دوگانه؟ حوزه نجف، حوزه قم

توضیحات

سخن ناشر
اگرچه دشمنان اسلام طی سال‌های گذشته سعی کرده‌اند شکل‌گیری حوزه علمیه قم در ایران را به معنای وجود انشقاق و تفرقه میان روحانیون ایرانی با روحانیونی جلوه دهند که در حوزه علمیه نجف بوده‌اند، اما بررسی واقعیت‌ها نشان می‌دهد که نه تنها چنین تفرقه و انشقاقی هیچ‌گاه وجود نداشته، بلکه هر دو حوزه در خصوص مسائل کلان و عمده، با یکدیگر هم‌نظر بوده‌اند. البته تفاوت‌هایی در روش‌های دو حوزه وجود دارد که بیشتر نشئت گرفته از شرایط اجتماعی و سیاسی جوامع آنهاست. بنابراین برخلاف تمام تبلیغاتی که صورت گرفته، نه در حوزه فقهی و نه در خصوص مسائل سیاسی هیچ اختلاف نظر جدی میان دو حوزه وجود ندارد. نباید از یاد برد که حضرت امام خمینی(ره) به عنوان رهبر انقلاب اسلامی ایران، مدتی پس از تبعید از ایران به نجف رفت و در آنجا به تدریس پرداخت و مبارزه با حکومت شاه و برخی مباحث و آثار مهم خویش مانند حکومت اسلامی را در آنجا پی گرفت.
علاوه بر این، رویکرد دو حوزه علمیه قم و نجف در قبال تحولات ایران و عراق حائز نکات قابل توجهی است که بیانگر تشابه رفتاری دو حوزه در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و سقوط صدام در عراق است. در واقع نحوه مدیریت تحولات حوزه علمیه نجف در جریان سقوط صدام و سال‌های پر تلاطم پس از آن، همانند مدیریت حوزه علیمه قم در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی و حضور در برهه‌های حساس تاریخی بوده است. بنابراین از منظر مدیریت تحولات سیاسی و اجتماعی، هر دو حوزه به فراخور شرایط مکانی و مقتضیات زمانی، به ایفای نقش همسو و مؤثر پرداخته‌اند. نکته قابل توجه آنکه حوزه نجف در بسیاری از موارد، از رفتار و رویکرد حوزه قم جهت مدیریت تحولات استفاده کرده است. همچنین دو حوزه مواضع کاملاً یکسانی در خصوص مسائل مهم جهان اسلام نظیر حمایت از جریان‌های اصیل اسلامی و مخالفت با گروه‌های تکفیری داشته‌اند.
مؤسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور در راستای اهداف خود جهت روشنگری درباره تبلیغات نادرستی که در خصوص وجود اختلافات عمیق میان حوزه علمیه قم و حوزه علمیه نجف صورت گرفته، اقدام به انتشار کتاب «دوگانه؟ حوزه نجف، حوزه قم» کرده است. این کتاب ضمن بررسی روندهای تاریخی، کانون اصلی توجه خود را بر نحوه و شیوه مدیریت حوزه‌های قم و نجف در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و سقوط صدام در عراق متمرکز کرده است. مطالعه کتاب حاضر می‌تواند به درک تشابهات اعتقادی، اصولی، رفتاری و رویکردی دو حوزه علمیه مهم جهان اسلام یاری رساند و بسیاری از تبلیغات سوء در این‌باره را بی‌اثر کند.