چکیده
«موج، بیداری و اسلامی» سه واژه‌ای هستند که چارچوب اصلی محور این پژوهش را از حیث مفهومی تشکیل می‌دهند. بنابراین در وهله اول باید بدانیم ماهیت و سرچشمه موج چیست؟ موج چه کارهایی انجام می‌دهد و از چه منابع قدرتی تأمین می‌شود؟ گام دوم آشنایی با مفهوم بیداری و گام سوم شناخت واژه اسلامی است. بنابراین منشأشناسی مفهومی این واژگان پیش‌درآمد این مفاهیم در تحلیل موج دوم در محیط پر تلاطم منطقه و جهان است.
نکته مهم دیگر اینکه اساس تحلیل حوادث و پدیده‌ها مبتنی بر مفهوم‌شناسی است. طبیعی است علوم انسانی به رویکردها و نگرش‌های افراد برمی‌گردد. اگر بخواهیم بیداری اسلامی گذشته را مفهوم‌‌سازی کنیم، باید از موج اول بیداری اسلامی تا موج دوم قائل به تحول مفهومی شویم. در مفهوم‌شناسی موج اول مسئله این بود که هیچ‌کس نمی‌دانست این تحول زاییده چگونه مفهومی است: بیداری اسلامی، بهار عربی یا … ؟ تفاوت واژه‌ها بدان علت بود که تحلیل درستی از آن پدیده وجود نداشت. در حوادث ۲۰۱۱ کسانی که نمی‌خواستند به این تحول رنگ و بوی اسلامی دهند اصطلاح «بهار عربی» را به کار بردند که نگاهی غیردینی با تحلیلی کاملاً اجتماعی داشت.
واژگان کلیدی
بیداری اسلامی، موج دوم، انقلاب اسلامی، گفتمان امام خامنه‌ای
عنوان مقاله [English]
Indicators of the second wave of Islamic awakening
نویسنده [English]
Dr. Mohammad Rahim Eivazi
چکیده [English]
Abstract
“Wave, Awakening and Islam” are three words that form the main framework of this research conceptually. So in the first place we need to know what is the nature and source of the wave. What does the wave do and from what power sources? The second step is to get acquainted with the concept of awakening and the third step is to know the word Islamic. Therefore, the conceptual origin of these words is the beginning of these concepts in the analysis of the second wave in the turbulent environment of the region and the world.
Another important point is that the basis of analysis of events and phenomena is based on semantics. It is natural that the humanities go back to the approaches and attitudes of individuals. If we want to conceptualize the Islamic awakening of the past, we must consider a conceptual change from the first wave of the Islamic awakening to the second wave. In the semantics of the first wave, the problem was that no one knew what this congenital evolution was like: the Islamic Awakening, the Arab Spring or …? The difference in the words was due to the lack of a proper analysis of the phenomenon. In the events of 2011, those who did not want to give this change an Islamic flavor used the term “Arab Spring”, which had a secular look with a purely social analysis.
واژگان کلیدی[English]
Keywords
Islamic Awakening, the second wave, the Islamic Revolution, the discourse of Imam Khamenei
عنوان مقاله [العربية]
مؤشرات الموجة الثانية من الصحوة الإسلامية
چکیده [العربية]
المخلص
“الموج والصحوة والإسلام”هي المصطلحات الثلاثة التي تشكل الإطار الأساسي لهذا البحث من الناحية المفاهيمية. إذاً في المقام الأول نحتاج إلى معرفة طبيعة الموجة ومصدرها؟ ماذا تفعل الموجة ومن أي مصادر الطاقة؟ والخطوة الثانية هي التعرف على مفهوم الصحوة والخطوة الثالثة معرفة المصطلح الإسلامي. لذلك، فإن الأصل المفاهيمي لهذه الكلمات هو مقدمة هذه المفاهيم في تحليل الموجة الثانية في البيئة المضطربة في المنطقة والعالم.
نقطة أخرى مهمة هي أن أساس تحليل الأحداث والظواهر يعتمد على الدلالات. من الطبيعي أن تعود العلوم الإنسانية إلى مناهج ومواقف الأفراد. إذا أردنا تصور الصحوة الإسلامية في الماضي ، يجب علينا التفكير في تغيير مفاهيمي من الموجة الأولى من الصحوة الإسلامية إلى الموجة الثانية. في دلالات الموجة الأولى ، كانت المشكلة أنه لا أحد يعرف كيف كان هذا التطور وليدة أي مفهوم : الصحوة الإسلامية ، الربيع العربي أم …؟ كان الاختلاف في الكلمات بسبب عدم وجود تحليل مناسب للظاهرة. في أحداث عام ۲۰۱۱ ، استخدم أولئك الذين لم يرغبوا في إعطاء هذا التغيير نكهة إسلامية مصطلح “الربيع العربي”، الذي كان له مظهر علماني مع تحليل اجتماعي بحت.
الكلمات المفتاحية
الصحوة الإسلامية ، الموجة الثانية ، الثورة الإسلامية ، خطاب الإمام الخامنئي
ـ آجیلی، هادی، «سناریوهای محتمل پیش روی بیداری اسلامی و راهکارهای متناسب هر سناریو»، صورتجلسه پنجم کارگروه اندیشه، ۴/۴/۱۳۹۹٫
ـ افتخاری، لاله، «هویت مشترک و بیداری اسلامی»، خبرگزاری تقریب، ۱۳۹۱٫
ـ اکبری، بهمن، «سناریوهای محتمل پیش روی بیداری اسلامی و بررسی راهکارهای متناسب هر سناریو»، صورتجلسه پنجم کارگروه اندیشه، ۴/۴/۱۳۹۹٫
ـ ایروانی، زهرا و همکاران، «روان‌شناسی پیش‌ران‌های مؤثر بر گفتمان انقلاب اسلامی ایران در افق ۲۵ ساله»، فصلنامه سیاستگذاری عمومی، دوره ۵، ش ۲، ۱۳۹۸٫
ـ ثابت، علی، «زمینه‌ها، ماهیت و چیستی موج دوم بیداری اسلامی»، صورتجلسه اول کارگروه اندیشه، ۲۴/۲/۱۳۹۹٫
ـ حاجی سیاری، مهدی، «توصیه‌های راهبردی کشور تونس برای تداوم بیداری اسلامی»، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، س۷، ش ۲، ۱۳۹۷٫
ـ خامنه‌ای، سیدعلی، «بیانیه گام دوم»، ۱۳۹۷٫
ـ خانی، حسین، «خیزشهای اسلامی در جهان عرب: ارزیابی فرصتها و تهدیدهای منطقهای جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه سیاست، دوره ۴۳، ش ۴، ۱۳۹۲٫
ـ خرشاد، محمدباقر، «تمدن اسلامی ـ ایرانی الهام‌بخشی موج سوم بیداری اسلامی»، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، س ۹، ش ۲۸، ۱۳۹۱٫
ـ صالحی، حمید، «موج النهضه از منظر بیداری اسلامی و احیای هویت دینی»، فصلنامه راهبرد و سیاست، س ۳، ش ۱۱، ۱۳۹۳٫
ـ عطار، سعید و آرش سعیدی راد، «آینده سوریه و فرصتها و چالشهای آن برای جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، دوره ۸، ش ۲۸، ۱۳۹۷٫
ـ عیوضی، محمدرحیم، «آینده‌پژوهی سیاسی»، فصلنامه راهبرد، س ۲۵، ش ۷۹، ۱۳۹۵٫
ـ قربانی، مصطفی، «تحولات نظام بین‌الملل، ژئوپلیتیک خاورمیانه و سیاست خارجی ایران»، پنجمین همایش بین‌المللی نظام بین‌الملل، تحولات منطقهای و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، دانشگاه علامه طباطبایی، بهمن ۹۸٫
ـ موسوی، سید امیر، «بررسی چالش‌ها و تهدیدهای پیش‌روی موج دوم بیداری اسلامی»، صورتجلسه دوم کارگروه اندیشه، ۳۱/۲/۱۳۹۹٫
ـ موسوی، سید امیر، «سناریوهای محتمل پیش روی بیداری اسلامی»، صورتجلسه چهارم کارگروه اندیشه، ۴/۴/۱۳۹۹٫
ـ موسوی، سید امیر، «سناریوهای محتمل پیش‌روی بیداری اسلامی و راهکارهای متناسب هر سناریو»، صورتجلسه پنجم کارگروه اندیشه، ۴/۴/۱۳۹۹٫
ـ ناظمی اردکانی، مهدی و همکاران، «مؤلفه‌های فرهنگی گفتمان مقاومت اسلامی در جهان اسلام»، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان، س ۷، ش ۲، ۱۳۹۷٫
