چکیده
سرانجام پس از فراز و نشیب و انجام چندین دور مذاکره، در فوریه ۲۰۲۰ توافقی تاریخی میان طالبان و ایالات متحده در دوحه قطر به امضا رسید که در ظاهر به منازعه ۱۸ ساله بین دو طرف پایان داد و افق روشنی را پیش روی آینده افغانستان گشوده است. محور اصلی این توافق‌نامه که مقدمه‌ای بر مذاکرات بین‌الافغانی است، برنامه زمان‌بندی خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان و تضمین طالبان مبنی بر تبدیل نکردن افغانستان به پایگاهی برای تروریسم بین‌المللی است. اما مسائل و مشکلات ایجادشده پس از امضای توافق، ابهاماتی را درباره چشم‌انداز و آینده آن به وجود آورده است.
در این مقاله که به روش توصیفی‌ـ تحلیلی انجام شده است، بنا داریم ماهیت این توافق و اهداف و رویکردهای طرفین به آن را بررسی کنیم. علاوه بر این، تأثیرات منطقه‌ای توافق‌نامه صلح و نگاه به آن از منظر همسایگان، ذی‌نفعان و بازیگران بانفوذ در افغانستان را نیز تحلیل می‌کنیم.
واژگان کلیدی
توافق‌نامه صلح، آمریکا، طالبان
عنوان مقاله [English]
The nature and consequences of the U.S-Taliban peace agreement
نویسنده [English]
Mohammad Sedagat
چکیده [English]
Abstract
A historic agreement between the Taliban and the United States in Doha, Qatar after many difficulties and several rounds of negotiations in February 2020 was signed. The agreement ended an 18-year conflict between the two sides and provided a bright horizon for Afghanistan’s future. The main focus of the agreement, which is the prelude to the Afghan-Afghan talks, is to schedule the withdrawal of U.S troops from Afghanistan and to ensure that the Taliban do not turn Afghanistan into a base for international terrorism. The issues and problems created after the signing of the agreement have created ambiguities about its prospects and future. In this descriptive-analytical article, we intend to examine the nature of this agreement and the goals and approaches of the parties to it. Besides, the regional implications of the peace agreement and its perspective from the perspective of Afghanistan’s neighbors, stakeholders, and influential actors will be analyzed.
واژگان کلیدی[English]
Keywords
Peace Agreement, US, Taliban
عنوان مقاله [العربية]
طبيعة اتفاقية السلام بين الولايات المتحدة وطالبان وانعكاساتها
چکیده [العربية]
المخلص
تم توقيع اتفاقية تاريخية بين طالبان والولايات المتحدة في العاصمة القطریة الدوحة في فبراير ۲۰۲۰ وبعد صعود وهبوط وعدة جولات من المفاوضات، وأنهى الاتفاق صراعًا استمر ۱۸ عامًا بين الجانبين ووفر أفقاً مشرقاً لمستقبل أفغانستان، وان التركيز الرئيسي للاتفاق الذي يمثل مقدمة للمحادثات الأفغانية الأفغانية هو تحديد موعد انسحاب القوات الأمريكية من أفغانستان وضمان عدم تحويل طالبان أفغانستان إلى قاعدة للإرهاب الدولي، من جهة اخری خلقت القضايا والمشاكل التي نشأت بعد توقيع الاتفاقية غموض حول آفاقها ومستقبلها، وفي هذا المقال الوصفي التحليلي، نعتزم دراسة طبيعة هذه الاتفاقية وأهداف ومقاربات الأطراف فيها بالإضافة إلى الآثار الإقليمية للاتفاقیة والنظر إليها من منظور الجيران والجهات الفاعلة المؤثرة في أفغانستان.
الكلمات المفتاحية
اتفاقية السلام، الولايات المتحدة، طالبان
منابع فارسی
ـ افتخاری، اصغر، سیاست جهانی در قرن ۲۱، چشم‌انداز ایرانی، تهران: مؤسسه مطالعاتی ابرار معاصر، ۱۳۸۳٫
ـ برزگر، کیهان، «سیاست خارجی ایران از منظر رئالیسم تهاجمی و تدافعی»، فصلنامه بین‌المللی روابط خارجی، س اول، ش ۱، ۱۳۸۸٫
ـ تیشه‌یار، ماندانا، «نگاهی به ملاحظات جمهوری اسلامی ایران درباره حضور ناتو در افغانستان»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، ش ۷۸، ۱۳۹۱٫
ـ حافظ‌نیا، محمدرضا، «تعریفی نو از ژئوپلیتیک»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، دوره ۱۵، شماره ۴-۳، ۱۳۷۹٫
ـ حافظ‌نیا، محمدرضا، «یک منطقه ژئوپلیتیکی چگونه تحول می‌یابد؟»، فصلنامه ژئوپلیتیک، س ۶، ش اول، ۱۳۸۹٫
ـ رفیعی، حسین و محسن بختیاری جامی، «چالش‌های صلح در افغانستان»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، ش ۸۸، ۱۳۹۳٫
ـ سبحانی، مهدی، «راهبرد جدید آمریکا در افغانستان»، فصلنامه سیاست خارجی، س ۲۳، ش ۳، ۱۳۸۸٫
ـ سجاد‌پور، سید محمدکاظم و محمدتقی جهانبخش، «سیاست امنیتی فدراسیون روسیه در قبال افغانستان نوین»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، ش ۸۴، ۱۳۹۲٫
ـ شفیعی، نوذر و روح‌الله صالحی دولت‌آباد، «تبیین دیپلماسی جدید همسایگی چین نسبت به افغانستان»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، ش ۹۴، ۱۳۹۵٫
ـ شفیعی، نوذر، شهریار فرجی‌نصیر و افشین متقی، «رویکرد هند در قبال افغانستان پس از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ (با نگاه به ایران)»، فصلنامه ژئوپلیتیک، س ۸، ش ۲، ۱۳۹۱٫
ـ شفیعی، نوذر، صدیف عطائی و مهرداد پهلوانی، «تأثیر حضور آمریکا در افغانستان بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر واقع‌گرایی تهاجمی (۲۰۱۲-۲۰۰۱)»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، ش ۸۱، ۱۳۹۲٫
ـ عطایی، فرهاد و محمدموسی جعفری، «تحولات ژئوپلیتیک و سیاست خارجی افغانستان؛ سال‌های ۱۹۱۹ تا ۲۰۰۱»، مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره ۱۲، ش ۱، ۱۳۹۸٫
ـ فلا‌ح‌نژاد، علی، «سیاست خارجی آمریکا پس از ۱۱ سپتامبر»، فصلنامه اطلاعات راهبردی، ش ۴۴٫
ـ مدیرشانه‌چی، محسن، «عوامل و اهداف راهبردی در روابط هند و افغانستان (بخش نخست)»، مرکز بین‌المللی مطالعات صلح- IPSC، ۱۳۹۴٫
ـ مرادی، محمد، «تغییرات رفتاری و ساختاری طالبان در گذر زمان»، بولتن مؤسسه ایران شرقی، س ۸، ش ۳۲۰، ۱۳۹۹٫
ـ ملازهی، پیرمحمد، «بررسی فرضیه طالبانیزه کردن قدرت در افغانستان»، بولتن مؤسسه ایران شرقی، س ۸، ش ۳۲۰، ۱۳۹۹٫
ـ مهربان، احمد، «جنگ علیه تروریسم و افزایش حملات انتحاری در عراق و افغانستان»، فصلنامه راهبرد، ش ۴۸، ۱۳۸۷٫
ـ واعظی، محمود، «رویکردهای سیاسی‌ـ امنیتی آمریکا در خاورمیانه»، فصلنامه سیاست خارجی، ش ۳، ۱۳۸۸٫
ـ وثوقی، سعید، احسان فلاحی و قربانعلی حیدری، «تبیین جایگاه افغانستان به عنوان کانون چند زیرسیستم منطقه‌ای با تأکید بر منطقه آسیای جنوبی و نقش هندوستان»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، ش ۸۷، ۱۳۹۳٫
منابع انگلیسی
– Afghanistan: Background and U.S. Policy: In Brief, Congressional Research Service, 2020, Available at: https://fas.org/sgp/crs/row/R45122.pdf.
– Akhter, Muhammad Nauman, “The Importance of China’s Role in Afghanistan Peace Talks”, Modern Diplomacy, 2020, Available at: https://moderndiplomacy. eu/2020/04/28/the-importance-of-china-s-role-in-afghanistan-peace-talks/.
– Ahmadi, Belquis and Singg, Vikram J., “Can India Help Bring Peace to Afghanistan?”, 2020, Available at: https://www.usip.org/publications/2020/04/can-india-help-bring-peace-afghanistan.
– Farr, Grant, “The Afghan Peace Agreement and Its Problems”, E-International Relations, 2020, Available at: https://www.e-ir.info/2020/04/06/the-afghan-peace-agreement-and-its-problems/.
– Gohel, Sajjan M. and Allison Bailey, “This Time, Russia Is in Afghanistan to Win”, FP, 2020, Available at: https://foreignpolicy.com/2020/07/01/russia-afghansitan-united-states-/bountygate.
– Hanauer, Larry and Peter Chalk, ” India’s and Pakistan’s Strategies in Afghanistan”, Center for Asia Pacific Policy, 2012, Available at: https://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/occasional_papers/2012/RAND_OP387.pdf.
– Huasheng, Zhao, “China and Afghanistan: China’s Interests, Stances, and Perspectives”, Center for Strategic and International Studies, 2012, Available at: https://csis-website-prod.s3.amazonaws.com/s3fs-public/legacy_files/files/publication/120322_Zhao_ChinaAfghan_web.pdf.
– Jamal, Umair, “What Has Pakistan Gained from the US-Taliban Peace Deal?”, The Diplomat, 2020, Available at: https://thediplomat.com/2020/03/what-has-pakistan-gained-from-the-us-taliban-peace-deal/.
– Jones, Seth G., “A Failed Afghan Peace Deal”, Council Foreign Relations, 2020, Available at: https://www.cfr.org/report/failed-afghan-peace-deal.
– Koepke, Bruce, “Iran’s Policy on Afghanistan: The Evolution of Strategic Pragmatism”, Stockholm International Peace Research Institute, 2013, Available at: https://www.sipri.org/publications/2013/irans-policy-afghanistan-evolution-strategic- pragmatism.
– Maizland, Lindsay, “U.S.-Taliban Peace Deal: What to Know”, Council Foreign Relations, 2020, Available at: https://www.cfr.org/backgrounder/us-taliban-peace-deal-agreement-afghanistan-war.
– Ozdemir, Emrah, “The First Step towards Peace in Afghanistan: What the US-Taliban Peace Deal Means for the Country”, South Asia to the World, 2020, Available at: https://blogs.lse.ac.uk/southasia/2020/04/29/peace-in-afghanistan-what-the-us-taliban-peace-deal-means-for-the-country/.
– Ramezani Bonesh, Farzad, “Pakistan’s Approach to Afghan Peace Process”, Asia Times, 2020, Available at: https://asiatimes.com/2020/05/pakistans-approach-to-afghan-peace-process/.
– Stone, Rupert, “What Do US-Iran Talks Mean for Afghanistan?”, The Diplomat, 2020, Available at: https://thediplomat.com/2020/07/what-do-us-iran-talks-mean-for-afghanistan/.
– Taking Stock of the Taliban’s Perspectives on Peace, International Crisis Group, 2020, Available at: https://www.crisisgroup.org/asia/south-asia/afghanistan/311-taking-stock-talibans-perspectives-peace.
– Tiezzi, Shannon, “China Hosted Afghan Taliban for Talks: Report”, The Diplomat, 2015, Available at: https://thediplomat.com/2015/01/china-hosted-afghan-taliban-for-talks-report/.
– Pandey, Shubhangi, “Can China Drive the Afghan Peace Process?”, The Diplomat, 2019,Available at: https://thediplomat.com/2019/05/can-china-drive-the-afghan-peace-process/#:~:text=In%20theory%2C%20 China%20is%20 undoubtedly, patronage %20 to%20the%20Taliban%20%E2%80%94%20Pakistan.
– Pandey, Shubhangi,”Understanding China’s Afghanistan Policy: From Calculated Indifference to Strategic Engagement”, Issue Brifs and Special Reports, 2019, Available at: https:// www. orfonline.org/ research/understanding-chinas-afghanistan-policy-from-calculated-indifference-strategic-engagement-54126/.
– Pant, Harsh V., “India’s Challenge in Afghanistan: With Power Comes Responsibility”, Center for the Advanced Study of India, 2010, Available at: https://casi.sas.upenn.edu/sites/default/files/research/India%27s%2BChallenge%2Bin%2BAfghanistan%2B-%2BHarsh%2BV.%2BPant%2B%28CASI%2BWorking%2BPaper%29.pdf.
– Waldman, Thomas,”Reconciliation and Research in Afghanistan: An Analytical Narrative”, International Affairs, 2014, Available at: https:// assets.publishing. service.gov.uk/media/57a089dbe5274a27b20002d3/60731_Reconciliation_and_Research-in-Afghanistan-SUBMITTED.pdf.
