سخن ناشر

طی سال‌های اخیر، روند تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی در غرب آسیا از چنان شتاب و عمقی برخوردار بوده است که برای بررسی همه ابعاد و جوانب مختلف آن، باید مجموعه‌ای از متغیرها و مؤلفه‌های اثرگذار در هر یک از تحولات اعم از زمینه‌های تاریخی، موقعیت‌ جغرافیایی، وضعیت اقتصادی و از همه مهم‌تر بازیگران سیاسی دخیل را مورد ارزیابی قرار داد. بررسی و واکاوی دقیق و موشکافانه تحولات جهان اسلام به خصوص منطقه غرب آسیا از دو جهت حائز اهمیت است:

نخست آنکه، موقعیت و جایگاه جمهوری اسلامی ایران در بطن تحولات منطقه به عنوان یک بازیگر اثرگذار و اثرپذیر ایجاب می‌کند که این تحولات تحت یک نگاه کارشناسانه و دقیق مورد بررسی قرار گرفته و هرگونه ارتباط آنها با منافع و امنیت ایران در صحنه‌های مختلف مورد توجه قرار گیرد.

دوم آنکه، تولید علم و نگاه بومی به تحولات منطقه فارغ از تحلیل‌ها و گزارش‌های گوناگون و بعضا جهت‌داری که از آن سوی مرزها و از طریق رسانه‌های مختلف و اندیشکده‌های غربی و عربی در دسترس دانشجویان، اساتید و سایر علاقمندان حوزه‌های سیاسی و دیپلماتیک قرار می‌گیرد، می‌تواند در ایجاد یک نگاه و رویکرد متفاوت به سیر تحولات جاری در عرصه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، مفید و مؤثر باشد.

در حال حاضر، اگرچه با وقوع هر تحول یا بحرانی، تحلیل‌های مختلف در قالب یادداشت، گزارش و ترجمه در سایت ها، خبرگزاری‌ها و نشریه‌های مختلف انتشار می‌یابد که هر یک از دریچه‌ای خاص به تحلیل و بررسی موضوعات می‌پردازند، اما به نظر می‌رسد برای بررسی عمیق هر کدام از تحولات باید یک نگاه دقیق‌تر و کارشناسی‌تر به موضوعات داشت تا بتوانند فراتر از نگاه تحول‌محور به رویدادها، روند تحولات را با نگاهی عمیق‌تر و وسیع‌تر مورد واکاوی قرار دهند. تحقق این مسئله نیازمند بهره‌گیری از کارشناسان مجرب و ارائه تحلیل‌های کارشناسی و تخصصی در حوزه‌های مختلف سیاسی، منطقه‌ای و بین‌الملل است. بدون شک کتاب بهترین ابزاری است که می‌تواند نتایج پژوهش کارشناسان و متخصصان را در معرض دید علاقه‌مندان بگذارد.

«مؤسسه مطالعات راهبردی اندیشه‌سازان نور» با توجه به رسالت و اهداف خود، نسبت به تألیف و انتشار کتاب‌های مختلف که حاصل مطالعات و پژوهش‌های بومی و تخصصی است، مبادرت ورزیده و تلاش دارد از این طریق، در راستای آگاهی‌بخشی جهت درک عمیق از تحولات جهان اسلام و منطقه غرب آسیا گام بردارد. امید است که تجربه مطالعاتی این موسسه به موازات بهره‌گیری از کارشناسان برجسته بتواند زمینه‌های مطالعات عمیق تحولات جهان اسلام و منطقه غرب آسیا را برای همه علاقه‌مندان فراهم نماید.

کتاب حاضر با توجه به ابعاد و اهمیت اقدامات هریک از طرفین بر آینده سیاسی و امنیتی کشور سوریه، به بررسی دلایل، اهداف و چگونگی بازی بازیگران اصلی در دو گروه موافقان شامل ایران، روسیه، حزب الله لبنان و همچنین مخالفان سوریه شامل آمریکا، رژیم صهیونیستی، عربستان، ترکیه و قطر پرداخته است.

بحران سوریه از آغاز، کشورهای منطقه و فرامنطقه را به دو دسته تقسیم کرد. یک دسته با حمایت از گروه‌های تروریستی به ایجاد اغتشاش، آشوب، ناامنی جنگ و درگیری پرداختند و سیاست فنا را پیش گرفتند. در مقابل، دسته دیگر از کشورها از مردم و دولت قانونی سوریه حمایت کردند و با اتخاذ سیاست بقا مانع از پیشروی گروه‌های تروریستی و تسلط آنها بر خاک سوریه شدند.