چکیده
با آغاز بحران سوریه، جنبش حماس که همواره از کمک‌ها و حمایت‌های همه‌جانبه نظام سوریه برخوردار بود و در چارچوب محور مقاومت تعریف می‌شد به‌تدریج از نظام سوریه فاصله گرفت و ضمن انتقال دفاتر خود از دمشق به دوحه، به انتقاد از سوریه و حزب‌الله پرداخت. هدف از نگارش این مقاله بررسی علل و عوامل فاصله گرفتن حماس از محور مقاومت است. این پژوهش به دنبال پاسخ به این سؤال است که چه عواملی در واگرایی حماس از نظام سوریه و فاصله‌گيري آن از محور مقاومت در اوج بحران سوریه مؤثر بوده است و آینده سیاسی حماس چه خواهد بود؟ یافته‌های این مقاله نشان می‌دهد كه عوامل سياسي، هویت و تفاوت ایدئولوژیک بر کنش رهبران حماس مؤثر بوده‌اند همين‌طور با توجه به تحولاتی نظیر سقوط دولت اخوانی مرسی در مصر و تثبیت نظام سوریه، حماس ناگزیر از بازگشت به محور مقاومت شده است.
واژگان کلیدی
حماس، بحران سوریه، محور مقاومت، هویت، غیریت
عنوان مقاله [English]
A Review of Hamas – Rcsistance Axis Relations After Developments in the Arab World
نویسنده [English]
Ahmad Zarean
چکیده [English]
Abstract
With the beginning of the crisis in Syria, Hamas Movement wich has always enjoyed Syrian goverument’s Full support, gradually distanced from it transferring its offices from Damascus to Doha, while, Hamas leaders embarked on criticizing Syria and Hezbollah. This Paper aims to examine the reasons behind separation of Hamas from Resistance Axis. In addition, this study tries to investigate the factors that led to hamas divergence from Syrian government and Resistance Axis at the peak of the Syria crisis. It will also try to predict Hamas’s political future. Results of this paper show that identical, Ideological and political otherness have been effective in the political behavior of Hamas leaders. Furthermore it shows that the fall of Muslim Brotherhood in Egypt and the stabilization of the Syrian government, has made Hamas to return back to the Resistance Axis.
واژگان کلیدی[English]
Keywords
Hamas, Syria Crises, Resistance Axis, Identity, Otherness
عنوان مقاله [العربية]
إعادة قراءة علاقة حماس بمحور المقاومة بعد الانتفاضات العربية
چکیده [العربية]
المخلص
مع بدء الأزمة في سوريا بدأت حرکة حماس التي کانت دوما تتمتع بالمساعدات و الدعم الشامل من قبل النظام السوري بالإبتعاد تدريجياعن هذا النظام و قامت بنقل مکاتبها من دمشق إلی الدوحة و توجيه النقد لسوريا و حزب الله. يهدف هذا المقال إلی دراسة الأسباب التي ساهمت في ابتعاد هذه الحرکة عن محور المقاومة مع أن العلاقة بينهما کانت قوية قبل بدء الأزمة في سوريا.
ويحاول كاتب هذا المقال أن يجيب على الأسباب و العوامل التي أدت إلی عزوف حرکة حماس عن النظام السوري و ابتعادها عن محور المقاومة في ذروة الأزمة السورية و أيضا المستقبل السياسي لهذه الحرکة.
ومخرجات هذا المقال تثبت بأن عوامل الهوية والإيديولوجيا و السياسة لعبت دوراً أساسياً في العمل السياسي لقادة حماس و مع إسقاط النظام الإخواني في مصر و استقرار النظام في سوريا ستعود هذه الحرکة إلی أحضان محور المقاومة لامحالة.
الكلمات المفتاحية
حماس، الأزمة السورية، محور المقاومة، الهوية، الغيرية
منابع فارسی
– احمدیان، حسن (۱۳۹۰)، «اخوان‌المسلمین مصر و حماس؛ به‌سوی حداقل‌گرایی؟»، فصلنامه مطالعات فلسطین، ش ۸٫
– آرتور، کم (۱۳۹۲)، «نقش ترکیه در جنگ مشترک امریکا، ناتو و اسرائیل علیه سوریه»، مترجم محمدرضا امین، ماهنامه سیاحت غرب، س ۱۰، ش ۱۱۸ و ۱۱۹٫
– دان، رابرت جی (۱۳۸۵)، نقد اجتماعی پست‌مدرنیته، بحران هویت، ترجمه صالح نجفی، تهران: نشر شیرازه.
– زارعی، محمد (۱۳۹۰)، «حماس در سال ۱۳۹۰»، فصلنامه مطالعات فلسطین، ویژه‌نامه فلسطین در سال ۹۰٫
– طاهری، محمد (۱۳۹۱)، «فلسطین در انگاره منافع ملی ترکیه»، فصلنامه مطالعات فلسطین، ش ۱۷٫
– گودرزی، طاهره (۱۳۹۰)، «چشم‌انداز مقاومت در بهار انقلاب‌های عربی»، فصلنامه مطالعات فلسطین، ش ۵٫
منابع لاتین
– Hall, Stuart and Paul Dugay (1991),The Local and The Global,Globalization and Ethnicity, London,Macrnillan.
– Urquhart, Conal(2011), “Hamas Praises Osama Bin Laden as Holy Warrior”, Guardian, Monday, 2 May , http://www.theguardian.com/world/2011/may/02.
سایت‌های خبری
– احمدیان، حسن (۱۳۹۲)، «تغییر سیاست حماس در مصر و سوریه»، قابل دسترسی در:
http://khabarkhoon.com/post
– ایرانی، محمد (۱۳۹۰)، «بحران سوریه و سردرگمی دوستان»، قابل دسترسی در:
http://www.irdiplomacy.ir/fa/page/12528
– شهیدی، فرزان (۱۳۹۲)، «عوامل تنش‌ها در مصر و دورنمای اخوان‌المسلمین»، قابل دسترسی در:
http://www.basirat.ir/Content/262852
– فلاح، رحمت‌الله (۱۳۹۱)، «اهداف و چالش‌های راهبردی ترکیه در تحولات سوریه»، قابل دسترسی در:
http://orsam.blogfa.com/post/22
– بی‌نام (۱۳۸۵ الف)، «واکنش رسانه‌ها به اعدام صدام»، قابل دسترسی در:
http://www.asriran.com/fa/news/9139
– بی‌نام (۱۳۸۵ ب)، «واکنش حماس به‌حکم اعدام صدام»، قابل دسترسی در:
http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8508150471
– بی‌نام (۱۳۸۵ ج)، «واکنش جهان عرب به اعدام صدام»، قابل دسترسی در:
http://www.bbc.co.uk/persian/worldnews/story/2006/12/061230_mf_saddam_reax.shtml
ـ بی‌نام (۱۳۸۵ د)، «واکنش جهان عرب نسبت به اعدام صدام حسین»، قابل دسترسی در:http://www.dw.de
– بی‌نام (۱۳۹۰ الف)، «حماس: بن‌لادن یک مجاهد بود»، قابل دسترسی در:
http://www.seratnews.ir/fa/news/20632
ـ بی‌نام (۱۳۹۰ ب)، «حماس رسماً به مخالفان بشار اسد پیوست»، قابل دسترسی در:
http://mouood.org/component/k2/item/3389
– بی‌نام (۱۳۹۱ الف)، «اختلاف حماس و سوریه، چالش پیش روی راهبرد فلسطینی ایران»، قابل دسترسی در:
http://melimazhabi.com/?maghalat
ـ بی‌نام (۱۳۹۱ب)، «بحران سوریه، عامل اختلاف ایران و حماس»، قابل دسترسی در:
http://www.mardomak.net/story/74749
– بی‌نام (۱۳۹۱ ج)، «موضع حماس در قبال بحران سوریه»، قابل دسترسی در:
http://www.tabnak.ir/fa/news/278548
– بی‌نام (۱۳۹۲ الف)، «برخورد سیاسی حماس ـ ایران در سوریه»، قابل دسترسی در:
http://www.entekhab.ir/fa/news/115169
– بی‌نام (۱۳۹۲ ب)، «تکذیب حضور مبارزان حماس در سوریه»، قابل دسترسی در:
http://www.shafaf.ir/fa/news/192349
– بی‌نام (۱۳۹۲ ج)، «دلخوری ایران از حماس»، قابل دسترسی در:
http://www.entekhab.ir/fa/news/155479
– بی‌نام (۱۳۹۲ د)، «حماس و خنجری که بر پشت مقاومت نشست»، قابل دسترسی در:
http://www.faraghlit.co
– بی‌نام (۱۳۹۲ هـ)، «تلویزیون دولتی سوریه محمد مرسی و خالد مشعل را گروه تنبکچی‌ها نامید»، قابل دسترسی در: http://www.alarabiya.net/articles/2012/10/03/241610.html
– بی‌نام (۱۳۹۲و)، «با رفتن به جبهه مخالفان اسد، حماس با ایران و حزب‌الله خداحافظی کرد؟»، قابل دسترسی در: http://www.irdiplomacy.ir/fa/page/1917532.html
– بی‌نام (۱۳۹۲ز)، «جابه‌جایی قدرت در مصر بر له یا علیه جنگ شیعه و سنی؟»، قابل دسترسی در:
http://siasatema.com/vdci5zar.t1ap32bcct.html
– بی‌نام (۱۳۹۲ح)، «هلال سلفی در حال تشکیل شدن در مقابل هلال شیعی است»، قابل دسترسی در:
http://www.khabaronline.ir/(X(1)S(ip14m3xd2sehsdi0d3mx2imz))/detail/342398
– بی‌نام (۱۳۹۲ط)، «چالش اسرائیل با نزدیکی مجدد حماس و ایران»، قابل دسترسی در:
http://tadbirkhabar.com/news/political/25090
– بی‌نام (۱۳۹۲ی)، «حماس و خنجری بر پشت مقاومت»، قابل دسترسی در: http://www.faraghlit.com
– بی‌نام (۱۳۹۳الف)، «حماس و سوریه؛ بازگشت به گذشته؟» قابل دسترسی در:
http://namehnews.ir/News/Item/137644/33/137644.html
– بی‌نام (۱۳۹۳ب)، «لغو تابعیت البرادعی، مشعل و هنیه در مصر»، قابل دسترسی در:
http://www.khabaronline.ir/detail/349136/World/2739
