چکیده
اقدامات کشورهای عربی در چند سال اخیر همواره در راستای انزوای سیاسی ایران در منطقه بوده است. ناتوی عربی، پروژه‌‌ای با ماهیت نظامی، امنیتی و ایران‌ستیزانه برای ممانعت از گسترش نفوذ مشروع ایران در منطقه و در تداوم طرح‌های پیشین ضد ایرانی همچون پیمان ۲+۶، دکترین ریگان و ترکیب عملیاتی سپر صحرا و نیروی واکنش سریع (R.D.F) است که آمریکا در منطقه دنبال می‌کند. ترس کشورهای مرتجع عربی از پیامدهای بیداری اسلامی از سال ۲۰۱۱م، وقوع برخی تعارضات و درگیری‌های سیاسی، وقوع جنگ‌های نیابتی در منطقه و پیروزی‌های محور مقاومت، باعث شده است که کشورهای مرتجع عربی نظیر عربستان سعودی، انگیزه بیشتری برای اجرایی کردن این طرح داشته باشند که ایده آن آمریکایی است. از دید آمریکا و رژیم صهیونیستی، ایران بیش از هر چیز یک تهدید ژئوپلیتیکی است که باید برای آن یک «پاسخ ژئوپلیتیکی» فراهم کرد. براساس این طرح، عملاً وظیفه اصلی مقابله با ایران به بازیگران محلی و متحدان منطقهای آمریکا واگذار می‌شود. ناتوی عربی در صورت تشکیل، در حوزه عملیاتی دو محور خواهد داشت: همکاری با ناتوی غربی از یک‌سو و مداخله در امور داخلی کشورهای عضو برای سرکوب رفتارهای اعتراضی از سوی دیگر. در این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی تلاش شده است تا موانع و چالش‌های عمده پیش روی این طرح را بررسی و تحلیل کند.
واژگان کلیدی
ناتوی عربی، غرب آسیا، جمهوری اسلامی ایران، آمریکا، ایران‌هراسی، عربستان سعودی.
عنوان مقاله [English]
Arab NATO Plan in West Asia: Obstacles and Challenges
نویسنده [English]
Nour Al-Din Akbari
چکیده [English]
Abstract
The actions of the Arab countries in recent years have been always to the political isolation of Iran in the region. Arab NATO, a military, security and anti Iran project to prevent the spread of Iran’s legitimate influence in the region and the continuation of previous anti-Iranian plans such as the 2 + 6 Treaty, Reagan doctrine, and the Desert Shield and Rapid Reaction Force (RDF) That the United States is pursuing in the region. The fears of Arab reactionary countries from the result of the Islamic Awakening since 2011, the occurrence of some political conflicts, the occurrence of proxy wars in the region and the victories of the axis of resistance have led Arab countries, such as Saudi Arabia, to have more incentive to implement this plan that is an American idea. From the point of view of the United States and the Zionist regime, Iran is, more than everything, a geopolitical threat that should reply to it by “geopolitical response”. Under this plan, the main task of confronting Iran is given to local actors and US regional allies. The Arab NATO, if it is formed, will have two axes in the field of operations: cooperation with Western NATO, on the one hand, and intervention in the internal affairs of members to suppress protest behaviors on the other. In this paper, has been tried by descriptive and analytical method to study the obstacles and challenges of this project.
واژگان کلیدی[English]
Keywords
Arabian NATO, West Asia, Islamic Republic of Iran, United States, Iran Phobia, Saudi Arabia
عنوان مقاله [العربية]
خطة الناتو العربي في غرب آسيا: الحواجز والتحديات
چکیده [العربية]
المخلص
كانت تصرفات الدول العربية في السنوات الأخيرة دائما فی الطریق العزلة السياسية لإيران في المنطقة. الناتو العربي، وهو مشروع مع طبيعة العسکری والأمن و ضد الإيران لمنع توسيع نفوذ إيران المشروع في المنطقة واستمرار المؤامرات الماضية ضد إيران، مثل عمليات معاهدة ۲ + ۶، مذهب ريجان و درع الصحراء وقوة الرد السريع (RDF) أن الولايات المتحدة تسعى في المنطقة. الخوف من الدول الرجعية العربية من تبعات الربيع العربي منذ عام ۲۰۱۱، وعدد من النزاعات والصراعات السياسية والحروب بالوكالة في المنطقة وانتصار محور المقاومة، قد تسبب دول الرجعية العربية مثل المملكة العربية السعودية، أكثر حماسا لتنفيذ الخطة الفكرة أمريكية. في نظر أمريكا وإسرائيل، إيران یکون تهديدا الجغرافي السياسي أكثر من أي شيء الذي يجب الاجابه عليه بـ” استجابة جيوسياسية”. بموجب هذه الخطة، فإن المهمة الرئيسية لواجهة إيران تُعطى بدول المنطقة والحلفاء للولايات المتحدة فی المنطقه. سيكون لدى الناتو العربي، إذا تم تشكيله، محورين في مجال العمليات: التعاون مع حلف الناتو الغربي، من جهة، والتدخل في الشؤون الداخلية للدول الأعضاء لقمع سلوكيات الاحتجاج من جهة أخرى. في هذه الورقة، تم محاولة المنهج الوصفي والتحليلي لدراسة الحواجز والتحديات لهذا المشروع.
الكلمات المفتاحية
الناتو العربي، غرب آسيا، جمهورية إيران الإسلامية، الولايات المتحدة، إيران فوبيا، المملكة العربية السعودية
ـ ادیب مقدم، آرشین (۱۳۸۸)، سیاست بین‌المللی خلیج فارس، ترجمه داود غرایاق زندی، تهران: نشر شیرازه.
ـ اسدی، علی‌اکبر (۱۳۹۵)، «روابط عربستان سعودی و مصر»، فصلنامه روابط خارجی، س ۸، ش ۳، پاییز.
ـ اطاعت، جواد (۱۳۸۸)، ژئوپلیتیک و سیاست خارجی، تهران: سفیر.
ـ بلامی، الکس‌جی (۱۳۸۶)، جوامع امن و همسایگان، ترجمه محمود یزدان‌فام و پریسا کریمی‌نیا، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی غرب آسیا، بیست و چهارم خرداد ماه.
ـ حافظ‌نیا، محمدرضا (۱۳۸۵)، اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، مشهد: انتشارات پاپلی.
ـ خبرگزاری صدا و سیما (۱۳/۳/۱۳۹۶)، «تاریخچه اختلافات عربستان و قطر»، در:
http://www.iribnews.ir/fa/news/1658756
ـ دیوسالار، عبدالرضا (۱۳۹۳)، «اتحاد امنیتی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و ضرورت بازنگری در دیپلماسی دفاعی ایران»، در: https://www.cmess.ir/Page/View/235/235
ـ رحیم‌پور، حامد (۱۳۹۶)، «چرا قطر به ایران نزدیک شده است؟»، در:
https://www.tasnimnews.com/fa/news/1396/03/07/14212
ـ رسولی ثانی‌آبادی، الهام (۱۳۹۳)، «ماهیت اتحادها در غرب آسیا؛ قدرت یا هویت؟»، فصلنامه مطالعات راهبردی س ۱۷، ش ۳، ش ۶، پاییز.
ـ قوام، سیدعلی (۱۳۷۰)، اصول سیاست خارجی و سیاست بین‌المللی، تهران: قومس.
ـ قهرمان‌پور، رحمان (۱۳۸۳)، «جهانی شدن و بحران هویت در کشورهای غرب آسیا»، فصلنامه غرب آسیا، س ۱۱، ش ۳ و ۴، پاییز و زمستان.
ـ کاظمی، سیدعلی‌اصغر (۱۳۷۰)، نظریه همگرایی در روابط بین‌المللی، تجربه جهان سوم، تهران: چاپ پیک ایران.
ـ کرمی، کامران (۱۳۹۱)، «تأثیر روندهای واگرایی بر امنیت منطقهای در خلیج فارس»، در:
www.farsnews.com/newstext.php
ـ ماه‌پیشانیان، مهسا (۱۳۹۰)، «الگوسازی برای امنیت منطقهای خلیج فارس با محوریت جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه آفاق امنیت، س ۴، ش ۱۰، بهار.
ـ مجتهدزاده، پیروز (۱۳۷۹)، خلیج فارس، کشورها و مرزها، تهران: انتشارات عطایی.
ـ مجتهدزاده، پیروز (۱۳۸۱)، جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی، تهران: سمت.
ـ محسن، مسرت (۱۳۸۴)، «ساختار هژمونیستی آمریکا و نارسایی‌های آن»، اطلاعات سیاسی‌ـ‌اقتصادی، س ۲۰، ش ۲۱۹-۲۲۰٫
ـ محسنی، سجاد و صالحی، علیرضا (۱۳۹۰)، «اهداف آمریکا از امنیتی کردن فعالیت‌های هسته‌‌ای ایران (با نگاهی به مکتب کپنهاگ)»، فصلنامه سیاست خارجی، س ۲۵، ش ۳، پاییز.
ـ مفیدی احمدی، حسین (۱۳۹۴)، چالش‌های ائتلاف راهبردی ترکیه با عربستان، پژوهشکده مطالعات استراتژیک.
ـ مهاسالم، السیسی (۲۰۱۶)، هناک محاولات للضغط علینا و مصر لن ترکع الا الله..و لو عایزین استقلال.
ـ هاگت، پیتر (۱۳۷۶)، جغرافیای ترکیبی نو، ترجمه شاپور گودرزی‌زاده، تهران: سمت.
ـ هرسیج، حسین، ابراهیمی‌پور، حوا و سیدمرتضی نوعی باغبان (۱۳۹۳)، «روابط کشورهای عرب منطقه خلیج فارس و ایران از منظر منطقه‌‌گرایی»، مجله سیاست دفاعی، س ۲۲، شماره ۸۸ ، پاییز.
ـ یجب ان نتحمل، علی الوقع: http://gate.ahram.org.eg/News/1266914 .
ـ یوسف‌نژاد، ابراهیم (۱۳۸۴)، «روابط خارجی ایران و اتحادیه عرب»، دفتر مطالعات سیاسی، گزارش ۷۴۴٫
– Altman, Jon (2015), “Yemen’s Misery”, Washington DC: Center for Strategic and International Studies.
– Dougherty James and Pfaltzgraff Robert (2000), Contending Theories in International Relations, Philadelphia, J. B Lippincott Company.
– Lake, Eli (2015), Israelis and Saudis Reveal Secret Talks to Thwart Iran, Bloomberg, at: https://www.bloomberg.com/view/articles/2015 – 06 – 04/israelis-and-saudis-reveal-secret-talks-to-thwartiran.
