهان هم نمی کردند (مارشال دوستم فاسد نمونه بارز آن) و … . امروز هیچ‌یک را ندارد.
۵- فعالیتهای مخرب داعش و برخی دیگر گروه ها با کمکهای پیدا و پنهان کشورهای خارجی در افغانستان مسبب پیدایش ناامنی و بمب گذاری بوده است و باید به دولت این کشور در مهار تروریسم کمک کرد.
۶- ادبیات مورد استفاده غرب در خصوص تروریسم به هیچ وجه مورد تأیید ما نیست. امریکا و دولت پیشین که بنا به شواهد خود به نوعی سعی در انتقال داعش به افغانستان داشته اند حضور برخی اتباع خارجی در افغانستان را لزوما به معنی تروریسم تعریف میکنند. ما روی داعش (و امثال دعش: گروهکهای تجزیه طلب و …) حساسیم نه هر کسی که از فرط ناچاری به افغانستان پناه برده است.
۷- کشت و فروش مواد مخدر تنها از سال ۲۰۰۱ به ۲۰۰۲ ده برابر افزایش یافت و تا ۲۰۲۱ به حدود چهل برابر رسیده بود. کودکی است که تبلیغات غرب و همپیمانانش در مورد بحث مواد مخدر را بپذیریم.
۸- از فردای پیروزی طالبان تا کنون انواع رسانه (افغانستان اینترنشنال وابسته به سعودی و …) و رسانه های غربگرای ایرانی و … صدها دروغ بزرگ را در مورد افغانستان منتشر کرده اند و هرکاری جهت جلوگیری از نزدیک شدن دو کشور ایران و افغانستان انجام داه ادند. آمریکا با بلوکه کردن دارایی افغانستان و سوء استفاده مداوم از ابزار نهادهای حقوق بشری و … فشارهای دیگری هم بر امارت اسلامی وارد کرده است. برخی تردیدها و سبک سری ها چه در ایران و چه در افغانستان نیز مانع از فهم موقعیت جدید و نزدیکی بهتر و بیشتر دو کشور شد، هرچند سطح مناسبات اکنون هم بد نیست و رو به گسترش است.
۹- دولتهای چین، ازبکستان، ترکمنستان و تا حدی روسیه با سرعت و قدرت در حال افزایش مناسبات سیاسی و به ویژه اقتصادی خود با افغانستان هستند.
۱۰- لحظه‌ای فکر کنید که هنوز دولت آمریکایی در افغانستان بر سر کار بود، پایگاه سیا در کابل فعال بود، بنیاد ها و ان جی او های فمنیستی و … در افغانستان فعال بودند (سمیرا خیرخواه دوست مصی علی نژاد و …). خودتان بسنجید که در این موقعیت فتنه اخیر از آن سوی چقدر تهدیدات و مشکلات برای جمهوری اسلامی ایران پیش می آمد.
۱۱- ندیدن واقعیات و توقف در امکانهای بسیار ضعیف و نیز تشتت در عملکرد موجب فرصت سوزی بدی برای کشورهای منطقه خواهد شد.
۱۲- گسترش گام به گام مناسبات و تلاش واقعی و صادقانه دو طرف ایرانی و افغان را بهره مند خواهد کرد انشاءالله.

پاسخ دادن

ایمیل شما منتشر نمی شود. فیلدهای ضروری را کامل کنید. *

*