آقای دکتر زارعی؛ ریاست موسسه اندیشه‌سازان؛ پس از تبریک ولادت امام زمان (عج) دستور کار نشست را مطرح نمودند:

نخست، بررسی طرح پیشنهادی چین برای پایان جنگ اوکراین، طرحی که روسیه از آن استقبال کرد را در دستور کار قرار دهیم. طرحی که اوکراین ابتدا آن را پذیرفت اما تحت فشار متحدان خود، از آن عقب نشینی کرد.

سپس به بررسی «پیشنهاد طرح روابط راهبردی سه جانبه چین، روسیه و ایران» که در سفر آقای رئیسی به چین مورد تاکید رئیس جمهور این کشور نیز قرار گرفت می‌پردازیم. براین‌اساس مقرر شد تا روابط راهبردی میان ایران، روسیه و چین در دستور کار طرفین قرار گیرد تا از طریق این روابط راهبردی، بتوان بسیاری از تهدیدات را خنثی کرد.

در ادامه اشاره‌ای به بخشی از مباحث مطرح شده توسط برخی از اساتید خواهیم داشت.

اهداف چین از طرح صلح «روسیه و اکراین»

دکتر گنجی؛ فعال فرهنگی _ سیاسی؛ اظهار داشتند که پکن از ارائه طرح برای پایان جنگ روسیه و اکراین، اهداف مختلفی را دنبال می‌کرد، می‌توان موارد زیر را جزو اهداف چین برشمرد:

1. خنثی کردن فضاسازی‌ رسانه‌های غربی درباره کمک نظامی چین به روسیه
2. انصراف روسیه از دریافت کمک از چین با صلح در اوکراین
3. کمک به خروج روسیه به‌عنوان یک قدرت جهانی غیرغربی از وضعیت کنونی‌اش

بایستی به این نکته نیز توجه کرد که چین با این بهانه که غرب به این طرح بی‌اعتنا بوده یا با آن برخورد مناسبی نداشته است، کمک به متحد خود را در دستورکار خود قرار خواهد داد. درواقع، چین از این رفتار سرد آمریکا به طرح اوکراین می‌تواند به نفع خود استفاده کند. همچنانکه وزیر امور خارجه چین بر این نکته اشاره می‌کند که هر کمک نظامی آمریکا به تایوان مساوی است با کمک نظامی چین به روسیه.

طرح چین بعد از فصل بهار کارکرد عملیاتی دارد

دکتر شاه‌ویسی؛ عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین (ع)؛ عنوان کردند: طرح ۱۲ بندی چین، را می‌توان در راستای نظم جدید چینی‌ها که در سند ابتکار امنیت جهانی به آن پرداخته شده است، مورد بررسی قرار داد. چین با طرح ۱۲ بندی خود سعی کرده است، فضایی را ایجاد کند تا به ایجاد ثبات در کشورها از جمله در حوزه‌هایی که در قلمرو راهبردی این کشور هستند، کمک نماید. این طرح، اگر قرار باشد کارکرد عملیاتی داشته باشد باید فصل منازعه اوکراین و روسیه در بهار را پشت سر بگذارد تا پس از آن، شرایطی ایجاد شود که براساس این طرح، طرفین به خویشتن داری و بعد هم به‌اصطلاح به آتش‌بس نزدیک شوند.

طرح صلح ۱۲ ماده‌ای چین                        

دکتر شاطرزاده؛ دیپلمات وزارت خارجه؛ جزئیات طرح را مطرح نموده و پس از آن به بررسی اثرات هریک از موارد این طرح پرداختند.

بند اول این طرح ۱۲ ماده‌ای بر لزوم احترام به حاکمیت همه کشورها اشاره دارد.

بند دوم مبتنی بر پرهیز از ذهنیت جنگ سرد است.

بند سوم بر توقف جنگ و درگیری تاکید دارد.

بند چهارم درباره آغاز مذاکرات صلح است.

بند پنجم حل بحران انسانی را مورد اشاره قرار می‌دهد.

بند ششم درباره حمایت از غیر نظامیان و اسرا بحث می‌کند.

بند هفتم حفظ ایمنی نیروگاه‌های هسته ای را مورد تاکید قرار می‌دهد.

بند هشتم کاهش مخاطرات استراتژیک و عدم استفاده از سلاح‌های هسته ای و شیمیایی را بیان می‌کند.

بند نهم به تضمین صادرات غلات و دانه های مغذی از دریای سیاه می‌پردازد.

بند دهم به پرهیز از اعمال تحریم‌های همه جانبه اشاره دارد.

بند یازدهم درباره تضمین ثبات زنجیره‌های صنعتی است.

بند دوازدهم به بازسازی بعد از درگیری می‌پردازد.

نگرانی چین از اکراین تا تایوان

دکتر فردوسی‌پور؛ دیپلمات وزارت خارجه؛ بیان داشتند: در هرصورت، چینی‌ها به وضعیت موجود اوکراین در قضیه تایوان هم در ابعاد سیاسی – امنیتی و هم در ابعاد رویکرد نهادگرایانه از حیطه جامعه بین الملل به موضوع درگیری روسیه و اوکراین نگاه می‌کنند.

چینی‌ها به‌شدت نگران هستند که علاوه‌بر تنش روزافزونی که با آمریکا دارند، بر سرتایوان نیز دچار تشدید تنش و درگیری شوند، ضمن آنکه آمریکایی‌ها نیز بی‌میل نیستند که بحران تایوان را توسعه بدهند تا به‌نحوی پای ناتو را به این بحران باز کنند. یعنی همین وضعیتی که امروز دامن‌گیر روس‌ها در اوکراین شده و ناتو به مرزهای امنیتی روسیه نزدیک شده است، امکان دارد دامن چین را در در مساله تایوان بگیرد. نکته حائز اهمیت این است که اگر جنگ روسیه و اوکراین برنده غربی – ناتویی داشته باشد، این روند می‌تواند در تایوان هم تکرار شود و مخاطراتی را برای چین ‌به دنبال داشته باشد.

بنابراین چینی‌ها چندان خواهان این نیستند که جنگ اوکراین خیلی به درازا بکشد، ضمن آنکه برنده غیرروسی داشته باشد تا به عنوان الگویی برای اجرا در تایوان منجر شود.

ابتکار عمل چین در ارائه طرح صلح

دکتر حنیف غفاری؛ کارشناس مسائل بین‌الملل؛ بایستی طرح چین را به‌عنوان یک چهارچوب یا بستر برای صلح مورد شناسایی قرار داد. اما فارغ از این جنبه متنی، ماجرا یک جنبه فرا متنی دارد که خیلی مهم‌تر است. یک موضوع به ابتکار جهانی چین مربوط است که می‌خواهد در نظام بین‌الملل هژمون اقتصادی شود و موضوع دیگر، به بازیگری به نام روسیه باید پرداخت که می‌خواهد هژمون امنیتی شود.

بنابراین مسئله مهمی که وجود دارد این است که اساسا صلح در اوکراین را چه کسی باید طراحی کند؟ طرحی که کیسینجر در مورد صلح اوکراین مطرح کرد ناظر بر دو مولفه بود، یکی اینکه درباره کریمه بحث شود نه راجع به چهار منطقه دونسک و … یعنی مناطق شرقی کنار گذاشته شوند و نهایت امتیازی که اوکراین به روسیه بدهد این باشد که استقلال کریمه را به رسمیت بشناسد و از طرف دیگر اوکراین نیز تعهد بدهد که عضو ناتو نخواهد شد به این معنا که تبدیل به شریک با اولویت ناتو نخواهد شد. درواقع، نه آن بی طرفی که روس‌ها مطرح می‌کنند به شکل مطلق انجام بدهد که البته از نظر روس‌ها کف خواسته‌های این کشور محسوب می‌شود اما از نظر امریکایی‌ها و اروپایی‌ها این طرح نباید تبدیل به کف مطالبات روس‌ها باشد بلکه باید سقف و نقطه ایده آل روس‌ها باشد. در چنین شرایطی ارائه طرح جدید از سمت بازیگری مثل چین قطعا این کف و سقف را خراب می‌کند.

موازی کاری در داخل کشور از موانع روابط سه جانبه راهبردی است

پس از بررسی طرح صلح چین میان اکراین و روسیه، اعضای هیئت علمی شبکه ملی نخبگان در رابطه با روابط سه جانبه راهبردی نیز مطالبی را بیان نمودند. دکتر عیوضی؛ عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد؛ در همین رابطه عنوان کردند: برای روابط راهبردی سه جانبه، داشتن چشم انداز داخلی بسیار مهم است، یعنی با یک سیاست داخلی منسجم، چیزی تغییر نکند. باید توجه داشت یکی از مشکلات، وجود قرائت‌های مخالف در داخل است که این را به هر حال باید دید و مورد توجه قرارداد.

یکی از مسائل دیگر فعال سازی یک ستاد عملیاتی مشترک یا اتاق فکر برای مدیریت این روابط است. درواقع، وجود مراکز موازی مشکل ساز است، درحالیکه باید گفتمان سازی شود، یعنی از طریق جریان‌های فکری یک ایده شکل می‌گیرد، این ایده تبدیل به مفهوم می‌شود و مصداقی را پیدا می‌کند بعد چهارچوب نظری پیدا می‌کند و در نهایت می‌شود گفتمان جمهوری اسلامی.