تحولات سياسي و اجتماعي
علويان تركيه
چکیده
ترکیه کشوری با اکثریت جمعيت مسلمان است، اما فضای جامعه به لحاظ مذهبی از تنوع قابل توجهی برخوردار است. علویان ترکیه پس از سنیمذهبان، مهمترین اقلیت دینی در فضای سیاسی و اجتماعی این کشور محسوب میشوند؛ زیرا علویگری هم بین ترکها رایج است و هم بین کردها و عربهای ساکن ترکیه. علويان همواره به دست دولتهاي مختلف تركيه سركوب شده و از بسياري حقوق خود محروم بودهاند. این جمعیت در دوره دولت حزب حاکم عدالت و توسعه جایگاه بهتری يافتهاند، اما هنوز از وضعیت کنونی راضی نیستند. هدف این پژوهش شناخت بیشتر موقعیت، جایگاه و میزان نفوذ و قدرت علویان ترکیه و چشمانداز پیش روی آنان در چارچوب روش توصیفی ـ تحلیلی با استناد به دادههای اسنادی است.
واژگان کلیدی
علویان، ترکیه، حزب عدالت و توسعه، اسلامگرایان، اقليتهاي ديني
عنوان مقاله [English]
Political and Social Developments of
Turkey’s Alavis
چکیده [English]
Abstract
Turkey is country with a Majority Muslim population, but its society space has a considerable diversity in religious terms. Turkey’s Alavis after Sunnis are the most important religious minority in this country’s social and political climate, because Alavism is common among Turks, Kurds and Turkey’s Arabs. Alavis have always been suppressed by the government of Turkey and have been deprived from many of their rights. This population during the rule of Justice and Development Party have found a better place, but still not satisfied from their current situation. The purpose of this article is examination of the position, status and influence of Turkey’s Alavis and their future prospects in framework of the descriptive – analytical method.
واژگان کلیدی[English]
Keywords
Alavi, Turkey, the Justice and Development Party, Islamists
عنوان مقاله [العربية]
التطورات السياسية و الإجتماعية للعلويين الأتراك
چکیده [العربية]
المخلص
تعتبر تركيا بلد مسلم بالأكثرية. غير أنّ مجتمعها يتمتع بتنوع دينيٍ ملحوظ. يعتبر علويو تركيا اهمّ اقلية دينية في المشهد السياسي و الإجتماعي بعد السنة في البلاد. لأنّ العلوية تشيع بين الأتراك و الأكراد و عرب تركيا. و قد تعرّض العلويون للقمع علي يد الحكومات المختلفة التركية. و قد حرّموا من كثير من حقوقهم. و قد تحسّنت مكانتهم في عهد حكم حزب العدالة و التنمية. غير أنهم غير راضين عن وضعهم الحالي. يهدف المقال إلي معرفة أكثر للموقع و المكانة و حدود النفئذ و القوة للعلويين التركيين و الآفاق الموجودة أمامهم في إطار أسلوب وصفي ـ تحليلي بالإستفادة من المعطيات الموثقة.
الكلمات المفتاحية
العلويون، تركيا، حزب العدالة و التنمية، الإسلاميين
منابع فارسي
ـ آرینگبرگ و ماريني لانئاتزا (۱۳۸۷)، «علویان ترکیه و علویان سوریه؛ شباهتها و تفاوتها»، فصلنامه تاریخ اسلام، س ۹، شماره ۳۶-۳۵، پايیز و زمستان.
ـ ابوالقاسمی، محمدجواد و حسين اردوش (۱۳۷۸)، ترکیه در یک نگاه، تهران: انتشارات بینالمللی الهدی.
ـ بهرامشاهی، مهدی (۳/۴/۱۳۸۷)، «ساختار اجتماعی ـ سیاسی علویان در ترکیه»، خبرگزاری فارس، شماره خبر ۸۷۰۴۰۲۰۵۴۵٫
ـ بهرامی، محمد (۲۱/۳/۱۳۹۲)، «اعتراضات داخلی و چالش قدرت نرم ترکیه»، خبرگزاری فارس.
ـ بینا (۲۴/۱۱/۱۳۹۱)، «چرایی شیعهستیزی در ترکیه»، برگرفته از سایت:
http://www.pajoheshname.blogfa.com/tag
ـ توال، فرانسوا (۱۳۷۹)، ژئوپوليتیک شیعه، ترجمه علیرضا قاسمآقا، نشر آمن.
ـ جمالیفر، مهدی (۱۳۹۱)، «نیمنگاهی به تاریخ و عقاید علویـ بکتاشی ترکیه؛ علویان ترکیه شیعه هستند»، ماهنامه زمانه، شماره ۳۰- ۲۹، دی و بهمن.
ـ حیدرزاده نائینی، محمدرضا (۱۳۸۰)، تعامل دین و دولت در ترکیه، تهران: انتشارات دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی.
ـ درسلر، مارکوس (۱۳۹۰)، «جدال بر سر مذهب در ترکیه ـ علویگری در برابر سنیگرایی دولت سکولار»، ترجمه علی کالیراد، ماهنامه علوم انسانی مهرنامه، ش ۱۱، اردیبهشت.
ـ دونمز، نوری (۱۳۸۵)، «علویان ترکیه»، فصلنامه طلوع، ش ۱۵، سایت باشگاه اندیشه، ۲۵/۴/۸۵٫
ـ رحیمی، محمدمهدی (۱۳۹۱)، «ماتم جهانی عاشورا؛ گزارشی از برگزاری متفاوت مراسم روز عاشورا در شهر استانبول»، ماهنامه زمانه، شماره ۳۰- ۲۹، دی و بهمن.
ـ زارع، محمدرضا (۱۳۸۳)، علل رشد اسلامگرایی در ترکیه، تهران: مؤسسه مطالعات اندیشهسازان نور.
ـ طاهرنژاد، امید (۳۰/۱۰/۱۳۹۱)، «نقش علویان در آینده سیاسی ترکیه»، تریبون مستضعفین.
ـ عبدالرزاق، جعفر (۱۳۹۱)، «علماى اسلام: فقه سياسى، عملكرد سياسى (قسمت دوم)»، ترجمه سيد مجتبى سعادتالحسينى، ماهنامه معرفت، ش ۴۴: http://marifat.nashriyat.ir/node.
ـ غفاری، مصطفی (۱۳۹۱)، «شیعیان ترکیه حرکت رو به جلو»، ماهنامه زمانه، شماره ۳۰- ۲۹، دی و بهمن.
ـ فلاح، رحمتالله (۱۳۸۵)، «علویان ترکیه در تکاپوی هویتطلبی سیاسی»، فصلنامه جهان اسلام، س ۷، ش ۲۸٫
ـ فلاح، رحمتالله (۱۳۹۲)، «ماهیتشناسی جنبش ضد اردوغان در ترکیه»، فصلنامه پانزده خرداد، س ۱۰، ش ۳۶، تابستان.
ـ قاسمی، محمدعلی (۱۳۸۳)، تأثیر علویان بر سیاست ترکیه معاصر، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
ـ کنعان، هدی (۱۳۸۲)، «علویان در ترکیه»، ترجمه علی علی محمدی، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، شمارههای ۶۷ـ۶۶، فروردین و اردیبهشت.
ـ لاین، رانیر (۱۳۷۱)، «ناسیونالیسم نژادپرستانه ترک»، لندن، به نقل از روزنامه جمهوری اسلامی، ۲۶/۹/۱۳۷۷٫
ـ لی.نور.جی، مارتین (۱۳۸۳)، چهرههای جدید امنیت در خاورمیانه، ترجمه قدیر نصری، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
ـ مؤسسه هادسون (۱۳۸۹)، «ترکیه جدید و حزب عدالت و توسعه»: http://eshraf.ir/index.php/.
ـ مرجانینژاد، احمد (۱۳۹۲)، «شکاف علوی ـ سنی در ترکیه و نارضایتی علویان از رویکرد اردوغان»، مرکز مطالعات بینالمللی صلح، برگرفته از سایت: http://peace-ipsc.org.
ـ مریم مسعود (۱۳۸۹)، «ترکیه و علویان از سرکوب تا رویارویی: علویان ترکیه از گذشته تاکنون» برگرفته از سایت:
http://kalame.co/faqs/14-1389-08-21-19-49-12/21996-
ـ نورالدین، محمد (۱۳۸۰)، «اسلام سیاسی و اسلام اجتماعی در ترکیه»، ترجمه محمد مهدی محسنی، در:
http://library.tebyan.net/newindex.aspx?pid=
ـ نورالدین، محمد (۱۳۸۲)، ترکیه، جمهوری سرگردان، ترجمه سید حسین موسوی، تهران: مؤسسه مطالعات اندیشهسازان نور.
ـ نوروزی، رسول و مجتبي عبدخدایی (۱۳۹۱)، «انقلاب اسلامی و هویتیابی تمدنی در ترکیه»، فصلنامه علمی و پژوهشی انقلاب اسلامی، س ۹، ش ۳۰، پاییز.
منابع لاتين
– Bruinessen van, Martin (1996), “Kurds, Turks and the Alavi Revival in Turkey”, Middle East Report.
– Momen, Moojen (1985), An Introduction to Shii Islam the History and Doctrines of Twelve sh ism, New Haven and London:Yale University Press.
– Rabasa, Angel and Stephanf Larabee (2008), “The Rise of Political Islam in Turkey”, Rand Corporation.
– Shankland, David, (1999), Islam and Society in Turkey, Cambridgeshire: The Eothen Press.