سخن ناشر

پس از آنکه در ژوئن ۲۰۱۴ ابوبکر البغدادی سرکرده داعش اعلام کرد خلافت داعش تشکیل شده است و خود را خلیفه مسلمین نامید، توجه سیاستمداران، اندیشمندان، کارشناسان و پژوهشگران به پدیده داعش جلب شد و رسانه‌ها به پوشش اخبار داعش و خلافت خودخوانده بغدادی علاقه‌مند شدند و تحلیل‌ها و تفسیرهای متعددی پیرامون این پدیده در سطوح سیاسی، فکری و فرهنگی ارائه کردند.

گسترش سازمان داعش به لحاظ نیروی انسانی در مدت‌زمان کوتاه و پیوستن تعداد زیادی از جوانان کشورهای اسلامی به این سازمان، این پرسش را به وجود آورد که علت جذابیت داعش برای جوانان مسلمان چیست؟ چرا با وجود خطرات جانی زیادی که در مسیر پیوستن به داعش و بعد از آن در دوران همکاری با این سازمان وجود دارد، تعداد قابل توجهی از جوانان به این تشکیلات ملحق می‌شوند؟ جوانان مسلمان در کشورهای غربی با چه هدفی شهر و دیار خود را ترک کرده و به این سازمان می‌پیوندند؟

برخی از کارشناسان و پژوهشگران با پدیده داعش به صورت سطحی برخورد می‌کنند و در بررسی آن، با تقلیل همه عوامل موجده و پیش‌برنده به یک عامل خاص و جزئی، نتایج غیرجامع، غیردقیق یا نادرستی را تولید می‌کنند. برخی فقر را عامل مسلط در گرایش جوانان به داعش و برخی دیگر جهل و نادانی را مهمترین عامل در این زمینه می‌دانند. برخی نیز معتقدند جوانان کشورهای غربی با انگیزه «جهاد نکاح» یا ماجراجویی به عراق و سوریه می‌روند و به سازمان داعش می‌پیوندند. این نوع نگاه به داعش که یک پدیده‌ پیچیده و چندبعدی است، به رغم آنکه ممکن است رگه‌هایی از واقعیت را در خود داشته باشد، اما قادر نیست کل این پدیده را به خوبی تبیین کند.

بر این اساس، مؤسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور در راستای بازخوانی و بازشناسی جریان‌های تکفیری در جهان اسلام، اقدام به انتشار کتاب «معمای جذب داعش» کرده است. این کتاب که با هدف بررسی عوامل مؤثر بر گرایش جوانان مسلمان به داعش تألیف شده است، سعی دارد با پرهیز از تقلیل‌گرایی، ضمن شناسایی عوامل مؤثر بر گرایش جوانان به داعش، تصویر روشن‌تری از این گروه به خوانندگان ارائه کند.