امكان‌سنجي حضور و نفوذ «داعش» در افغانستان

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده :

* جواد جمالي

* دانش‌آموخته كارشناسي ارشد علوم سياسي

 ایمیل نویسنده

چکیده

داعش بعد از نمایش نوعی سرسختی ساختاری- کارکردی، در پی گسترش سرزمینی و تعمیق ایدئولوژیکی بین سایر گروه‌ها و طیف‏های افراط‏گرا در مناطق مختلف جهان اسلام است. به نظر می‏رسد افغانستان به سبب نقش تاریخی در تولد و رشد افراط‏گرایی و جایگاهی که در راهبردهای بین‏المللی دارد، یکی از اهداف گسترش داعش خواهد بود. فهم امکان‏پذیری و نحوه‏ این گسترش مستلزم بررسی زوایای مختلف این موضوع است که در مراحل اولیة‌ «واقعیت» یافتن است.

بدین منظور در پاسخ به سؤال اصلی که «آیا بسترها و مؤلفه‌های لازم برای انتشار پدیده‌ داعش در افغانستان، مهیاست؟» می‏توان این فرضیه را که «قابلیت‏های ژئوپليتیکی، ایدئولوژیکی و استراتژیک افغانستان بستر مساعدی برای حضور داعش و گروه‌های وابسته به آن در این سرزمین فراهم کرده است»، به آزمون گذاشت. بدین منظور از «نظریه انتشار» که روش اشاعه پدیده‌ها را بررسی می‏کند، استفاده شده است.

طبق یافته‌های این مقاله، با توجه به جذابیت‏های راهبردی ـ ژئوپلیتیکی، وجود بسترهای ایدئولوژیک، حضور نیروها و گروه‌های افراط‏گرا، ضعف ساختاری، اهداف راهبردی امریکا در آسیای مرکزی و روسیه، رقابت‏های منطقه‏ای با جمهوري اسلامي ایران و… بسترهای حضور و هم‏پیمانی با داعش در افغانستان مهیاست و این کشور می‏تواند به عنوان «کانون ثانویه انتشار» داعش باشد.

واژگان کلیدی

داعش، افغانستان، طالبان، نظریه انتشار، سیاست بین‏‎‌الملل

عنوان مقاله [English]

Evaluating the Feasibility of ISIS Presence in Afghanistan

نویسنده  [English]

Javad jamali

چکیده [English]

Abstract

ISIS showing a tenacity structural and functional to following the development of the land and Deeping of dialogic among other groups and extremist spectrum is in different regions of the Islamic world.

It seems that Afghanistan is one of the objectives will be to expand ISIS because of the historical role in the production, growth of extremism and have a position in the international strategy.

Understanding of the feasibility and these developments involves and examination of various aspects of this issue that is finds the “reality” in the early stages.

In order to answer the main question that ” did platforms and components are available for publishing ISIS phenomenon in Afghanistan?’

This hypothesis can be demonstrated that capabilities geopolitics, ideology and strategic of Afghanistan has provided favorable context for presence of ISIS and its affiliates in this land.

For this purpose, the diffusion theory is used to study the phenomena of diffusion method.

According to the finding of this article with respect to attraction strategic geopolitics, excisions the ideology platform, presence the extremist groups, weakness structural, Americas strategic goals in central Asia and Russia, regional competition with the Islamic republic of Iran and etc.

Platforms presence and alignment is available with ISIS in Afghanistan it can be as a “secondary focus ISS.”

واژگان کلیدی[English]

Keywords

ISIS, Afghanistan, Taliban, Theory of Diffusion, International Politics.



عنوان مقاله [العربية]

دراسة جدوي حضور وتأثير «داعش» في أفغانستان

چکیده [العربية]

المخلص

بعد إظهار نوع من القوة الهيكلية والوظيفية، یسعی داعش إلی توسیع الأراضي والتعميق الأيديولوجي بين المجموعات الأخرى والأطياف المتطرفة في أجزاء مختلفة من العالم الإسلامي. ويبدو أن أفغانستان نظراً لدورها التاريخي في ولادة ونمو التطرف وموقعها في الاستراتيجيات الدولية، ستکون أحد أهداف داعش في التوسیع والانتشار. وفهم إمكانية وكيفیة هذا التوسع، یتطلب دراسة الجوانب المختلفة لهذه القضية التي تطوي مراحلها الأولى في التحول إلی أمر «واقع».

ولهذا الغرض ورداً على سؤال أنه «هل الأرضیات والمكونات المطلوبة لانتشار ظاهرة داعش في أفغانستان متوفرة؟، يمكن وضع هذه الفرضية التي تقول» إن إمكانيات أفغانستان الجغرافية والسياسية والأيديولوجية والاستراتيجية، قد وفرت أرضیة مناسبة لحضور داعش والجماعات التابعة له في هذا البلد، على المحك. ولهذا الغرض تم استخدام «نظرية الانتشار» التي تتناول ظاهرة طريقة الانتشار.

وحسب نتائج هذا المقال، فإنه نظراً للجاذبيات الاستراتيجية-الجيوسياسية، وجود السياقات الأيديولوجية، حضور القوى والجماعات المتطرفة، الضعف الهيكلي، أهداف أميركا الاستراتيجية في آسيا الوسطى وروسيا، المنافسة الإقليمية مع جمهورية إيران الإسلامية و …، فإن أرضیات الحضور والتحالف مع داعش متوفرة في أفغانستان، ویمکن لهذا البلد أن یکون «محور الانتشار الثاني» لداعش.

الكلمات المفتاحية

داعش، أفغانستان، طالبان، نظرية الانتشار، السياسة الدولية.

منابع فارسی

– خبرگزاری تسنیم (۱۳۹۳)، «افغانستان ۹۰ درصد تریاک جهان را تولید می‌کند»، ۲۱ آبان.

– خبرگزاری تسنیم (۱۳۹۳) «مصاحبه با ذبیح‏ا… مجاهد»، ۲۵ آبان، در:

 http://www.tasnimnews.com/Home/Category/8

– جردن، تری.جی و لستر راونتری (۱۳۸۰)، مقدمه‏ای بر جغرافیای فرهنگی، ترجمه سیمین تولایی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و ارتباطات.

– شبکه تلویزیونی طلوع نیوز،  ۲۹/۱۰/۱۳۹۳٫  

– شبکه تلویزیونی اسکای نیوز عربی، ۲۶/۱۰/۹۳٫

– شکویی، حسین (۱۳۷۵)، اندیشه‌های نو در فلسفه جغرافیا، ج اول، تهران: گیتاشناسی.

– فریدمن، جرج (۱۳۹۳)، «داعش شکل خاورمیانه را تغییر خواهد داد»، دیپلماسی ایرانی، ۱۰ آذر.

– مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی (۱۳۸۸)، روندهای جهانی ۲۰۱۵، ترجمه امیر ناظمی‏اشنی، تهران: مرکز آینده‏پژوهی علوم و فناوری دفاعی.

منابع لاتین                                              

– Gayle, Damien, (2015), “ISIS Sets up Its First Base in Afghanistan”, ۱۴ Janury, At: www.dailymail.co.uk/news/article-2910420.

– Haggett, Peter, (1983), Geography: A Modern Synthesis, third ed, New York: Harper and Row.

– Osman, Borhan,(2014), “Islamic State’ Haunting Afghanistan?”, ۱۷ November, At: https://www. afghanistan-analysts.org/messages-in-chalk-islamic-state-haunting-afghanistan/

– http://ynewsi q.com/?aa=news&id22=6490&iraq=

– http://www.afghanpaper.com/nbody.php?id=77963(30/5/93) .