شانگهای، دلایل تأخیر در عضویت ایران
فصلنامه مطالعات راهبردي جهان اسلام، سال نوزدهم، شماره ۲، پياپي ۷۴، تابستان ۱۳۹۷؛ صفحات ۱۶۰-۱۸۷
نوع مقاله: پژوهشی
نویسنده:
* شعیب بهمن
* دکتري علوم سياسي، پژوهشگر مسائل بين‌الملل
چکیده
در سال‌های اخیر کشورهای مختلفی برای الحاق به سازمان همکاری شانگهای ابراز تمایل کرده‌اند. برخی از این کشورها همچون هند و پاکستان موفق به عضویت دائم در این سازمان شده‌اند و برخی دیگر به عنوان عضو ناظر و یا طرف همکاری باقی مانده‌اند. در این بین مسئله عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای که طی سال‌های گذشته بارها مطرح شده، با چالش‌ها و موانع مختلفی مواجه بوده که تاکنون از تحقق چنین امری جلوگیری کرده است. این در حالیست که عضویت ایران در این سازمان با مزایای قابل توجهی همراه است. با توجه به اهمیت این مسئله، مقاله حاضر در صدد است با نگاهي به ظرفيت‌ها و موقعيت ايران در سازمان شانگهاي، به موانع عدم عضويت تهران در اين سازمان بپردازد و چشم‌انداز اين مسئله را مورد بحث و بررسي قرار دهد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که هم عوامل داخلی و هم عوامل خارجی در عدم تحقق عضویت کامل و دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای نقش داشته اند.
واژگان کلیدی
سازمان همکاری شانگهای، ایران، روسیه، چین، انرژی
عنوان مقاله [English]
Shanghai, the reasons
for the delay in Iran membership
نویسنده [English]
Dr. Shuaib Bahman
چکیده [English]
Abstract
In recent years, various countries have expressed their willingness to join to the Shanghai Cooperation Organization. Some of these countries, such as India and Pakistan, have become permanent members of this organization, and others remain as observers or partners. Meanwhile, the issue of Iran’s permanent membership in the Shanghai Cooperation Organization, which has been repeatedly raised over the past years, has faced various challenges and obstacles that have prevented this from happening until now. This is despite the fact that Iran’s membership in this organization has significant benefits. Considering the importance of this issue, the present article seeks to address the barriers of Tehran’s non-membership in this organization by looking at Iran’s capacities and position in the organization and discuss the prospects of this issue. The research findings indicate that both internal factors and external factors have contributed to the non permanent membership of Iran in the SCO.
واژگان کلیدی[English]
Keywords
Shanghai Cooperation Organization, Iran, Russia, China, Energy
عنوان مقاله [العربية]
شنغهاي، وأسباب التأخير في عضوية إيران
چکیده [العربية]
المخلص
في السنوات الأخيرة، أعربت مختلف البلدان عن استعدادها للانضمام إلى منظمة شنغهاي للتعاون. وقد أصبحت بعض هذه الدول، مثل الهند وباكستان، أعضاء دائمين في المنظمة، بينما بقي البعض الآخر مراقبين أو شركاء. في غضون ذلك، واجهت مسألة عضوية إيران الدائمة في منظمة شنغهاي للتعاون، والتي تم طرحها مراراً وتكراراً على مدى السنوات الماضية، العديد من التحديات والعقبات التي حالت دون حدوث ذلك حتى الآن. هذا على الرغم من حقيقة أن عضوية إيران في هذه المنظمة تأتي بفوائد كبيرة. وبالنظر إلى أهمية هذه المسألة، تسعى هذه المقالة إلى معالجة الحواجز التي تحول دون عضوية طهران في هذه المنظمة من خلال النظر إلى قدرات إيران ومكانتها في المنظمة ومناقشة آفاق هذه القضية. تشير نتائج البحث إلى أن العوامل الداخلية والعوامل الخارجية ساهمت في عدم وجود عضوية كاملة ودائمة في منظمة شنغهاي للتعاون.
الكلمات المفتاحية
منظمة شنغهاي للتعاون، إيران، روسيا، الصين، الطاق
الف) منابع فارسی
ـ انوري. حميد رضا، ۱۳۸۰، نگاهي به شكل‌گيري سازمان همكاري شانگهاي، فصلنامه مطالعات آسياي مركزي و قفقاز، تهران: دفتر مطالعات سياسي و بينالمللي وزارت امورخارجه، شماره ۳۴، تابستان،
ـ بهشتی‌پور. حسن، ۱۳۹۵، چرا ایران نباید برای عضویت در شانگهای عجله کند؟، موسسه مطالعات ایران و اوراسیا، ۲۰ خرداد
ـ طاهري امين. زهرا، ۱۳۸۱، سازمان همكاري شانگهاي: چالش‌هاي پيش رو، فصلنامه مطالعات آسياي مركزي و قفقاز، تهران: دفتر مطالعات سياسي و بينالمللي وزارت امورخارجه، شماره ۴۰، زمستان،
ـ واتسون. گرگ، ۱۳۸۵، سازمان همکاري شانگهاي: امنيت ايران در قرن بيست‌ويکم، ترجمه: فاطمه سلطاني، فصلنامه مطالعات آسياي مركزي و قفقاز، تهران: دفتر مطالعات سياسي وزارت امورخارجه، شماره ۵۵، پاييز،
ب) منابع انگلیسی
– Amalendu. Misra, 2001, Shanghai 5 and the Emerging Alliance in Central Asia: The closed Society and Its Enemies, Central Asian Survey, Vol.20, No.3,
– Внешние связи, ۲۰۱۸ , Шанхайская организация сотрудничества (ШОС),
– China View, 2004, Closer Cooperation Urged Among Sco Members, 09/23, http://rus. sectsco. org/cooperation/
– Lim. Kevjn, 2016, Iran’s Shanghai Dream; The Perks and Pitfalls of Joining China’s Security Club, Council on Foreign Relations, July 25,
– Yom. Sean L., 2002, Power Politics in Central Asia: The Future of the Shanghai Cooperation Organization, Harvard Asia Quarterly, Autumn,
– О Шанхайской организации сотрудничества, ۲۰۱۸ , Шанхайская организация сотрудничества (ШОС), http://rus.sectsco.org/about_sco/
