تأثیر توافق ایران و عربستان بر روابط ایران و شورای همکاری خلیج فارس

فصلنامه مطالعات راهبردي جهان اسلام، سال بیست و پنجم، شماره ۲، پياپي ۹۸، تابستان ۱۴۰۳؛ صفحات ۴۵ ـ ۲۵

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده :

* حسن صادقیان

* دکترای روابط بین‌الملل

چکیده

کشورها‏ هر یک به نوبه خود علاقمند به گسترش نفوذ و حضور در مناطق مختلف سرزمینی و اقالیم گوناگون فرهنگی هستند. حضور قدرتمند و کسب اقتدار ملی، منطقه‏ای و بین‏المللی از انگیزه‏های اصلی این حضور تلقی می‏شود؛ هرچند در بحث دیپلماسی عمومی فرای این انگیزه‏ها، تأمین اهداف دینی، انسانی، قومی و امنیتی و مانند آن‌ها هم در اولویت قرار می‏گیرند. ترکیه جزو کشورهای مهم منطقه است که تقریباً همه اقالیم فرهنگی در حوزه اسلام و مسلمانان را مورد توجه قرار داده‌ است؛ به ویژه طی سه دهه احیر، مناطق قفقاز جنوبی و آسیای میانه در معرض حضور و تحرکات سیاسی، فرهنگی و حتی هویتی این کشور بوده است.
ترکیه در قالب نظریه جایگاه‏یابی با بهره‏برداری از عوامل هویت، انگاره و نظام معنایی، سطح اقتصادی، امنیت و محیط جغرافیایی، با اجرایی کردن الگوی سه‌گانه ضمنی، عمدی و تثبیت وظایف، ضمن به چالش کشیدن جایگاه قبلی خود در مناطق قفقاز و آسیای میانه، در پذیرش، تثبیت و تعمیق جایگاه خود نسبتاً موفق عمل کرده و به نظر می‏رسد، متأثر از این روند، ضمن تبدیل شدن به الگوی مورد پذیرش، به مثابه یکی از قدرت‌های دخیل در این مناطق، نقش‌آفرینی می‏کند. با این‌حال، در این میان، ترکیه با موانع داخلی، منطقه‏ای و بین‌المللی متعددی مواجه است که سهم موانع منطقه‏ای که در اصل حضور و نقش‌آفرینی کشورهای قدرتمند منطقه‏ای نظیر ایران و روسیه است، به مراتب بیشتر است.
روش این مقاله مبتنی بر تحقیق کیفی با رویکرد «ردیابی فرایند» است و محتوا، بر اساس منابع اسنادی کتابخانه‏ای و در قالب چارچوب نظری «جایگاه‏یابی» نگارش شده است.

واژگان کلیدی

ایران، عربستان سعودی، شورای همکاری خلیج ‌فارس

عنوان مقاله [English]

The presence of hostile forces in the Kurdistan Region and its security implications for the Islamic Republic of Iran

نویسنده  [English]

Davood Ahmadzadeh

چکیده [English]

Abstract

 

The issue of the Kurds and their desire for independence is one of the important political issues of the western borders of Iran, which has wide regional and extra-regional dimensions, and its developments have a great impact on the neighbor areas. The formation of the Iraqi Kurdistan region and the presence of hostile Kurdish groups have affected the security of the Islamic Republic of Iran. The purpose of the upcoming research is to identify the factors that have a negative impact on the relations between Iran and the Kurdistan Region of Iraq and the threats caused by the presence of anti-Islamic Republic Kurdish groups. The assumption of the research is that the activities of separatist and violent groups in the form of Pejak and Komoleh in the northwestern borders of Iran have caused border insecurity. Another issue is the security and intelligence relationship of the Iraqi Kurdistan Region with the Zionist regime and the Kurdish region’s strategic participation in anti-Iranian plans with some regional and extra-regional powers. This article deals with the most important traumatic components in Iran’s regional relations with the Kurdistan region of Iraq with the analytical-descriptive method by applying Stephen Walt’s balance of threat theory.

واژگان کلیدی[English]

Keywords

 Iran, Iraqi Kurdistan region, national security, defensive realism

عنوان مقاله [العربية]

وجود قوى معادیه فی إقلیم كوردستان وانعكاساته الأمنیه
على جمهوریه إیران الإسلامیه

چکیده [العربية]

المخلص

تعد قضیه الأكراد ورغبتهم فی الاستقلال من القضایا السیاسیه المهمه للحدود الغربیه لإیران‌، والتی لها أبعاد إقلیمیه وخارجیه واسعه‌، وتطوراتها لها تأثیر كبیر على المناطق المحیطه بها. أثر تشكیل إقلیم كردستان العراق ووجود جماعات مناهضه للأكراد على أمن جمهوریه إیران الإسلامیه. الهدف من البحث القادم هو تحدید العوامل التی لها تأثیر سلبی على العلاقات بین إیران وإقلیم كردستان العراق والتهدیدات التی یسببها وجود الجماعات الكردیه المعادیه للجمهوریه الاسلامیه. افتراض البحث هو أن أنشطه الجماعات الانفصالیه والعنیفه فی شكل بیجاك وكوملی فی الحدود الشمالیه الغربیه لإیران تسببت فی انعدام الأمن على الحدود. قضیه أخرى هی العلاقه الأمنیه والاستخباراتیه لإقلیم كردستان العراق بالنظام الصهیونی والمشاركه الإستراتیجیه للمنطقه فی الخطط المناهضه لإیران مع بعض القوى الإقلیمیه والخارجیه. تتناول هذه المقاله أهم المكونات المؤلمه فی علاقات إیران الإقلیمیه مع إقلیم كردستان العراق من خلال الأسلوب التحلیلی الوصفی من خلال تطبیق نظریه توازن التهدید لستیفن والت.

الكلمات المفتاحية

إیران‌، إقلیم كردستان العراق‌، الأمن القومی‌، الواقعیه الدفاعیه