چکیده
شمال افريقا یکی از مهم‌ترين مناطق رشد و توسعه سلفیت است و گروه‌های سلفی متعددي در کشورهای این منطقه بنا به شرایط داخلی و فکری، رشد و توسعه یافته‌اند. در این میان سلفی‌های جهادی با توجه به روش خشونت‌بارشان، همواره توجه کشورهای منطقه و سایر کشورها را به خود جلب کرده‌اند. این نوع سلفیت در سطح منطقهای فراگیر است و به کشورهای خاص محدود نمي‌شود. به ویژه پس از اشغال افغانستان و عراق، بُعد بینالمللی کنشِ این نوع سلفیگری آشکارتر شد و به صورتی گستردهتر مورد تأکید قرار گرفت. تحولات سال‌های اخیر در منطقه نیز باعث رشد و احیای مجدد سلفیت شده است؛ به طوری که علاوه بر شمال افريقا در سایر کشورهای خاورمیانه مانند سوریه و عراق در قالب گروهک‌هایی مثل جبهه النصره و داعش حضوري پررنگ دارند.
با توجه به اوضاع داخلي کشورهای شمال افريقا و شرایط منطقهای و فرامنطقه‌اي، در آینده نیز شاهد ادامه حضور و گاه گسترش فعالیت سلفی‌های جهادی در این منطقه خواهیم بود.
واژگان کلیدی
سلفیگری، سلفی‌های جهادی، شمال افريقا، مصر، لیبی، تونس، الجزایر
عنوان مقاله [English]
Jihadi Salafi Groups in North Africa and their Future Ahead
نویسنده [English]
Mostafa Ghasemi
چکیده [English]
Abstract
North Africa is one of the most important areas of development Salafists and Salafi groups in several countries in the region, according to local circumstances and intellectual growth and developed.
The Salafists jihad according to violent methods, have attracted the attention of the region and other countries. This kind of salafie expands and don’t limit to special country at regional level special after occupy Afghanistan and Iraq. The international aspect, action this kind of Salafism becomes more obvious and more generally emphasize.
In addition, development in recent years is causes growth and revival again in region, so that, in addition South African the others middle east countries have a strong presence like Syria and Iraq with in the groups like ISIS and Al-nosre.
With respect to internal situation of South Africa countries and the situation of regional and trans-regional, in in the future in this region see the salafi jihadi expansion.
واژگان کلیدی[English]
Keywords
Salafism, Jihadi Salafi, North Africa, Egypt, Libya, Tunisia, Algeria
عنوان مقاله [العربية]
الجماعات السلفية التكفيرية في شمال أفريقيا ومستقبلها القادم
چکیده [العربية]
المخلص
تُعد منطقة شمال أفریقیا من المناطق الحاضنة لنمو و انتشار السلفیة والیوم ظهرت جماعات سلفیة متعددة في بلدان هذه المنطقة وفقا للظروف الداخلیة و الفکریة وفي هذه الأثناء قد أثار أسلوب السلفیین التکفیریین القائم علی العنف اهتمام دول المنطقة وسائر البلدان. هذا النوع من السلفیة منتشر علی المستوی الإقلیمي ولا یقتصر علی بعض البلدان وخاصة بعد الاحتلال الأفغاني والعراقي، لقد إتضح البعد الدولي لتحرکات هذه الجماعات السلفیة أکثر فأکثر و حظیت باهتمام تام.
والتطورات الأخیرة في المنطقة قد وفرت الأرضیة الخصبة لنمو و إحیاء هذه السلفیة مجددا حیث ظهرت علاوة علی شمال أفریقیا جماعات جدیدة في سائر بلدان الشرق الأوسط کسوریا و العراق بأسماء جدیدة كجبهة النصرة و داعش بشکل قوي.
ونظرا للأوضاع الداخلیة لبلدان شمال أفریقیا و الظروف الإقلیمیة و الدولیة، فإننا سنشاهد في المستقبل إستمرار الحضور و أحیانا توسیع تحرکات السلفیین التکفیریین في هذه المنطقة.
الكلمات المفتاحية
السلفیة، السلفیون التکفیریون، شمال أفریقیا، مصر، لیبیا، تونس، الجزائر
الف) منابع فارسی
ـ بيداري اسلامي (۱۳۹۲)، «نگاهی به احزاب صاحب قدرت در تونس؛ فرصتی برای تولد احزاب سیاسی»، س ۲، ش ۶، آبان.
ـ بی‌نام (۱۳۹۳)، «انصار بيت‌المقدس یا دشمنان قدس؟»، ۱۲ فروردين، سایت اینترنتی http://mouood.org
ـ دكمجيان، هراير (۱۳۸۳)، اسلام در انقلاب، جنبش‌هاي اسلامي معاصر در جهان عرب، ترجمه حميد احمدي، تهران: كيهان.
ـ شرق (روزنامه) (۱۳۸۲)، «اتحاد سلفي‌گراها با بن‌لادن»، به نقل از الحيات لندن، ۲۱ اسفند.
ـ الطویل، کمیل (۱۳۹۰)، القاعده و خواهرانش، ترجمه محمدعلی پوشی و محمدرضا بلوردی، تهران: مؤسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور.
ـ عزیزی، هوشنگ (۱۳۹۱)، جریان‌شناسی سلفی‌ها در تونس، پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه، ۷ اسفند.
ـ فرغلی، ماهر (۱۳۹۳)، «جنبش‌ها و گروه‌های اسلامی در مصر»، مؤسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور، خرداد.
ـ كديور، جميله (۱۳۸۵)، مصر از زاويه‌اي ديگر، تهران: انتشارات اطلاعات.
ـ گيدر، متيو (۲۰۰۶)، «چهره جديد تروريسم اسلامي، شعبه الجزايري القاعده»، لوموند ديپلماتيك، نوامبر.
ـ مصطفي، هاله (۱۳۷۹)، استراتژي دولت مصر در رويارويي با جنبش‌هاي اسلامي، ترجمه محمد صادق شريعت، نشر مؤسسه مطالعات انديشه‌سازان نور.
ب) منابع عربی
ـ بی‌نام (۲۰۱۲)، السلفيون في تونس؛ ثورة فـــــقراء تونس المستمرة، ۲۱ ینایر:
http://www.opinionslibres.net/wordpress3/wordpress/?tag=%25D3
ـ بی‌نام (۲۰۱۳)، درنه «قندهار» لیبیا، موقع الالکترونیکی: لیبیا المستقبل، ۱۵ مارس:
ـ خالد، أيمن (۲۰۱۲)، «تونس في ظل السلفية الجديدة»، ۳ نوامبر:
http://www.citoyen.tn/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7A7
ـ سمراوي، محمد (۲۰۰۳)، في حوار مع صوت الجزاير، ۲۲ نوامبر: www.algeriavoice.net
ـ السنوسی، بسیکری (۲۰۱۳)، موقع الالکترونیکی: لیبیا المستقبل، به نقل از مرکز مطالعات الجزیره، ۲ آوريل.
ـ كريشان، محمد (۲۰۱۲)، السلفيون في تونس، ۲۸ آذار/مارس:
http://www.etteyssir.com/index.php/news-art/articales/articales/1508-2012-03-28-09-49-17.html
ـ المدینی، توفیق (۲۰۱۲)، تونس الثوره المغدوره و بناءالدوله الدیموقراطیه، بیروت.
ـ منیب، عبدالمنعم (۲۰۰۹)، خريطة الحركات الإسلامية في مصر، الشبکه العربیه لمعلومات حقوق الانسان.
ج) منابع لاتین
- Ansar al-Sharia in Libya (ASL) (2003), Available at: http://www.trackingterrorism.org/ group/ansar-al-sharia-libya-asl
- Areas of Benghazi Still Ansar Al-Sharia Strongholds, (26 May 2014), Available at: http://www.libyaherald.com/2014/05/26/areas-of-benghazi-still-ansar-al-sharia-strongholds -hifter-spokesman/#axzz37cEIRJJC
- Boubekeur, Amel (2008), “Salafism and Radical Politics in Postconflict Algeria”, Carnegie Middle East Center, September.
- “Centrifugal Tendencies in the Algerian Civil War (2001)”, Arab Studies Quarterly, Vol. 23, No. 3, Summer, Available at: http://www.jstor.org/discover/10.2307/ 41858383? uid= 2&uid = 4&sid=21104338852667
- Dworkin, Anthony (2011), “After the Revolution: Europe and the Transition in Tunisia”, Le Monde Diplomatique, November.
- Reene, Jared (2010), The Fortunes of Political Salafism in Gaza and Algeria, The Institute for Middle East Studies, The Elliott School of International Affairs, The George Washington University, May.
- Terrorist Designations of Three Ansar al-Shari’a Organizations and Leaders (January 10, 2014) , Available at:http://www.state.gov/r/pa/prs/ps/2014/01/219519.htm
