معمای حضور و خروج آمریکا از عراق

فصلنامه مطالعات راهبردي جهان اسلام، سال بیست و یکم، شماره ۱، پياپي ۸۱، بهار ۱۳۹۹؛ صفحات ۵-۲۵

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده :

* عماد اصلانی مناره بازاری

* دانشجوی دکترای روابط بین‌الملل و پژوهشگر مسائل منطقه

چکیده

اشغال عراق در سال ۲۰۰۳ توسط ایالات متحده آمریکا فضای سیاست خارجی این کشور در منطقه غرب آسیا را تغییر داد. سرنگونی رژیم صدام، بحران و چالش تروریسم در عراق و نفوذ گسترده اقتصادی، فرهنگی و نظامی آمریکا در این کشور زمینه‌های تقابل میان ایران و آمریکا را در عراق فراهم آورد. موازنه نرم جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با نفوذ ایالات متحده در عراق بعد از شهادت «سپهبد قاسم سلیمانی» در بغداد و با تأکید مقام معظم رهبری بر تغییر راهبرد امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در منطقه مبنی بر اخراج نیروهای نظامی آمریکا به‌تدریج به سمت موازنه سخت میان این دو کشور در منطقه انجامیده است. در این نوشتار تلاش می‌شود با نگاه به ابزارها و اهداف نفوذ آمریکا در عراق، به شرایط و عوامل منجر به خروج نیروهای نظامی آمریکا از این کشور پرداخته ‌شود. سؤال این مقاله آن است که نیروهای نظامی آمریکایی تحت چه شرایطی از عراق خارج می‌شوند؟ فرضیه‌ای که با استفاده از روش نوواقع‌گرایی تهاجمی مورد بررسی قرار می‌گیرد این است که «جمهوری اسلامی ایران در یک راهبرد چند وجهی مبتنی بر کاهش منافع اقتصادی آمریکا، ایجاد مطالبه اجتماعی و تشدید شرایط ناامنی برای نیروهای نظامی آمریکایی در عراق، می‌تواند آمریکا را از این کشور بیرون براند».

واژگان کلیدی

 ایالات متحده آمریکا، عراق، امنیت، نفت، حشد شعبی.

عنوان مقاله [English]

The mystery of the U.S presence and withdrawal from Iraq

نویسنده  [English]

Emad Aslani Bazari

چکیده [English]

Abstract

The US occupation of Iraq in 2003 changed the country’s foreign policy environment in the West Asian region. The overthrow of Saddam Hussein’s regime, the crisis and the challenge of terrorism in Iraq, and the widespread economic, cultural, and military influence of the United States in Iraq paved the way for a confrontation between Iran and the United States in Iraq. The soft-balance of the Islamic Republic of Iran against the U.S influence in Iraq after the martyrdom of General Qassem Suleiman in Baghdad and the Supreme Leader’s emphasis on changing the national security strategy of the Islamic Republic of Iran in the region to withdraw US troops gradually towards a tough balance between these Leading two countries in the region. This article tries to look at the tools and goals of US influence in Iraq and the conditions that lead to the expulsion of Iraqi troops from Iraq. The question in this article is under what conditions do US troops leave Iraq? The hypothesis that is used in this article is using the new method of aggressive realism in a multifaceted strategy based on reducing U.S economic interests, creating social demand, and escalating insecurity for US troops in Iraq to make the US leave Iraq.

 

واژگان کلیدی[English]

Keywords

USA, Iraq, security, oil, Hashd Alshabi

عنوان مقاله [العربية]

لغز الوجود والخروج الامريكي من العراق

چکیده [العربية]

المخلص

غيّر الاحتلال الأمريكي للعراق عام ۲۰۰۳ بيئة السياسة الخارجية للبلاد في منطقة غرب آسيا، ومهدت الإطاحة بنظام صدام حسين وأزمة الإرهاب في العراق والنفوذ الاقتصادي والثقافي والعسكري الواسع للولايات المتحدة في ذلك البلد الطريق لمواجهة بين إيران والولايات المتحدة في العراق، ولقد تغیر التوازن الناعم للجمهورية الإسلامية الإيرانية في مواجهة النفوذ الأمريكي في العراق بعد استشهاد الجنرال قاسم سليماني في بغداد وتأكيد المرشد الأعلى على تغيير استراتيجية الأمن القومي للجمهورية الإسلامية الإيرانية في المنطقة لسحب القوات الأمريكية تدريجياً نحو توازن صعب بينهما، ويسعى هذا المقال إلى إلقاء نظرة على وسائل وأهداف النفوذ الأمريكي في العراق والظروف التي يؤدي إلى طرد القوات العسكرية العراقية من العراق، والسؤال في هذا المقال هو تحت أي ظروف تغادر القوات الأمريكية العراق؟ الفرضية التي يمكن اختبارها باستخدام طريقة الواقعية العدوانية الجديدة هي أنه من خلال استراتيجية متعددة الأوجه تستند إلى تقليص المصالح الاقتصادية الأمريكية وخلق الطلب الاجتماعي وزيادة انعدام الأمن للقوات الأمريكية في العراق، يمكن لإيران إخراج الولايات المتحدة من العراق.

الكلمات المفتاحية

الولایات المتحدة، العراق، الأمن، النفط، الحشد الشعبي

الف) منابع فارسی

ـ جعفری هرندی، امیررضا، مدیریت نفوذ ایالات متحده آمریکا در عراق، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق، ‌۱۳۹۵٫

ـ حقگو، جواد، جنگ عراق و رونق کسب و کار شرکت‌های خصوصی، مجله سیاست دفاعی، سال بیست و دوم، شماره ۸۴ ، پاییز۱۳۹۲٫

ـ خواجه‌سروی، غلامرضا و همکاران، رویکرد فرهنگی ایالات متحده آمریکا در عراق ۲۰۱۴ (تحلیل محتوای فعالیت‌های آژانس توسعه بین‌المللی ایالات متحده در عراق)، فصلنامه پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، زمستان ۱۳۹۴ .

ـ درخشه، جلال و امیررضا جعفری هرندی، شیوه‌های نفوذ نظامی- امنیتی آمریکا در عراق، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، سال پنجم، شماره ۱۹، زمستان ۱۳۹۵( شماره پیاپی ۴۹).

ـ دی ویلیامز، پل، درآمدی بر بررسی‌های امنیت، مترجم علیرضا طیب، چاپ دوم، تهران: انتشارات امیرکبیر، ۱۳۹۲٫

ـ دیوسالار، مجید و کاوه تلاوکی، هستی‌شناسی سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا در کشورهای اسلامی خلیج‌فارس و پیامدهای آن بر امنیت منطقه، دوره ۲، ۵و ۶ تابستان ۱۳۹۲٫

ـ روزبه، حسین و مهناز گودرزی، راهبردهای نرم آمریکا برای نفوذ در عراق، دوره ۱۰، شماره ۳۵، تابستان ۱۳۹۶٫

ـ سیمبر، رضا، معمای امنیتی پرونده هسته‌ای ایران از منظر نو‌واقع‌گرایی، فصلنامه مطالعات روابط بین‌الملل، سال نهم، شماره ۳۶، زمستان ۱۳۹۵٫

ـ قوام، سید عبدالعلی، روابط بین‌الملل نظریه‌ها و رویکردها، تهران: انتشارات سمت، ۱۳۹۳٫

ـ هنسن، برت و همکاران، راهبردهای امنیتی و نظم جهانی آمریکایی «قدرت از دست رفته»، مترجم سید امیر نیاکویی و احمد جانسیز، رشت: انتشارات دانشگاه گیلان، ۱۳۹۰٫

ب) منابع لاتین

– Auten, Brian J. Carter’s Conversion: The Hardening of American Defense Policy, (Frist Published). United States, Columbia: University of Missouri Press, 2008.

– L. Steed, Brian, Iraq War: The Essential Reference Guide, ABC-CL, 2019.

– Rourke, John , International Politics On The World Stage, New York, McGraw Hill, 2010.

ج) منابع اینترنتی

ـ اسدی، علی‌اکبر، جایگاه عراق در سیاست خارجی آمریکا، مؤسسه مطالعات و تحقیقات بین‌الملل ابرار معاصر، ۱۳۹۸، قابل بازیابی در: https://tisri.org/?id=qqntlr2w

ـ الموتی، بخشی، نگاهی به ارتش عراق/ قدرتی که مستشاران آمریکایی نابودش کردند، خبرگزاری مهر، ۱۳۹۴، قابل بازیابی در: https://www.mehrnews.com/news/2967844/

ـ پیش‌نویس قانون اخراج نیروهای آمریکایی از عراق منتشر شد، خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، قابل بازیابی در:

https://www.irna.ir/news/83622052

ـ  پیرمحمدی، سعید، مصطفی الکاظمی و پازل پیچیده رقابت ایران و آمریکا در عراق، دیپلماسی ایرانی، ۱۳۹۹، قابل بازیابی در: http://www.irdiplomacy.ir/fa/news/1990663

ـ طالب‌پور، محمد جعفر، اهداف آمریکا در خاورمیانه، بصیرت، ۱۳۸۷، قابل بازیابی در:

https://basirat.ir/fa/news/58991

ـ  قنادباشی، جعفر، خروج آمریکا از عراق و موانع پیش روی آن، شورای راهبردی روابط خارجی، ۱۳۹۸، قابل بازیابی در: https://www.scfr.ir/fa/300

ـ  مسعودی، حیدرعلی، راهبرد آمریکا در عراق پسا داعش، فراتاب، ۱۳۹۷، قابل بازیابی در:

http://www.faratab.com/news/7568//30102/120756

–   Frantzman, Seth, How attacks on US forces in Iraq became a new normal, Atlantic Council, 2020, at: https://www.atlanticcouncil. org/blogs/menasource/ how-attacks-on-us forces-in-iraq-became-a-new-normal/

https://georgewbush-whitehouse.archives.gov/news/releases/2003/03/20030324-4.html

– Greenwald, Michael (2020),  The effect of US sanctions on the Iran-Iraq alliance, Atlantic Council, at: https://www.atlanticcouncil.org/blogs/new-atlanticist/the-effect-of-us-sanctions-on-the-iran-iraq-alliance/

– U.S. Relations With Iraq,

https://www.state.gov/u-s-relations-with-iraq/

https://www.heritage.org/index/pdf/2020/countries/iraq.pdf

– H. Cordesman , Anthony(2020), America’s Failed Strategy in the Middle East: Losing Iraq and the Gulf, centre for strategic and international studies,

https://csis-website-prod.s3.amazonaws.com/s3fspublic/publication/200122-Chair.Iraq-is-the-Prize.GH-.FinalV.pdf

– Congressional Budget Justification Department of State,Foreign Operations, and Related Programs,pp64-65

https://www.state.gov/fy-2020-congressional-budget-justification-department-of-state-foreign-operations-and-related-programs/

https://iq.usembassy.gov/education-culture/exchange-programs/iylep/

https://www.iraq-businessnews.com/2018/10/03/2019-iraqi-young-leaders-exchange-programs-iylep/

https://www.gyli.org/programs/iraqi-exchange-program/#page-content

– Claypool, Amanda, (08/01/2014). “Iraq Security Assistance Portfolio: Security Sector Training Programs”, Retrieved From

– http://www.securityassistance.org/blog/iraq-security-assistance-portfolio- security-sector-training-programs.

– Kullab, Samya , U.S. pulls out of a third base in Iraq, 2020, at: https://www. militarytimes.com/news/your-military/2020/03/29/us-pulls-out-of-a-third-base-in-iraq/