عملیات طوفان مسجد اقصی وسناریوهای آینده
آقای دکتر داود احمدزاده پژوهشگر مسائل غرب آسیا و استاد دانشگاه در یادداشتی نوشت:
رویداد هفتم اکتبر ۲۰۲۳ (۱۵ مهر ۱۴۰۲) در غزه و غلاف اشغالی پیرامونی آن، از زوایای مختلف رویدادی کم‌نظیر و مهم در تاریخ منازعه فلسطین است این جنگ پس از یوم کیپور وغافلگیری اسرائیلی ها پس از ۷۲ سال باردیگر ثابت کرد که افسانه تز شکست ناپذیری این رژیم وهمینه آن با تردیدهای جدتری از گذشته روبروشده است ، کشته شدن ۱۰۰۰ نفر شهروند نظامی وغیر نظامی اسرائیلی واسارات بیش از ۱۵۰ نفر از آنان در تاریخ تشکیل این رژیم بی سابقه است بطوریکه تلاش شد این حمله را با یازده ستامپر ۲۰۰۱ مقایسه شود
با این وجود, وادراک نادرست رهبران رژیم از موقعیت گروههای فلسطینی این تهاچم برنامه ریزی شده اتفاق افتاد. در واقع این جنگ از زمان اعلام موجودیت اسرائیل، بی‌سابقه بوده؛ از حیث حملاتی که به اسرائیل صورت گرفته. ضمناً جنگ‌های قبلی بین دولت‌ها بوده ولی این جنگ بین یک گروه فلسطینی با دولت اسرائیل است و با جنگ‌های ۱۹۶۷ و ۱۹۷۳ تفاوت دارد.
باید گفت :. ارتش اسرائیل مبتنی بر تئوری بازدارندگی است و به این توان خودش می‌بالد. یعنی حرفش این است که اگر جرأت دارید، ما را بزنید و کسی نمی‌توانست ارتش اسرائیل را بزند. اسرائیل عملیات‌های نظامی و تروریستی شگفت‌انگیزی انجام داده است. پس الان چه شده که ارتش قوی اسرائیل با قدرت بازدارندگی بسیار بالایش، به‌گونه‌ای که هیچ‌یک از دولت‌های عرب توان ورود به جنگ با اسرائیل را نداشتند، مورد چنین حمله‌ای از سوی حماس واقع شده و دچار این وضعیت و این سردرگمی شده است؟ جنگ ۳۳ روزه در سال ۲۰۰۶ نیز مصداق نقض قدرت بازدارندگی ارتش اسرائیل بود. حزب‌الله و حماس این بازدارندگی دیرپای ارتش اسرائیل را از بین برده است.
در این روند پس از جنگ بزرگ ۱۹۷۳ وآغاز سازش کشورهای عربی با این رژیم در راس آن مصر عملا تضعیف هرچه بیشتر حقوق انسانی و آوارگی فلسطنیان در پی داشت. گرچه مصر پس از صلح با اسرائیل درسال ۱۹۷۹از دنیای عرب رانده شد ولی رویدادهای بعد از آن باعث گردید دیگر کشورهای عربی راه سازش با این رژیم در پیش بگیرند این روند سازش تحت عنوان صلح واعراب اسرائیلی نشست اسلو ۱و۲ وبرخی نشست های منطقه ای چون طائف تلاش شد راه حلی برای این منازعه دیرینه فراهم سازند .
سناریوگسترش جنگ :
با شکست اطلاعاتی وامنیتی اسرائیل وغافلگیری ارتش درپاسخ به این تهاجم نتانیاهو تلاش دارد برای توجیه این شکست بدنبال مقصرخارجی بگردد. با توجه به دشمنی ایران با این رژیم ورهبری محور مقاومت در منطقه سران امنیتی واطلاعاتی این رژیم اعلام می کنند گستردگی تهاجم مدیریت وبرنامه ریزی آن خارج از اراده رهبران حماس وفرماندهان نظامی آن گروه قسام بوده است . این رژیم در این بازه زمانی تلاش دارد از تهدیدات امنیتی موجودرا با همراهی غرب تبدیل به فرصت کند لذا آشکارا از تهاجم به ایران سخن می گوید واز سوی دیگر راغب است در صورت گشوده شدن جبهه شمال درلبنان یاشرق درسوریه با بکارگیری توانمندی آمریکا ضربه سنگین تری به دشمنان وارد سازد .
با این وجود گسترده شدن جبهه جنگ به نفع این رژیم نخواهد بود چراکه توانمندی نظامی آن با گذشت زمان به تحلیل خواهد رفت از دیگر سو انبار موشکی حزب ا…. لبنان قابل قیاس با توانمندی راکتی وموشکی حماس نیست همچنین تلاش برای ضربه زدن به حزب ا…. با واکنش عملی ایران مواجه خواهد شد .
جنگ فرسایشی ومحدود :
جنگ قبلی اسرائیل با گروههای جهادی معمولا پس از بازه زمانی کوتاه با میانجی گری مصر یا قطر منجر به آتش بس وتبادل اسرا میان طرفین منازعه می گردید با توجه به شدت وحدت جنگ اخیرتلفات سنگین طرفین بحث آتش بس فوری به رغم تلاش های منطقه ای در شرایط موجود غیر محتمل است. با این وجود بالارفتن تلفات انسانی و وسعت کشتار اخیر ممکن است قدرت های اثر گذار درجنگ وادار به مداخله کند. با فروکش نمودن رجز خوانی سران رژیم صهیونیستی وعدم پیشرفت در طرح های جنگی، امکان دارد نتانیاهو و تیم جنگ طلب وی مجبور به آتش بس شوند از دیگرسو نباید از اسرای جنگی اسرائیلی در غزه غافل ماند گرچه این نتانیاهو سوار برموج تلبیغات جنگی ورسانه ای همچنان بر طبل جنگ می کوبد ولی به خطر افتادن جان اسرای اسرائیلی می تواند مانع بزرگی در مسیر ادامه تهاجم قلمداد گردد .
موضوعی که رهبران حماس بارها تکرار کردند درصورت ادامه کشتار غیر نظامیان فلسطینی نوار غزه جان اسرای اسرائیلی در خطر آنی قرار خواهد گرفت . نکته دیگر اینکه هدف اصلی اسرائیل در تهاجم جدید گسترده به غزه ایجاد گست میان نیروهای نظامی وابسته به حماس وافراد عادی است. نتانیاهو وتیم امنیتی وی در صدد القای این موضوع هستند که علت تامه حملات گسترده به نوار غزه وتهاجم به آن, حماس ونیروهای وابسته به آن هست . در صورتیکه این گزاره درمورد نوار غزه صادق نیست چراکه بیشتر ساکنین غزه به نوعی با حماس یا همفکری می کنند یا جز نیروهای وابسته به حماس اند .
نکته پایانی این است که وقوع هرکدام از سناریوهای فوق با عدم قطعیت روبروست .سیال بودن حوداث منطقه وورود عناصر مداخله گر جدید می تواند قطعیت یاعدم قطعیت یافتن آنان اثر گذار باشد.
