چکیده
ظهور پديده‌اي مانند داعش که در مدت زمان کوتاهي، ضمن تصرف قلمرو وسيعي از دو کشور اسلامي سوريه و عراق، در اين قلمرو، به يکي از آرزوهاي ديرينه سلفي‌ها در تحقق «خلافت» جامه عمل پوشانده است، يکي از مهم‌ترين وقايع اخير در عرصه نظام بين‌الملل به شمار مي‌رود. توفيقات اين سازمان جسور که امنيت بسياري از کشورهاي جهان را مستقيم يا غيرمستقيم تهديد مي‌کند، بايد در عواملي مانند گفتمان شبه‌ديني، انگيزه‌هاي بالاي ناشي از اعتقادات مذهبي، سياليت و چابکي ناشي از ماهيت و ساختار سازماني و موارد متعدد ديگر جست‌وجو کرد. اما در اين ميان، کيفيت تخصصي و انگيزشي عناصر سازماني داعش که از سراسر جهان به آن پيوسته‌اند نقشي تعيين‌کننده در دستاوردهاي اين سازمان در سال‌هاي اخير ايفا مي‌کند و نيروي انساني جوان، متخصص، کيفي و باانگيزه را بايد يکي از منابع قدرت استراتژيک داعش در نظر گرفت. اين مقاله با روش ترکيبي (کيفي‌ـ کمي) و استفاده از ابزار کتابخانه‌اي و پرسشنامه به دنبال يافتن پاسخي براي چرايي گرايش و پيوستن جوانان کشورهاي اسلامي به داعش است. يافته‌هاي اين مقاله نشان مي‌دهد که پنج عامل تبليغي و رسانه‌اي، رواني و انگيزشي، زمينه‌اي، اعتقادي و عملکردي بر گرايش و پيوستن جوانان کشورهاي اسلامي به داعش مؤثر بوده‌اند.
واژگان کلیدی
داعش، قدرت استراتژيک، نيروي انساني، جوانان، کشورهاي اسلامي
عنوان مقاله [English]
Examining Reasons Behind Muslim Youth’s Inclination Towards ISIS
نویسنده [English]
A. Zarean
چکیده [English]
Abstract
The emergence of a phenomenon like ISIS is one of the most important recent incidents in the international arena. It seized a vast territory of two Islamic countries –Syria and Iraq –and fulfilled longstanding ambitions of Salafis to realize Caliphate. Threatening directly or indirectly the security of many countries of the world, this audacious group’s accomplishments can be attributed to its quasi-religious discourse, high motivations owing to religious beliefs, flexibility and agility due to the organizational nature and structure, and many other reasons. In the meantime, professional and motivational quality of Isis’ organizational elements – enrolled from all over the world –played an important role in the organization’s achievements over the recent years. Professional, qualified, motivated and young human resources should be considered as one of the strategic power resources of Isis. By a combined (quantitative-qualitative) method, the present paper used library instruments and inventories to find out why young people from Islamic Countries have a tendency to join Isis. The findings showed that five forces of propaganda and media, psychological and motivational, background, belief and operational factors have an effect on the young people’s tendency to join Isis.
واژگان کلیدی[English]
Keywords
Isis, strategic power, man power, young people, Islamic countries
عنوان مقاله [العربية]
دراسة أسباب إنجذاب الشباب في
الدول الإسلامية لداعش
چکیده [العربية]
المخلص
بروز ظاهرة مثل داعش، الذي استطاع في وقت قصير احتلال مناطق واسعة من البلدين المسلمين سوريا والعراق، وحقَّق في هذا الحیز الجغرافي أحد الطموحات القدیمة للسلفيين في إقامة “الخلافة”، يعتبر واحداً من أهم التطورات الأخيرة في النظام الدولي. یجب البحث عن أسباب نجاح هذا التنظیم الجريء الذي يهدد بشكل مباشر أو غير مباشر أمن كثير من دول العالم، في عوامل مثل الحوار شبه الديني، الحوافز العالية الناجمة عن المعتقدات الدينية، الانسياب وخفة الحركة نتیجة الطبيعة والهيكل التنظيمي، وأشياء أخرى.
ولكن في هذه الأثناء، فإن القوة الاحترافية والتحفيزية لعناصر تنظيم داعش الذین انضموا إلیه من جميع أنحاء العالم، تلعب دوراً حاسماً في إنجازات هذا التنظیم في السنوات الأخيرة، وتشکِّل القوةُ العاملة الشابة، المتخصصة، النوعية والمحفَّزة، أحد مصادر القوة الإستراتيجية لدی داعش. یبحث هذا المقال ومن خلال المنهج الترکیبي (النوعي والكمي)، واستخدام الأداة المكتبي والاستبيانات، عن إجابة حول سبب توجُّه وانضمام الشباب في البلدان الإسلامية إلی داعش. وقد أظهرت النتائج أن هناك خمسة عوامل قد أثَّرت في نزوع وانضمام الشباب المسلم من البلدان الإسلامية إلی داعش، وهي العامل الدعائي والإعلامي، العامل النفسي والدافعي، العامل البیئي، العامل العقائدي والأدائي.
الكلمات المفتاحية
داعش، القوة الإستراتيجية، الموارد البشرية، الشباب، البلدان الإسلامية
منابع فارسي
ـ ازكيا، مصطفي و عليرضا دربان آستانه (۱۳۸۹)، روش‌هاي كاربردي تحقيق، تهران: انتشارات كيهان.
ـ تودنهوفر، يورگن (۱۳۹۴)، ده روز با داعش، از درون دولت اسلامي، ترجمه علي عبداللهي و زهرا معين‌الديني، چ ۴، تهران: نشر کوله‌پشتي.
ـ دواس، دیوید (۱۳۷۶)، پیمایش در تحقیقات اجتماعی، هوشنگ نائبی، تهران: نی.
ـ ساروخاني، باقر (۱۳۸۰)، درآمدي بر دايره المعارف علوم اجتماعي، تهران: انتشارات كيهان.
ـ ساروخاني، باقر (۱۳۹۲)، روش تحقيق در علوم اجتماعي، ج ۲، تهران: انتشارات علمي و فرهنگي.
ـ شفرز، برنهارد (۱۳۹۳)، مبانی جامعه‌شناسی جوانان، ترجمه کرامت الله راسخ، چ ۹، تهران: نشر نی.
ـ شهبازنژاد، اميد (۱۳۹۰)، فرقه‌هاي نوظهور و رهبران، تهران: نشر معجزه.
ـ کاظمی‌پور، عبدالمحمد (۱۳۸۸)، نسل ایکس، بررسی جامعه‌شناختی نسل جوان ایرانی، چ ۲، تهران: نشر نی.
ـ کلانتری، خلیل (۱۳۸۷)، پردازش و تحلیل داده‌ها در تحقیقات اجتماعی‌ـ اقتصادی، چ ۳، تهران: انتشارات فرهنگ صبا.
ـ گولد، جولیوس و ویلیام ل. کولب (۱۳۸۴)، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه محمدجواد زاهدی، چ ۲، تهران: انتشارات مازیار.
ـ مقاومت (۲۰۱۴)، «سخنرانی سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان، در جشن هشتمین سالگرد پیروزی حزب‌الله در جنگ ۳۳ روزه، بخش فارسي پايگاه اطلاع‌رساني مقاومت اسلامي لبنان، قابل دسترسي در: http://www.moqawama.ir/?speech=930118&title
منابع لاتين
– Atwan, Abdel Bari(2014)و “Will the US-Iran-Saudi Alliance Defeat ISIS? If so, to What Effect?”, Retrieved from: https://www.middleeastmonitor.com/ articles/ middle-east/ 13622-will-the-us-iran-saudi-alliance-defeat-isis-if-so-to-what-effect
– Bergen&Others: (2008): Bombers, Bank Accounts and Bleed out: Al‐Qa`ida’s Road In and Out of Iraq: Combating Terrorism Center, Retrieved from: https://www.ctc.usma.edu/v2/wpcontent/uploads/2011/12/Sinjar_2_FINAL.pdf
– briggs obe, Rachel, silverman ,Tanya, 2014,Western Foreign Fighters Innovations in Responding to the Threat: Institute for Strategic Dialogue, Retrieved from: http://www.strategicdialogue.org/ISDJ2784_Western_foreign_fighters_V7_WEB.pdf
– Holman, Timothy, 2014, Foreign Fighters Fromrom the Westerm Balkans in Syria, June 2014. Vol 7. Issue 6, Retrieved from: https://www.ctc.usma.edu/posts/ foreign- fighters-from-the-western-balkans-in-syria
– Staff, Week (2014) Abu Bakr al-Baghdadi: The man who would be caliph, Retrieved from:
– http://theweek.com/article/index/267920/abu-bakr-al-baghdadi-the-man-who-would- be-caliph
