توضیحات
سخن ناشر
افغانستان به دليل موقعيت منحصر به فرد جغرافيايي و راهبردي از گذشته‌هاي دور زيستگاه اقوام و گذرگاه ملل گوناگون با فرهنگ‌هاي متفاوت و زبان‌هاي متنوع بوده است و هم‌چنان نيز از تنوع نژادي، زباني و مذهبي برخوردار است. در ميان پيروان مذاهب مختلف، شيعيان از طيفهاي جمعيتي تأثيرگذار افغانستان محسوب ميشوند.
به دليل بحران امنيتي، جنگ‌هاي طولاني، مهاجرت، فقدان ارگان‌هاي رسمي آمارگيري و نبود امکان آمارگيري دقيق، تعداد دقيق جمعيت اين کشور مشخص نيست. طبق تازه¬ترين آمار غير رسمي، جمعيت کنوني افغانستان حدود ۲۹ تا ۳۰ ميليون نفر برآورد مي‌شود. سايت خارجي گزارش کشورها که اطلاعات آماري و جمعيتي کشورهاي مختلف را در شبکه جهاني اينترنت قرار مي¬دهد، در سال ۲۰۰۲ جمعيت افغانستان را ۷۷۵/۷۵۵/۲۷ نفر و پايگاه اينترنتي «ويکي‌پديا دانشنامه آزاد» جمعيت اين كشور را ۷۱۶/۳۹۵/۲۸ نفر اعلام كرده است. در مورد تعداد جمعيت شيعيان اختلاف نظر وجود دارد و هيچ آمار معتبري در اين زمينه در دست نيست و نويسندگان مختلف هر کدام مطابق حدس و اطلاعات شخصي و انگيزه‌هاي سياسي خود جمعيت شيعيان را بين ۱۵ تا ۳۵ درصد بيان كرده‌اند. در اينجا به دو مورد که بر اساس مطالعات ما، قريب به واقعيت است، بسنده مي‌شود. دکتر سيد عبدالقيوم سجادي حدود ۶۵ تا ۷۵ درصد جميعت افغانستان را اهل سنت و عمدتاً پيروان مذهب حنفي و ۲۵ تا ۳۰ درصد را اهل تشيع مي‌داند. بصير احمد دولت‌آبادي ۶۵ تا ۷۰ درصد جمعيت افغانستان را اهل سنت و ۳۰ تا ۳۵ درصد آن را اهل تشيع ذکر مي‌كند.
گفتني است اغلب نويسندگاني که جمعيت شيعيان افغانستان را بين ۱۵ تا ۲۰ درصد اعلام مي‌كنند تنها جمعيت شيعيان هزاره يا منطقه هزاره¬جات را در نظر مي¬گيرند؛ در حالي که شيعيان منحصر به قوم هزاره يا هزاره‌جات نيستند و جمع زيادي از اقوام افغانستان مانند تاجيک‌ها، قزلباش¬ها، بلوچ‌ها، خليلي¬ها و… در ولايات (استان‌ها) شمالي و غربي و حتي ولايات جنوبي پيرو مذهب شيعه اماميه‌اند که در ادامه به تفصيل به آنها پرداخته خواهد شد.
با توجه به آنچه بيان شد، کتاب حاضر درصدد پاسخگويي به اين سؤال اصلي است كه «نقش و جايگاه فرهنگي، اجتماعي، سياسي، اقتصادي و امنيتي شيعيان در افغانستان چگونه است؟». به منظور پاسخگويي بهتر به اين سؤال بايد به سؤال‌هاي ديگري پاسخ داد كه به چند مورد اشاره مي‌شود:
۱٫ فرق، نحله‌ها و نهادهاي تشيع در افغانستان کدام‌اند؟
۲٫ وضعيت فرهنگي ـ اجتماعي شيعيان افغان چگونه است؟
۳٫ شرايط و موقعيت اقتصادي شيعيان افغانستان چگونه است؟
۴٫ سهم و نقش سياسي و امنيتي شيعيان در ساختار سياسي افغانستان در چه حد است؟
۵٫ توانمنديها، فرصتها و چالشهاي شيعيان افغان چيست؟
از مهم‌ترين اهداف کتاب حاضر مي‌توان به روشن‌سازي جغرافياي انساني، ترکيب جمعيتي، سهم و نقش سياسي، فرهنگي و اقتصادي جامعه شيعي، شناسايي چالشها و فرصتهاي شيعيان و ابهام‌زدايي از برخي سوءفهم‌ها و سوءبرداشت‌ها در مورد ترکيب جمعيتي و تعداد جمعيت شيعيان افغانستان اشاره كرد. در اين راستا لازم است تعريف درست و دقيقي از برخي مفاهيم به‌كاررفته در کتاب صورت گيرد كه يكي از اين مفاهيم، اصطلاح «شيعه» است.
شيعه عنواني است براي همه گروه‌هايي كه به امامت و خلافت بلافصل حضرت علي(ع) معتقدند. نخستين‌بار پيامبر اسلام(ص) به آنان كه خود را پيرو علي بن ابي‌طالب(ع) ميدانستند عنوان «شيعه» داد. از جمله اين افراد سلمان، مقداد، ابوذر، عمار و ابوايوب بودند. پيامبر اسلام(ص) بارها علي را جانشين بلافصل خود خواند و كسي به اين موضوع به صورت علني اعتراض نكرد. مذهب تشيع پيش از وفات پيامبر(ص)، به عنوان فرقهاي مستقل مطرح نبود. پس از رحلت پيامبر اسلام(ص) بر سر جانشيني او ميان مسلمانان اختلاف افتاد. در اين ميان، شيعيان اين منصب را حق حضرت علي(ع) دانستند و از اين زمان تشيع به عنوان مذهبي رسمي نمودار شد.
در طول تاريخ اسلام در مذهب شيعه نيز همانند ساير مذاهب اسلامي انشعاباتي رخ داده و به شاخه‌هاي مختلف تقسيم شده است. شيعيان افغانستان از دو فرقه¬ اماميه و اسماعليه هستند.
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.