نقش رژيم سعودي در بحران‌هاي منطقه غرب آسیا
فصلنامه مطالعات راهبردي جهان اسلام، سال هجدهم، شماره ۲، پياپي ۷۰، تابستان ۱۳۹۶؛ صفحات ۱۲۱-۱۵۹
نوع مقاله: پژوهشی
نویسنده:
* تورج افشون
* کارشناس حوزه خاورميانه عربي
چکیده
نگاهي کوتاه به اظهارات و اقدامات حکمرانان سعودي، هم در عرصه داخلي و هم در عرصه خارجي نشان مي‌دهد که عمده جريان‌هاي تفرقه‌افکنانه و تروريستي منطقه‌اي يا اصالتي سعودي دارند يا تحت‌الشعاع گرايش‌هاي وهابي ـ سلفي قرار گرفته‌اند. از سوي ديگر، حمايت‌هاي سياسي، مالي و نظامي به علاوه تغذيه فکري اين جريان‌ها از سوي حکمرانان سعودي و صاحب‌منصبان فرقه وهابيت، موضوعي است که اگر نگوييم مسلم شده، تا کنون هيئت حاکم سعودي هم نتوانسته‌اند براي ادله مدعيان، برهان قاطع بياورند و آن را رد نمايند.
به هر حال مسلم است که خواستگاه فکري ـ عقيدتي شبکه‌هاي تروريستي و اقدامات تفرقه‌افکنانه، عمدتاً به گرايش خردگريز و جعلي وهابيت برمي‌گردد؛ به گونه‌اي که انگليسي‌ها به مثابه «جاعل اصلي اين فرقه» با تکيه بر موضوع «تفرقه بينداز و حکومت کن»، سياست‌هاي استعماري و تفرقه‌افکنانه خود را پيش مي‌بردند و بسياري از درگيري‌هاي منطقه‌اي را در قرن نوزدهم و اوايل قرن بيستم در منطقه غرب و جنوب غرب آسيا رقم زدند.
پژوهش حاضر از اين زاويه در صدد بررسي نقش و جايگاه رژيم سعودي بهعنوان ميراث‌خوار بريتانيا در منطقه و پاسخ به اين پرسش است که نقش رژيم سعودي در افزايش درگيري‌هاي منطقه‌اي اخير به چه ميزان بوده است؟
واژگان کلیدی
آل‌سعود، درگيري‌هاي منطقه‌اي، محور مقاومت، محور غرب و صهيونيسم
عنوان مقاله [English]
Role of Saudi regime in crises of West Asia
نویسنده [English]
Toraj Afshoun
چکیده [English]
Abstract
A brief look at the statements and actions of Saudi Arabia’s rulers, whether nationally or internationally, shows that the major separatist streams and regional terrorists, are whether originally Saudi or affected by the Salafi – Wahhabi tendencies. On the other hand, the issue of political, financial and military supports as well as ideological teaching and supports by Saudi rulers and leaders of Wahhabism is somehow proven; at least Saudi authorities could not bring any kind of evidence to prove otherwise.
Anyway, the fact is that the intellectual – ideological origin of these terrorist networks and separatist actions mainly goes back to the unwise and fake circle of Wahhabism. Britons as the “main founder of this fake circle” with emphasis on “Divide and rule”, during the nineteenth and begging of twentieth century are advancing their colonial and separatist policies, causing numerous cases of regional conflicts in west and southwest Asia,.
The present article is to investigate on the role and position of Saudi Regime’s policy as the legacy of Britain within the region, and is to answer the question that “to what extent and scale can we measure the role of Saudi Regime in increasing the regional conflicts?”
واژگان کلیدی[English]
Keywords
Al Saud, Regional conflicts, resistance axis, West and Zionism axis
عنوان مقاله [العربية]
دور النظام السعودي في أزمات منطقة غرب آسيا
چکیده [العربية]
المخلص
إن نظرة عابرة إلى تصريحات وأفعال الحكام السعوديين في الساحة الداخلية والخارجية تبين أن غالبية التنظيمات الإرهابية تنتمي إلى السعودية والتيارات السلفية الوهابية. ومن ناحية أخرى فإن الدعم المالي والسياسي والعسكري فضلا عن التعاليم الفكرية لهذه التنظيمات من قبل الحكام السعوديين والجهات الوهابية، مسألة يعجز السلطات الحاكمة في السعودية عن الإجابة عليها أو يرفضون هذا الأمر. لا شك أن الأصول الإيديولوجية للتنظيمات الإرهابية ترجع لحد كبير إلى النزعة الوهابية المزيفة والإتجاهات اللاعقلانية مما جعلت بريطانيا تسعي بسياستها الإستعمارية واعتمادا على سياسة “فَرِّقْ تَسُدْ” لخلق خلافات وصراعات بين دول وشعوب المنطقة في غرب وجنوب غرب آسيا في القرن التاسع عشر وأوائل القرن العشرين. تحاول هذه المقالة دراسة دور وموقف النظام السعودي باعتباره تراثا لبريطانيا في المنطقة والإجابة على مدى دور النظام السعودي في زيادة الصراعات الإقليمية الأخيرة.
الكلمات المفتاحية
آل سعود، الصراعات الإقليمية، محور المقاومة، المحور الغربي والصهيوني
منابع فارسی
ـ خراسانی، رضا، «مواجهه غرب و اسلام سیاسی در دوره معاصر (چیستی و چرایی آن)»، فصلنامه علوم سیاسی، شماره ۴۹، ۱۳۸۹٫
ـ نصر، ولی، «پیامدهای منطقه‌ای ناشی از احیای شیعی در عراق» در کتاب «سامان سیاسی در عراق جدید»، ترجمه علی پورقلی، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، ۱۳۸۶٫
ـ متقی، ابراهیم، «تعارض دو ایدئولوژی »، به نقل از: گراهام فولر، قبله عالم (ژئوپلیتیک ایران)، ترجمه عباس مخبر، تهران: مرکز، ۱۳۷۳.
رسانه‌ها
ـ بیانات رهبر معظم انقلاب (۱۳۷۲)، پيام به کنگره عظيم حج، ۲۸ اردیبهشت ۱۳۷۲، دسترسی در: http://fars:khamenei.ir/message.content?id=2669
ـ بیانات رهبر معظم انقلاب در حوزه سیاست خارجی، «به دنبال رفع ظلم هستيم نه سيطره بر دنيا»، دسترسی در: http://diplomatic.hmg.ir/Content
ـ بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار مداحان اهل‌بیت (ع) در آستانه سالروز ولادت حضرت فاطمه زهرا (س) در حسینیه امام خمینی (ره)، دسترسی در:
http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=29415
ـ جهان‌بزرگی، احمد، «تحلیل گفتمانی نظریه انقلاب اسلامی»، مجله زمانه، شماره ۸۴ و ۸۵، ۱۳۸۸٫
ـ «اعترافات تکان‌دهنده افسر وزارت دفاع آمریکا/ عراق در سینی طلا تقدیم ایران شد»، دسترسی در:Dand. Ir/ 101951. Html و Javan online. Ir/ Fal mobile/ 609/20
ـ «آمریکا: مدرکی درباره دخالت ایران در یمن نداریم»، بی‌بی‌سی فارسی، ۲۱ آذر ۱۳۸۸٫
ـ پیشتازان بیداری اسلامی در یمن؛ جنبش «انصارالله» چگونه کابوس مثلث آمریکا، وهابیت و صهیونیسم شد؟، ۱۳ مرداد ۱۳۹۳، دسترسی در: www. MashreghNews. Ir/ Fa/ News/ 331637
ـ روزنامه عکاظ: طرح ارتش هلال شیعی ایران خنثی شد/ جنگ یمن نقطه تحول ماهیت رقابت تهران و ریاض است»، ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۴، دسترسی در: -Tik. ir/ Fal/ news/ 83270
ـ «هلال شیعی و ژئوپلیتیک خاورمیانه»، پگاه حوزه، ۸ مهر ۱۳۸۵، شماره ۱۹۲، دسترسی در:
– www. Hawzah. Net/ fa/ Magazine/ view/ 3814/4848/40296
– Http: //Fa. Wikipedia. Org/ Wiki/ 2016/ 01/ 27
– www. Taamo Lnews. Ir/ Fa/ News/ 87635
ـ پرونده عملکرد عربستان در منطقه و جهان ـ ۱۰ (مواضع سعودی در عراق پس از صدام» / انواع شگردها و حربه‌ها برای دخالت)، دسترسی در:
www. Tasnimnews. Com/ Fa/ news/ 1395/03/24/1099151.
– ایسنا، اردیبهشت ۱۳۹۶: http://www.isna.ir/news/96021508888
– جام نیوز، ۱۴ شهریور ۱۳۹۲: jamnews.ir/TextVersionDetail/230454
ـ سایت دیپلماسی ایران، سه‌شنبه ۲۱ مرداد ۱۳۹۳: http://www.irandiplomacy.ir/fa/page/1936997
-سایت دید، ۲۹ دی ۱۳۹۵: http://www.did.ir/catalog/index.aspx?cn=88F455E
ـ سایت خبری ـ تحلیلي عصر ایران، ۲۰ مرداد ۱۳۹۳: http://www.asriran.com/fa/news/350062
ـ خبرگزاری اسلام تایمز به نقل از «خبر نت»، سه‌شنبه ۱۱ آذرماه ۱۳۹۳: http://www.islamtimes.org
ـ خبرگزاری تسنیم، ۱۲/۹/۱۳۹۳ به نقل از «المسله»: www.gathreh.com/news/nn23582426
ـ خبرگزاری شبستان، ۱۱ آذرماه ۱۳۹۳: http://shabestan.ir
ـ سايت خبري ـ تحليلي رخداد ۲۴، ۲۷ دی ۱۳۹۳: www.rokhdad24.com
ـ پايگاه خبري قدس آنلاين: www.Qudsonline.ir
ـ سایت نشریه القدس العربی: www.alquds.so.uk
ـ سایت بلاغ نیوز: http://www.blaghnews.com
ـ سایت تابناک: http://www.tabnak.ir
_ تبیان، وشنبه ۸ خرداد ۹۶: http://tabyincenter.ir/19372
ـ سایت انتخاب: http://www.entekhab.ir
ـ سایت تیک: http://tik.ir
منابع براي مطالعه بيشتر
الف) منابع فارسي
ـ پاسخ پیرمرد لرزان به دیپلماسی خندان، سعود الفیصل: ایران اشغالگر است، دسترسی در:
www. Vatan Emrooz.ir/ News Paper/ Mobile Block? News Paper Block ID= 126866
ـ نیکخواه، مسلم، «نشست ژنو؛ ناکامی سعودی‌ها و دستاوردهای انصارالله»، هفته‌نامه بدر، مؤسسه مطالعات راهبردی اندیشه‌سازان نور، شماره ۷ ، ۱۳ تیر ۱۳۹۴٫
ـ ـــــــــــ ، «علل و اهداف برگزاری نشست ژنو درباره بحران یمن»، هفته‌نامه بدر، مؤسسه مطالعات راهبردی اندیشه‌سازان نور، شماره ۵، ۱ تیر ۱۳۹۴٫
ب) منابع لاتين
– Jason, Holander, “Prof Kenneth N Waltz’s Political Realism wins James Madison Life time Achaievement Award in political Sience”, Columbia univrsity news, Retrivered, Mar28, 2000/ www. Columbia.edu/cu/pr/00/03kennethwaltz.html/
– Minister of foreign Affairs: US President visit Refledts the Kngdom’s Pirotal Role in the Arab and Islamic Nations, Riyadh Daily, 5 May 2017.
