جامعهشناسی «وحشت همگانی» در آمریکا
شکافهای سیاسی و اجتماعی در آمریکا در سالهای اخیر چنان عمیق شده است که مردم روز به روز سلاحهای بیشتری را در خانههایشان انبار میکنند و ترس و وحشت چنان فراگیر شده است که مقامات امنیتی این کشور به صراحت نسبت به وقوع جنگ داخلی در آینده نزدیک هشدار میدهند، اقدامی که همزمان با افول قدرت جهانی آمریکا در برابر رقبایش میتواند به فروپاشی این امپراطوری منجر شود.
به گزارش سایت تحلیلی خبری الوقت : در شرایطی که هشدارهای مقامات و اندیشمندان آمریکایی در مورد آینده ناخوشایند نزاعها و بحرانهای زیرپوستی در لایههای مختلف جامعه، در سالهای اخیر روندی فزاینده به خود گرفته است در این میان، اعلام نتایج نظرسنجیهایی که میگوید نیمی از مردم آمریکا معتقدند که کشورشان به سمت جنگ داخلی پیش میرود و حاضرند برای مقابله با دولت خود دست به سلاح ببرند، موضوعی که انتظارات از فروپاشی داخلی امپراتوری ایالات متحده را قویتر از گذشته کرده است.
در این عرصه نمیتوان به سادگی از کنار پدیده نوظهور ترامپیسم به سادگی عبور کرد که به شکافهای قومیتی و نژادی بیش از پیش دامن زده است. از طرفی، دموکراتها در ماههای اخیر تلاش میکنند تا با بررسی پروندههای دونالد ترامپ و احتمال دست داشتن او در حوادث حمله به ساختمان کنگره، او را برای همیشه از دایره قدرت سیاسی کنار بزنند، اما خوی و خصلتی که ترامپ دارد میتواند به تشدید خشونتها در این کشور دامن بزند. بنابر آمار تازه اداره امنیت حمل و نقل آمریکا، در کشوری که هر سال بر میزان خشونتهای مرگبارش به دلیل آزادی حمل اسلحه افزوده میشود، میزان کشف و ضبط سلاحهای گرم به رقم بیسابقهای طی دو دهه گذشته رسیده است. وزارت دفاع آمریکا از اکنون در هراس از وقوع هرج و مرج نابود کننده در داخل ارتش این کشور پس از انتخابات سال ۲۰۲۴ قرار دارد. با این وجود وضعیت سیاسی و اجتماعی آمریکا به مرحلهای رسیده است که مقامات این کشور به شدت از آینده هراس دارند و وقوع کودتا و جنگ داخلی عناوینی است که آمریکاییها گفتهاند منتظرش هستند.
برای بررسی تحولات داخلی آمریکا «الوقت» با دکتر فواد ایزدی، کارسناس مسائل آمریکا و دکتر ابراهیم متقی، استاد دانشگاه تهران و کارشناس مسائل بینالملل میزگرد و جلسه هماندیشی برگزار کرده است تا به سوالاتی در این زمینه پاسخ دهد.
تحولات داخلی آمریکا به سمت و سویی پیش میرود که که در ماههای اخیر اخبار و گزارشهای زیادی نسبت به وقوع احتمال جنگ داخلی در رسانههای آمرکایی منتشر شده است. چه چیزی سبب شده تا مردم آمریکا سناریو جنگ داخلی را پررنگتر ببینند و اساساً وقتی از جنگ داخلی صحبت میشود منظور چیست آیا چیزی شبیه آنچه در جریان جنگهای انفصال در قرن نوزدهم روی داد اتفاق خواهد افتاد؟
ایزدی: بحث جنگ داخلی در آمریکا هم میتواند واقعیت داشته باشد و هم ممکن است اشتباه باشد. مسئله جنگ داخلی در آمریکا در گذشته هم مطرح شده بود ولی در عمل چنین اتفاقی رخ نداد. اگر منظور از جنگ داخلی این باشد که یک ایالتی بخواهد از قلمرو اصلی آمریکا جدا شود مثل کالیفرنیا یا تگزاس و این مسئله به جنگ داخلی منجر شود یعنی همان واقعهای که در قرن نوزدهم رخ داد، اما این اتفاق هیچ وقت رخ نخواهد داد. زیرا با اینکه جریانهای جداییطلب در آمریکا همیشه حضور داشتهاند اما خیلی جریانهای تاثیرگذاری نیستند و در قانون اساسی آمریکا هم پیش بینی نشده است که ایالتها بتوانند جدا شوند. یعنی برای جدایی باید با دولت مرکزی مبارزه کنند که در جنگهای داخلی ۱۸۶۰ تا ۱۸۶۴ این اتفاق رخ داد و طی آن نزدیک به ۷۰۰ هزار نفر کشته شدند و با این حال ایالتهای جداییطلب نتوانستند از دولت مرکزی جدا شوند. برای وقوع جنگ داخلی با این معیارها، شواهدی وجود ندارد که در حال حاضر بگوییم جنگ داخلی در حال رخ دادن است.
اما اگر جنگ داخلی را اینگونه در نظر بگیریم که در داخل آمریکا نارضایتی عمومی گستردهای وجود دارد و مردم مسلح هستند و یک درصدی از مردم ممکن است از این سلاحها برای نشان دادن نارضایتی خودشان استفاده کنند، این موضوع در داخل آمریکا وجود دارد و در حال حاضر هم چنین حوادثی اتفاق میافتد. همچنانکه هوادارن دونالد ترامپ در واکنش به نتایج انتخابات به ساختمان کنگره حمله کردند و در روزهای اخیر هم در ایالت اوهایو فردی خشمگین به ساختمان اف بی ای حمله کرد و کشته شد. الان بر اساس آخرین نظرسنجیهای انجام شده حدود ۱۲ درصد مردم معتقدند که وضعیت در آمریکا اصلا خوب نیست و این درصد جمعیت اعتقاد دارند که حتی در انتخابات ۲۰۲۰ تقلب صورت گرفته است و دونالد ترامپ باید رئیس جمهور میشد. همچنین ۶۸ درصد جمهوریخواهان اعتقاد دارند که در انتخابات قبلی تقلب شده است و ۲۸ درصد دیگر هم که مستقل هستند آنها نیز میگویند تقلب شده است. این ۱۲ درصد که حدود ۲۰ میلیون نفر از جمعیت آمریکا را تشکیل میدهند از وضعیت کنونی این کشور خیلی ناراضی هستند و گفتهاند که استفاده از سلاح برای تغییر دادن وضعیت کنونی کشور قابل توجیه است و این نشان میدهد که اگر یک درصد از این جمعیت ۲۰ میلیون نفری هم اگر بخواهند واقعا از سلاح برای رسیدن به اهدافشان استفاده کنند، وضعیت داخلی آمریکا بهم میریزد.
در شورشهای اجتماعی که در کشورها اتفاق میافتد، لازم نیست که اکثریت جامعه از وضعیت داخلی ناراضی باشند و اقدام به شورش بکنند و برای ایجاد شورش، تنها به یک اقلیت نیاز است که تا روند اعتراضات را به پیش ببرند و بتوانند به اهدافشان برسند. اگر منظور از جنگ داخلی درگیری مسلحانه است باید گفت که هر چقدر انسداد سیاسی و درگیریهای سیاسی در آمریکا افزایش پیدا میکند میزان نارضایتیها نیز به همان اندازه افزایش خواهد یافت. در کشوری که ۳۲۰ میلیون نفر جمعیت دارد حدود ۴۰۰ میلیون اسلحه ثبت شده در دست مردم وجود دارد و در کشور پرتنشی مثل آمریکا، این احتمال وجود دارد که خشونتها زیاد شود.
پس از حمله به دفتر اف بی ای در اوهایو، مقامات اف بی آی نسبت به هر گونه حمله احتمالی به دفاتر این اداره در سراسر آمریکا هشدار داد تا سطح حفاظتی را افزایش دهند. هنوز سطح تنشهای سیاسی در آمریکا به حدی جدی نیست و بررسی پروندههای ترامپ فعلا به مرحله باریکی نرسیده است و در حال حاضر همه پروندههای او در دست بررسی است. اقدامی که در کنگره در جریان است تلاش میکند این مسئله را اثبات کند اینکه ترامپ در حوادث و فتنه ۲۰۲۰ و حمله به ساختمان کنگره چقدر نقش داشته است. از این جهت، این پروندهها تاکنون به نتیجه قطعی نرسیده است و اگر دموکراتها بخواهند به لحاظ قانونی مانع ورود ترامپ به انتخابات ریاست جمهوری در سال ۲۰۲۴ شوند و او را از قدرت سیاسی کنار بزنند، مشکلات و شکافهای اجتماعی در داخل آمریکا بیشتر هم خواهد شد.