چکیده
محور مقاومت در وضعیت جدید منطقه غرب آسیا، در حوزه‌های مختلف با بحران‌ها و مسائلی ویژه مواجه شده است. در وضعیت کنونی موضوعاتی همانند جنگ داخلی یمن، وضعیت حزب‌الله در لبنان و عرصه جهانی، عادی‌سازی مناسبات میان عرب‌ها و رژیم صهیونیستی، بحران سوریه و نیز بحث الحاق کرانه باختری در اولویت مسائل درخور توجه بازیگران در محور مقاومت قرار دارد. با این حال جلب همیاری و همراه کردن قدرت‌های منطقه‌ای در مسیر راهبردهای کلان محور مقاومت نسبت به حوزه‌های بحران از اهمیتی فوق‌العاده برخوردار است. در این میان، ارزیابی ظرفیت‌های بازیگری که همسایه است، دارای سابقه همکاری با ایران است، دیپلماسی عمومی قوی دارد و مهم‌تر از همه توان تأثیرگذاری خوبی در معادلات منطقه دارد، برای همراهی با منافع و سیاست‌های محور مقاومت منطقی و ضروری به نظر می‌رسد. وارد شدن آنکارا به معادلات منطقه‌ای به گونه‌ای که با محور مقاومت همراهی راهبردی داشته باشد، می‌تواند در تغییر معادلات به نفع این محور تأثیرگذار باشد و موجب شکست مخالفان شود.
واژگان کلیدی
ترکیه، ایران، الگوی رقابت و همکاری، الگوی تنش و خصومت
عنوان مقاله [English]
Patterns of Iran-Turkey behavior in regional issues
نویسنده [English]
Ali Kazem Khanlu
چکیده [English]
Abstract
The axis of resistance in the new situation of the West Asian region, has faced crises and special issues in various fields. In the current situation, issues such as the Yemeni civil war, the situation of Hezbollah in Lebanon and the world arena, the normalization of relations between the Arabs and the Zionist regime, the Syrian crisis and the West Bank annexation issue are among the priority issues of the resistance actors. However, attracting the cooperation and involvement of regional powers in the direction of macro-strategies of the resistance to crisis areas is extremely important. In the meantime, assessing the capabilities of the neighboring actor, who has a history of cooperation with Iran, has strong public diplomacy and, most importantly, has a good influence on the regional equations, seems logical and necessary to align with the interests and policies of the resistance. Ankara’s entry into regional subjects in a way that is strategically associated with the axis of resistance can be effective in changing the equations in favor of this axis and cause the defeat of the opposition.
واژگان کلیدی[English]
Keywords
Turkey, Iran, the model of competition and cooperation, the model of tension and hostility
عنوان مقاله [العربية]
نموذج نهج إيران وتركيا في القضايا الإقليمية
چکیده [العربية]
المخلص
يواجه محور المقاومة في الوضع الجديد لمنطقة غرب آسيا أزمات وقضايا خاصة في مختلف المجالات. في ظل تطورات الوضع الراهن، فإن قضايا مثل الحرب الأهلية اليمنية، وأوضاع حزب الله في لبنان والعالم، وتطبيع العلاقات بين العرب والنظام الصهيوني، والأزمة السورية ، وضم الضفة الغربية ، هي من بين القضايا ذات الأولوية لدى محور المقاومة.
ومع ذلك، من المهم للغاية إشراك القوى الإقليمية في اتجاه استراتيجيات المقاومة الكلية في مناطق الأزمات. في غضون ذلك ، فإن تقييم قدرات الفاعل المجاور، الذي له تاريخ في التعاون مع إيران، ولديه دبلوماسية عامة قوية، والأهم من ذلك ، له تأثير جيد على المعادلات الإقليمية، يبدو منطقيًا وضروريًا للتوافق مع المصالح والسياسات للمقاومة. ودخول أنقرة في المعادلات الإقليمية بطريقة ترتبط استراتيجيًا بمحور المقاومة يمكن أن يكون فعالًا في تغيير المعادلات لصالح هذا المحور، وإلحاق الهزيمة بالمعارضة.
الكلمات المفتاحية
تركيا، إيران،نموذج المنافسة والتعاون، نموذج التوتر والعداء
منابع فارسی
ـ احمدی، حمید و فهیمه قربانی، «تأثیر بحران سوریه بر روابط ایران و ترکیه»، فصلنامه روابط خارجی، ش ۲۳، ۱۳۹۳٫
ـ افضلی، رسول و افشین متقی،«تحلیل ژئوپلیتیکی رفتار کنشگران سیاسی در روابط ایران و ترکیه بعد از انقلاب اسلامی با روبکرد برساخت‌گرایانه»، پژوهشنامه متین، ش ۵۰، ۱۳۹۰٫
ـ بازدار، رحیم، «امکان‌سنجی افزایش همکاری‌های امنیتی منطقه‌ای میان ایران و ترکیه»، صورتجلسه سه ماهه دوم ۱۳۹۹ کارگروه اوراسیا، ۲۴/۴/۹۹٫
ـ براتی، لیلا، وحید سینایی و سیداحمد فاطمی‌نژاد، «پیوستگی امنیتی و بحران‌گریزی در روابط ایران و ترکیه»، پژوهشنامۀ ایرانی سیاست بین‌الملل، س ۵، ش ۲، ۱۳۹۶٫
ـ بیگدلی، علیرضا، «امکان‌سنجی افزایش همکاری‌های امنیتی منطقه‌ای میان ایران و ترکیه»، صورتجلسه سه ماهه دوم ۱۳۹۹ کارگروه اوراسیا، ۲۴/۴/۹۹٫
ـ پسیان، نجفقلی و خسرو معتضد، رضاشاه از سوادکوه تا ژوهانسبورگ، تهران: نشر ثالث، ۱۳۷۷٫
ـ ترک ییلماز، ضیا، «امکان‌سنجی افزایش همکاری‌های امنیتیِ منطقه‌ای میان ایران و ترکیه»، مؤسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور، مصاحبه، ۳۱/۴/۹۹٫
ـ دولت‌آبادی، فیروز، «امکان‌سنجی افزایش همکاری‌های امنیتی منطقه‌ای میان ایران و ترکیه»، صورتجلسه سه ماهه دوم ۱۳۹۹، کارگروه اوراسیا، ۲۴/۴/۹۹٫
ـ راشد، عبدالرضا، «امکان‌سنجی افزایش همکاری‌های امنیتیِ منطقه‌ای میان ایران و ترکیه»، مؤسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور، مصاحبه، ۳۱/۴/۹۹٫
ـ سعادت‌آذر، علی، «امکان‌سنجی افزایش همکاری‌های امنیتی منطقه‌ای میان ایران و ترکیه»، صورتجلسه سه ماهه دوم ۱۳۹۹، کارگروه اوراسیا، ۲۴/۴/۹۹٫
ـ قاسمی، محمدعلی، «تحلیل؛ روابط ایران و ترکیه پس از خروج آمریکا از سوریه»، فصلنامه دیدبان امنیت ملی، ش ۸۲ ، ۱۳۹۷٫
ـ مختاری، بهروز و حمیدرضا منتظری، «بررسی الگوهای تضاد و همکاری در روابط ایران و ترکیه»، فصلنامۀ تاریخ روابط خارجی، س ۱۳ و ۱۴ ، ش ۵۲ و ۵۳، ۱۳۹۱٫
ـ مدنی، جلال‌الدین، تاریخ سیاسی معاصر ایران، قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه، ۱۳۸۰٫
سایت‌ها
ـ سایت تابناک، «ترکیه اموال رهبران انصارالله یمن را بلوکه کرد»، سایت تابناک، قابل دسترس در:
https://www.tabnak.ir/fa/news/522763/
ـ خبرگزاری آناتولی، «طرابلس: ایران، شبه‌نظامی به لیبی اعزام کرده است»،۱۸ مارس ۲۰۲۰، قابل دسترس در:
https://www.aa.com.tr/fa/1770718
ـ خبرگزاری تابناک، «افشای نقش دامادهای ترامپ و اردوغان در بهبود روابط آمریکا و ترکیه»،۲۳ آبان ۱۳۹۸، قابل دسترس در: https://www.tabnak.ir/fa/news/937170
ـ والی، کاظم، «ترکیه در لیبی به دنبال چیست؟»، بی‌بی‌سی فارسی، قابل دسترس در:
https://www.bbc.com/persian/world-features-53799574
