چکیده
سیاست خارجی هر کشوری در نظام بینالملل، برآیند متغیرهایي در داخل و خارج از مرزهای آن کشور میباشد. در مورد کشورهای شمال آفریقا نیز این مهم قابل انطباق است. عمق فرهنگ ضد صهیونیستی در میان جوامع مسلمان شمال آفریقا و ریشه‌دار بودن فرهنگ مقاومتِ برخاسته از مبارزات ضد استعماری، باعث شده است توجه به مسئله فلسطین و گروه‌های مقاومت، یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این جوامع و سیاست خارجی این کشورها باشد، اگرچه تأثیر برخی مؤلفه‌ها، آنها را از این مسیر دور نموده است.
سؤال اصلی این است که موضع کشورهای شمال آفریقا (سودان و الجزایر) در مسئله حمایت از مقاومت و مؤلفه‌های مؤثر بر آن چه میباشد؟ با توجه به سؤال اصلی، هدف این نوشتار نیز بررسی مواضع، سیاست‌ها و مؤلفه‌های مؤثر بر سیاست خارجی کشورهای شمال آفریقا در حمایت از گروه‌ها و محور مقاومت میباشد. در این مقاله، سياست خارجي کشورهاي سودان و الجزایر به عنوان مورد مطالعاتي، بررسی خواهند شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که به رغم عمیق بودن فرهنگ ضد صهیونیستی و حمایت از گروه‌های مقاومت در کشورهای شمال آفریقا، به میزانی که این کشورها ضعف و وابستگی اقتصادی دارند به همان میزان، سیاست خارجی آنها در عرصه‌های مختلف بهویژه حمایت از محور مقاومت، متغییر است. در این مقاله تلاش می‌شود با روش توصیفی‌ـ تحلیلی و با استفاده از ابزار کتابخانه‌ای و بهره‌گیری از منابع الکترونیکی، سؤال این مقاله پاسخ داده شود.
واژگان کلیدی
شمال آفریقا، سیاست خارجی، الجزایر، سودان، گروه‌های مقاومت، محور مقاومت
عنوان مقاله [English]
Support for the resistance in foreign-policy of North African countries and The Factors affecting its components
(Case study: Sudan and Algeria)
نویسنده [English]
Mostafa Ghasemi
چکیده [English]
Abstract
The foreign policy of any country in the international system is the outcome of variables inside and outside the borders of that country. This is also relevant for the countries of North Africa. The depth of anti-Zionist culture among Muslim communities in North Africa and the root of the culture of resistance derived from anti-colonial struggles has made attention to the issue of Palestine and resistance groups one of the main features of these societies and foreign policy of these countries, although the influence of some components Has removed them from this path.
The main question is that what is the position of the North African countries (Sudan and Algeria) in supporting resistance and its components? According to the main question, the purpose of this paper is to examine the positions, policies and components that affect the foreign policy of North African countries in supporting groups and the axis of resistance. In this article, the foreign policy of Sudan and Algeria will be examined as a case study. Research findings show that, in spite of the deepening of the anti-Zionist culture and the support of resistance groups in North African countries, to the extent that these countries have weakness and economic dependence, their foreign policy in various fields, in particular support for the axis Resistance is variable. In this paper, we try to answer the question of this article by using a descriptive-analytical method and library tools and internet resources.
واژگان کلیدی[English]
Keywords
North Africa, foreign policy, Algeria, Sudan, resistance groups, resistance axis.
عنوان مقاله [العربية]
دعم المقاومة في السياسة الخارجية لدول شمال إفريقيا
والعناصر المؤثرة في ذلك
چکیده [العربية]
الملخص
السياسة الخارجية لأي دولة في النظام الدولي هي نتيجة المتغيرات داخل وخارج حدود ذلك البلد. وهذا ينطبق لبلدان شمال أفريقيا. إن عمق الثقافة المعادية للصهيونية بين المجتمعات الإسلامية في شمال أفريقيا وجذور ثقافة المقاومة المستمدة من الصراعات المناهضة للاستعمار قد جعل الاهتمام بقضية فلسطين وجماعات المقاومة أحد أهم ميزات هذه المجتمعات وسياستها الخارجية، رغم أن تأثير بعض المكونات أدى إلي الخروج من هذا المسار.السؤال الرئيسي للبحث هو ما هي مواقف دول شمال أفريقيا (السودان والجزائر) تجاه القضية الفلسطينية ودعم المقاومة والعناصر المؤثرة في ذلك؟ وفقا للسؤال، فإن الغرض من هذه البحث هو دراسة المواقف والسياسات والمكونات التي تؤثر على السياسة الخارجية لدول شمال أفريقيا في دعم المجموعات ومحور المقاومة. في هذا المقال، سيتم دراسة السياسة الخارجية للسودان والجزائر كدراسة حالة. تظهر نتائج البحث أنه على الرغم من تعميق الثقافة المعادية للصهيونية وحماية جماعات المقاومة في دول شمال أفريقيا ، تعاني هذه الدول من الضعف الاقتصادي والتبعیة، كما إنها تعاني من اختلاف المواقف في ملفات سياستها الخارجية خاصة في مجال دعم محور المقاومة.
الكلمات المفتاحية
شمال أفريقيا، السياسة الخارجية، السودان،الجزائر، المقاومة، محور المقاومة
الف) فارسی
ـ اسدی، فاطمه (۱۳۹۳)، دلایل و پیامدهای کاهش سطح روابط ایران و سودان، ۴/۹/۱۳۹۳، برگرفته از:
http://tabyincenter.ir/index.php/menu-examples/child-items-5/%
ـ البرز، عبدالمجید (۱۳۹۴)، الجزایر، میانجی‌گر بحران‌ها، ۹ ارديبهشت ۱۳۹۴، دسترسی در:
http://www.irdiplomacy.ir/fa/page/1946880/%D8
ـ الجزایر طرح آتش‌بس در یمن را مطرح کرد، ۹ فروردین ۱۳۹۴، دسترسی در:
http://www.bartarinha.ir/fa/news/190299/
ـ بررسي تحولات، چالش‌ها و بحران‌‌هاي داخلي دولت اسلام‌گراي سودان (۱۳۹۳)، گزارش ویژه، مؤسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور.
ـ تابناک (۱۳۹۵)، آمریکا تحریم‌های اقتصادی را از سودان برداشت:
http://www.tabnak.ir/fa/news/656557
ـ حمایت الجزایر و تونس از مقاومت، ۱۵/۱۲/۹۵، دسترسی در: http://www.jamaran.ir/%D8%
ـ حمایت قاطع ملل شمال آفریقا از اسد و حزب‌الله، ۱۵ بهمن ۱۳۹۵، دسترسی در:
https://nahad.qiau.ac.ir/index.aspx?key=docs&id=2585
ـ خبرگزاری فارس (۱۳۹۵)، چگونگی لغو تحریم‌های آمریکایی علیه سودان از زبان مقامات این کشور، ۲۶/۱۰/۹۵، برگفته از: http://www.farsnews.com/13951026001430
ـ خبرگزاری فارس (۱۳۹۵)، مقام سودانی: عربستان نقش بارزی در کاهش تحریم‌های آمریکا داشت، ۲۵/۱۰/۹۵، قابل دسترسی در: http://www.farsnews.com/13951025000226
ـ خبرگزاری فارس(۱۳۹۵)، خروج سودان از محور ایران در ازای لغو تحریم‌های آمریکا بود:
http://www.farsnews.com/13951030001241
ـ زینعلی، شاهین(۱۳۹۴)، پیوستن الجزایر به محور تهران ـ مسکو؛ ضلع جدید ائتلاف، هفته‌نامه دولت و ملت، شماره ۱۱، دسترسی در: http://mellatmag.com/news/5147/%D9%
ـ عمویی، رضا (۱۳۹۵)، روابط حکومت سودان با گروه‌های مقاومت فلسطینی، تهران: مؤسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور، شماره ۱۳۰، ۱۶ فروردین ۱۳۹۵٫
ـ قاسمی، مصطفی (۱۳۹۴)، مواضع الجزایر در قبال تحولات منطقه، هفته‌نامه بدر، شماره ۴۹، مؤسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور.
ـ مرادی، عاطفه (۱۳۹۴)، تشریح تازه‌ترین تحولات منطقه و مواضع الجزایر، گفت‌وگو با عبدالمنعم احریز (سیر الجزایر در ایران)، ۱۲ شهريور ۱۳۹۴، دسترسی در: http://basirat.ir/fa/news/278789
ـ مؤسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور(۱۳۹۵)، ظرفیت‌شناسی اجتماعی و سیاسی الجزایر در جهت تقویت محور مقاومت، تهران: مؤسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور، ۵/۱۱/۹۵٫
ـ نکویی، سید احمد (۱۳۹۵)، ظرفیت‌شناسی اجتماعی و سیاسی الجزایر در جهت تقویت محور مقاومت، تهران: مؤسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور، ۵ بهمن ۱۳۹۵٫
ـ وزارت خارجه الجزایر: حزب‌الله در ایجاد موازنه قوای لبنان سهم دارد، ۱۴ اسفند ۱۳۹۴، دسترسی در:
http://www.irna.ir/fa/News/81989192/
ـ ویکیلیکس: سودان به چه بهایی فلسطین را فروخت؟ (۲۵/۱۱/۱۳۹۴) قابل دسترسی در:
http://middleeastpress.com/blog/%D9
ب) عربی
ـ ايسر، عميرة (۲۰۱۶)،الجزائر ودعم القضية الفلسطينية، شبکة الحریة الاعلامیة، نشر بتاريخ ۳۰/۰۱/۲۰۱۷:
http://www.hr.ps/articles/102986.html
ـ السعودية.. سودانيون خائفون من الترحيل،(۳ آوریل ۲۰۱۳)، برگرفته از:
http://www.skynewsarabia.com/web/article/170606
ـ شراب، فهمی (۲۰۱۶)، نكتب من فلسطين.. إنها الجزائر، شبکة الحریة الاعلامیة:
http://www.hr.ps/articles/page-101113.html
ـ الخبر (۲۰۱۶)، الإعلام العربي ينبهر بالجماهير الجزائرية:
http://www.elkhabar.com/press/article/100720/#sthash.jAxg5ybF.dpbs
ـ الخليج يتجه إلى السودان باستثمارات مليارية.. فما السبب؟(۲۵ می۲۰۱۶):
http://www.sasapost.com/gulf-heading-to-sudan-billion-investments-why/
ـ عربی ۲۱ (۲۰۱۶)، وضع إسرائيل بدل فلسطين بمناهج الجزائر.. والوزارة تتراجع:
https://arabi21.com/story/947036/
ـ هیام، ل (۲۰۱۶)، خطأ أم جريمة؟.. بن غبريط تقسم الأحزاب، الصوت الاخر:
http://www.assawt.net/2016/09/
ـ الیوم السابع (۲۰۱۶)، الجزائر تصفع إسرائيل عبر بوابة «الساحرة المستديرة».. شعب المليون شهيد يحتشد لنصرة القضية الفلسطينية فى «۵ يوليو».. استقبال الأبطال لمنتخب فلسطين.. وروراوة يتعهد بدعم أبناء «الفدائى»:
ج) منابع لاتین
– Guardian Africa network (2016), Why has Sudan ditched Iran in favour of Saudi Arabia?, Available at: https://www.theguardian.com/world/2016/jan/12/sudan-siding-with-saudi-arabia-long-term-ally-iran, 2016.
– Herzberg, Anne (2010), NGO Monitor, NGO Monitor Submission to the International Criminal Court Office of the Prosecutor Regarding the “Situation in Palestine”, October 24, 2010, Available at: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1697087
– Muslih, Muhammad (2017), The Foreign Policy of Hamas, council on foreign relations, New York.
– Peretz, Martin (2009), Mahmoud Abbas Visits His Comrade, Omar al-Bashir, THE NEW REPUBLIC, Available at: https://newrepublic.com/article/68556/mahmoud-abbas-visits-his-comrade-omar-al-bashir, August 20, 2009.
– State Dept. (2016), Hamas still raising funds in Sudan, Available at: https://moneyjihad .wordpress.com, 2016/07/28
– Sudan – Foreign Relations (2014), Available at: http://www.globalsecurity.org/ military/ world/sudan/forrel.htm, 22-10-2014.
– Sudan – Iran Relations, Available at: http://www.globalsecurity.org/military/world/ sudan/ forrel-ir.htm, 05-01-2014.
– Sudan severs diplomatic ties with Iran, Available at: http://www.sudantribune.com/spip. php? article57584, 5 January 2016.
– Sudan’s foreign policy: Pragmatism wins over ideology (2015), Available at: http://www. sudantribune.com/spip.php?article54502, 5 April 2015.
– Time of Isreal (2016), Algeria nixes soccer match over Ghana’s Israeli coach, Availableat: https://www.timesofisrael.com/algeria-nixes-soccer-match-over-ghanas-israeli-coach/ 6 July 2016.
– The New Arab (2015), Sudanese president cuts ties with Islamist allies, Available at: https://www.alaraby.co.uk/english/politics/2015/2/28/sudanese-president-cuts-ties-with-islamist-allies, February 28, 2015.
– US Sanctions on Sudan and the Gum Arabic Exemption (2016), Available at: http://www1.american.edu/ted/gumarab.htm
– www.cia.gov/library/publication/the-world-factbook/su.html, 2016.
