چکیده
تحولات اجتماعی از نقش و تأثیر برجسته‌ای در ایجاد دگرگونی و تحول در جوامع انسانی برخوردارند. بر اساس رویکردهای سیستمی، تغییر و تحول در هریک از خرده‌نظام‌های اجتماعی تغییر و تحول در خرده‌نظام‌های اجتماعی دیگر را به‌دنبال خواهد داشت. با توجه به اینکه جامعه عراق یکی از پویاترین جوامع غرب آسیاست که طی دو دهه اخیر شاهد تغییرات و تحولات گسترده و عمیقی بوده است؛ این مقاله هدف پژوهشی خود را بررسی تحولات اجتماعی عراق در میانه انتخابات ۲۰۲۱ و انتخابات آتی که به‌احتمال زیاد در سال ۲۰۲۵ برگزار خواهد شد، تعیین کرده است. در این مقاله برای دستیابی به هدف پژوهشی، داده‌ها با مراجعه به منابع کتابخانه‌ای و برخط جمع‌آوری شده و به روش توصیفی ـ تحلیلی مورد بحث و بررسی قرار گرفته‌اند. یافته‌های مقاله نشان می‌دهد روندهای جمعیتی به ظهور قشر خاصی از رأی‌دهندگان منجر شده که تجربه سیاسی از دوران دیکتاتوری صدام ندارند و از سوی دیگر، تحت تأثیر روایت‌های جعلی، احساسات نوستالژیکی در آنها نسبت به دوره حاکمیت حزب بعث ایجاد شده است. «کاهش مشارکت سیاسی» و «بی‌اعتمادی به نهادهای دولتی» دو تحول دیگری هستند که به کاهش سرمایه اجتماعی دولت عراق منجر شده‌اند. علاوه بر این، ناکارآمدی نظام سیاسی مبتنی بر دموکراسی توافقی باعث گرایش اکثریت مردم به سیاست غیرهویتی در عراق شده است. حوزه زنان نیز در سال‌های اخیر، تحت تأثیر راهبردها و اقدامات نهادهای بین‌المللی و بازیگران خارجی، به‌ویژه ایالات متحده آمریکا تحولات عمده‌ای را تجربه کرده است که در آینده، با شتاب بیشتری ادامه خواهد یافت. در نهایت اینکه رابطه بین دولت و جامعه در عراق به‌دلیل ناکارآمدی و ضعف دولت، فساد نهادینه‌شده و بحران‌های اقتصادی در معرض فروپاشی قرار گرفته است. این تحولات بر ماهیت، روند و نتایج انتخابات پارلمانی آتی عراق تأثیرگذار خواهد بود.
واژگان کلیدی
عراق، تحولات اجتماعی، تحولات سیاسی، سیاست هویت، دموکراسی توافقی
عنوان مقاله [English]
An analysis of Arab nationalism in Syria and its relation to resistance thought
نویسنده [English]
Mohammad Kamali Goki
چکیده [English]
Abstract
Syria, as one of the pillars of the resistance axis in recent decades, has always been the focus of regional and global powers. The political system of this country, which is in the hands of the Ba’ath party, uses the ideological foundations of nationalism and socialism. These intellectual foundations have no place in the thought of resistance that arises from religious thought. Thus, the discrepancy between the ideological foundations of the Syrian regime and its performance in regional relations has raised the question of what is the relationship between Arab nationalism in Syria and the thought of the resistance. There are similarities and differences between nationalist thinking in Syria and resistance thinking, and knowing them helps us to understand the future power relations in the Middle East. In this article, by document research method, while analyzing the nationalist thinking in Syria, its relationship with the resistance thinking is examined.
واژگان کلیدی[English]
Keywords
Nationalism, resistance, Syria, Ba’ath party, anti-arrogance.
عنوان مقاله [العربية]
تحليل للقومية العربية في سوريا وعلاقتها بالفكرة المقاومة
چکیده [العربية]
المخلص
لطالما كانت سوريا، باعتبارها إحدى ركائز المقاومة في العقود الأخيرة، محط تركيز القوى الإقليمية والعالمية. النظام السياسي في هذا البلد، الذي بيد حزب البعث، يستخدم الأسس الأيديولوجية للقومية والاشتراكية. هذه الأسس الفكرية لا مكان لها في التفكير بالمقاومة النابعة من الفكر الديني. وهكذا فإن التناقض بين الأسس الأيديولوجية للنظام السوري وأدائه في العلاقات الإقليمية أثار التساؤل عن علاقة القومية العربية في سوريا بفكر المقاومة؟ هناك أوجه تشابه و تقارن بين الفكر القومي في سوريا وفكر المقاومة، ومعرفتنا بهما يساعدنا على فهم علاقات القوة المستقبلية في الشرق الأوسط. يتناول هذا المقال المنهج الوثائقي، مع تحليل الفكر القومي في سوريا، و علاقته بالفكرة المقاومة.
الكلمات المفتاحية
القومية، المقاومة، سوريا، حزب البعث، مناهضة الاستکبار.
منابع فارسی
ـ آریـنگبرگ ولانناتزا، مارینی، «علویان ترکیه و علویان سوریه؛ شباهت‌ها و تفاوت‌ها»، ترجمه عباس برومند اعلم، فصلنامه تاریخ اسـلام، س ۹، ش ۳۵ و ۳۶، ۱۳۸۷.
ـ امام خمینی(ره)، صحیفه نور، ج۵٫
ـ امامی، مـحمدعلی، سـیاست و حکومت در سوریه، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه، ۱۳۷۶٫
ـ بنی‌هاشم، مـیرقاسم، فرایند ملت‌سازی در خاورمیانه، تهران: مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تـهران، ۱۳۸۱٫
ـ دهقانی فیروزآبادی، گفتمان مقاومت: واقعیت یا رؤیا،۱۳۹۱، سایت:
http://zionism.pchi.ir/show.php?page=contents&id=6025
ـ شهرام نیا، امیر مسعود، «تعامل و تقابل ملی‌گرایی و اسلام‌گرایی در ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران»، پژوهش‌های راهبردی سیاست، س ۲،۱۳۹۲٫
ـ عالم، عبدالرحمن، بنیادهای علم سیاست، تهران: نشر نی، ۱۳۸۶٫
ـ علیزاده طباطبایی، سید موسی، سوریه، تـهران: دفـتر مـطالعات سـیاسی و بـین‌المللی وزارت امور خارجه،۱۳۸۷ .
ـ عنایت، حمید، سیری در اندیشه سیاسی عرب، انتشارات امیر کبیر، ۱۳۹۴٫
ـ عنایت، حمید، اندیشه سیاسی در اسلام معاصر، تهران: خوارزمی،۱۳۹۲٫
ـ منوچهری، عباس، فراسوی رنج و رؤیا، روایتی پارادایمی از اندیشه سیاسی، تهران: پژوهشگاه تاریخ اسلام، ۱۳۹۵٫
ـ نجفی، موسی، نظریه تمدنی بیداری اسلامی، اصفهان: آرمان،۱۳۹۳٫
منابع انگلیسی
– Antonius, George,The Arab Awakening: The Story of the Arab National Movement, Philadelphia, 1939.
– Choueir,Youssef M., Arab Nationalism: A History Nation and State in the Arab World, Blackwell Published, 2000.
– Devlin, John F. The Ba’th Party: A History from its Origins to 1966 (2nd ed.), Hoover Institution Press, 1975.
– Federal Research Division, Syria: A Country Study, Kessinger Publishing, 2004.
– Kramer, Lloyd S., Nationalism in Europe and America , University of North Carolina Press, 2017.
– Roberts, David, The Ba’th and the Creation of Modern Syria, Routledge, 2013.
– Sluga,Glenda, Internationalism in the Age of Nationalism, University of Pennsylvania Press, 2013.
سایت‌ها
- http://borhan.ir/NSite/FullStory/News/?Id=1927
- http://didban.ir/fa/news-details/1518/جریان شناسی تقابل حزب بعث و اخوان المسلمین در سوریه/
- http://farsi.khamenei.ir/others-dialog?id=20780
- http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=22406
- http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=34109
- http://rc.majlis.ir/fa/law/show/132277
- http://worldpopulationreview.com/countries/syria-population/
- http://www.encyclopedia.com/topic/United_Arab_Republic.aspx#1E1-UntdArRep
- http://www.irdiplomacy.ir/fa/page/1924012
- http://www.khabaronline.ir/detail/167177/weblog/hanizadeh%E2%80%8C
- http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/0163660X.2013.861714»Unlocking the Alawite Conundrum in Syria«
- http://zionism.pchi.ir/show.php?page=contents&id=6025
- https://www.britannica.com/place/Syria
https://www.merriam-webster.com/dictionary/nationalism
