عوامل شكل‌گيري و گسترش
طالبان پاكستان
چکیده
بنیادگرایی و فرقه‌گرایی مذهبی در یکی، دو دهه اخیر در پاکستان رشدی چشم‌گیر يافته و این کشور را به مرکز بنیادگرایی به ویژه افراطی‌گری تبدیل کرده است. از جلوه‌های افراطی‌گری در پاکستان، شکل‌گیری گروهی به نام طالبان پاکستان است که پیچیدهترین نیروی اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و امنیتی این کشور و حتی منطقه جنوب آسیا به شمار می‌رود؛ به گونه‌ای که تهدیدی فراروی امنیت داخلی پاکستان و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی شده است. بر این اساس مقاله حاضر به بررسی عوامل و بسترهای شکل‌گيري طالبان پاکستان و چشم‌انداز آینده آن می‌پردازد. بررسی این عوامل بدان علت حايز اهمیت است که این گروه به لحاظ ریشه، ایدئولوژی و جهت‌گیری عینی، پیچیدگی‌های خاصی دارد که ممکن است در آینده نظم و امنیت داخلی پاکستان را به چالش بکشد و بر کل منطقه تأثير بگذارد.
واژگان کلیدی
پاکستان، بنیادگرایی، طالبان، امنیت
عنوان مقاله [English]
Factors of Formation
and Expansion of Pakistan
نویسنده [English]
Seyyedeh Somayeh Habibollahpoor
چکیده [English]
Abstract
Religious fundamentalism and sectarianism in the recent two decades in Pakistan has had dramatic growth and has become this country to a center of extremism and fundamentalism in particular. From the signs of extremism in Pakistan, is forming a group called Pakistani Taliban. this group is one of the most complex social force, cultural, political and national security in this country and even South Asia region, so that is serious threat for Pakistan’s internal security and regional and international security. Accordingly, the present study examines the causes and context of the formation of Pakistan Taliban and its future prospects. Review of these factors is important because this group in form of origins, ideology and objective-oriented, has a special complexity that may create challenges for Pakistan’s internal security and also in future of the entire region.
واژگان کلیدی[English]
Keywords
Pakistan, Fundamentalism, Taliban, Security
عنوان مقاله [العربية]
اسباب تشكيل و توسيع طالبان باكستان
چکیده [العربية]
المخلص
نمت الاصولية و الطائفية في العقود الاخيرة في باكستان نموّاً ملحوظاً و حوّلت البلاد الى بؤرة الاصولية خاصة التطرف. و من اشكال التطرف في باكستان، تشكيل جماعة تدعى طالبان باكستان التي تعتبر من أعقد القوي الإجتماعية و الثقافية و السياسية و الامنية في البلاد و حتي منطقه الاسيا الجنوبي. حيث يعدّ خطراً علي الأمن الداخلي الباكستاني و الإقليمي و الدولي. و علي هذا يريد المقال دراسة الاسباب هذه في أنّ الجماعة لها معقّدات خاصة من حيث الجذور و الإيدئولوجية و الاتجاهات الموضوعية التي قد تتحدى النظام و الامن الداخليين في باكستان و ستؤثّر علي كلّ المنطقة في المستقبل.
الكلمات المفتاحية
باكستان، الاصولية، طالبان، الأمن
منابع فارسي
ـ احمدی، حمید و آرش بیدالله خانی (بهار ۱۳۹۱)، «طالبان پاکستان: علل پیدایش، ماهیت و چالش‌های امنیتی»، فصلنامه سیاست، دوره ۴۲، ش ۱٫
ـ احمدی، حمید(۱۳۸۰)، «طالبان: علل ظهور و عوامل رشد»، اطلاعات سیاسی و اقتصادی، ش ۱۳۲ـ۱۳۱٫
ـ امیراحمدی، هوشنگ (۱۳۸۰)، «بحران افغانستان و سیاست منطقه‌ای ایران»، اطلاعات سیاسی و اقتصادی، ش ۱۳۴-۱۳۳٫
ـ جمالی، جواد (۱۳۹۰)، افراط‌گرایی در پاکستان: مبانی، عملکرد و چشم‌انداز، چاپ اول، تهران: مؤسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور.
ـ حسین، مسعودنیا، «بررسی علل رفتار خشونت‌آمیز نیروهای اسلامی در پاکستان با تأکید بر طالبانیسم»، فصلنامه دانش سیاسی، س ۵، ش ۱٫
ـ رشیدی، احمد و صفی‌الله شاه‌قلعه (تابستان ۱۳۹۱)، «مبانی فکری ضدیت «طالبانسم» پاکستان با شیعیان»، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، س ۱، ش ۲٫
ـ روا، الیویه (۱۳۷۹)، افغانستان از جهاد تا جنگ‌های داخلی، ترجمه علی عالمی، تهران: انتشارات دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
ـ شفیعی، نوذر، زهرا ثالثی و اقدس اقبال (تابستان ۱۳۸۹)، «بسترها و زمینه‌های مؤثر در تکوین و گسترش طالبان پاکستانی»، فصلنامه آفاق امنیت، س ۳، ش ۷٫
ـ شفیعی، نوذر (۱۳۸۴)، «جایگاه پاکستان در رشد اسلام‌گرایی»، همشهری دیپلماتیک، ش ۶۱، ۲۹ مرداد.
ـ عارفی، محمداکرم (بهار ۱۳۷۸)، «مبانی مذهبی و قومی طالبان»، مجلۀ علوم سیاسی، س ۱، ش ۴٫
ـ عارفی، محمداکرم (۱۳۸۰)، «پاکستان و بنیادگرایی اسلامی»، مجله علوم سیاسی، س ۴، ش ۱۶٫
ـ عارفی، محمداکرم (۱۳۸۲)، جنبش اسلامی پاکستان، بررسی عوامل ناکامی در ایجاد نظام اسلامی، قم: انتشارات بوستان کتاب قم.
ـ عصمت الهی، محمدهاشم (۱۳۸۸)، جریان پرشتاب طالبان، تهران: انتشارات الهدی.
ـ عندلیب، علیرضا (۱۳۸۰)، نظریه پایه و اصول آمایش مناطق مرزی جمهوری اسلامی ایران، چاپ اول، تهران: دانشکده فرماندهی و ستاد سپاه پاسداران.
ـ کاظمی، سیدآصف (۱۳۸۹)، «بررسی زمینه‌های سیاسی ـ اجتماعی شکل‌گیری طالبان در پاکستان»، فصلنامه سخن تاریخ، ش ۸٫
ـ مسعودنیا، حسین و داود نجفی (پاییز ۱۳۹۰)، «عوامل مؤثر در تکوین و رشد بنیادگرایی در پاکستان»، فصلنامه مطالعات شبه‌قاره دانشگاه سیستان و بلوچستان، س ۳، ش ۸٫
ـ موثقی، سیداحمد (۱۳۸۶)، جنبش‌های اسلامی معاصر، ابراهیم برزگر (ویراستار)، تهران: انتشارات سمت.
ـ مودودی، ابوالاعلی(۱۳۶۸)، نظام سیاسی اسلام، ترجمه زین‌العابدینی، تبریز: انتشارات ابن سینا.
ـ نصری مشکینی، قدیر(۱۳۷۷)، «استیلای طالبان بر افغانستان و امنیت جمهوری اسلامی ایران»، اطلاعات سیاسی و اقتصادی، ش ۱۳۴-۱۳۳٫
ـ وزارت امور خارجه (۱۳۸۸)، کتاب سبز پاکستان، تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
ـ ديوسالار، مجيد (۱۳۸۵)، «مروری بر افکار وهابیت و جایگاه آن در جهان/باورهای فطرت‌ستیز»، قابل دسترس در: http://www.hawzah.net/Hawzah/Magazines/MagArt.
ـ مصباح، محمدتقی، «دیوبندیه، پشتونیسم، طالبانیسم»، قابل دسترس در سایت:
http://www.bashgah.net/pages-14888.html.
ـ شفيعي، نوذر، «طالبانیسم در پاکستان و افغانستان»، قابل دسترس در:
http://drshafiee.blogfa.com/post178-/aspx.
ـ زاهدي، محمدعلی (۱۳۹۱)، «شکاف قومی و اضمحلال حزب دموکراتیک خلق افغانستان»، قابل دسترس در:
http://www.sokhanetarikh.com/all-version/87.
منابع لاتين
– Bakier Abdul Hameed, “Taliban Leader Mullah Nazir’ Defends Jihad in South Waziristan’’, Linked Available at:http://www.jamestown.org single/?no-cache=1&tx-ttnews [tt-news]=34959.
– Tinder, Daniel P. (2007), “Sullivan Spark, Oxygen,and Fuel: The Mysterious Rise of the Taliban’’, No.1.
-Ty, Groh (2006), Ungoverned Spaces: The Challenges of Governing Tribal Societies, Colifornia: Naval Postgraduate School Monterey.
– Chenai, Rama (2006), “About Pakistan’s Inter-Services Intelligence South Asia Analysis Group”, available at: http://www.acsa2006.net/isi/index.html.
