حزب‌الله و مواجهه با چالش‌های درونی لبنان

فصلنامه مطالعات راهبردي جهان اسلام، سال بیستم، شماره ۴، پياپي ۸۰، زمستان ۱۳۹۸؛ صفحات ۵-۴۶

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده :

* دکتر علی گلچین

* دکتری مطالعات منطقه‌ای، پژوهشگر مسائل بین‌الملل

چکیده

کشور لبنان در مقام نماینده ذره‌ایی‌شده از وضعیت منطقه غرب آسیا با یک سری چالش‌ها و شکاف‌های درونی ماندگار مواجه است، بدین معنی که بخش بزرگی از چالش‌های این کشور به شکل جوهری وجود داشته و هیچ‌گاه نمی‌توان از آنها عبور کرد و به‌نوعی وجود و هستی کشور لبنان به این چالش‌ها و شکاف‌ها وابسته است. در این میان، حزب‌الله لبنان نیز در مقام یک حزب و بازیگر اصلی در صحنه سیاسی و اجتماعی کشور لبنان با این چالش‌ها طی چند دهه گذشته دست‌وپنجه نرم کرده است. اما اکنون پرسش پژوهش حاضر این است که حزب‌الله در مواجهه با شکاف‌ها و چالش‌های درونی کشور لبنان چه راهبردی را در پیش گرفته و برای تقویت جایگاه خود در مقابله با این چالش‌ها چه راهبردی را می‌تواند در پیش بگیرد؟ حزب‌الله در مقام بازیگری در عرصه معادلات سیاسی کشور لبنان به شکل جوهری خود نماینده اصلی شیعیان بوده، اما همواره از همکاری و توافق درون لبنانی برای گذار از موانع حمایت کرده است. همچنین حزب‌الله در مسیر تشکیل دولت همواره سطحی مناسب از همکاری را با دیگر جریان‌های هویتی داشته است. علاوه بر این، حزب‌الله همواره مخالف نفوذ و دخالت بیگانگان در امور داخلی بوده و از استقلال کشور حمایت کرده است. با این اوصاف، این جریان در مقطع کنونی می‌تواند راهبرد ارائه خدمات اجتماعی به مردم، مخالفت با فروپاشی دولت و برگزاری انتخابات زودهنگام و در پیش گرفتن راهبرد کمک‌های سازنده را در پیش بگیرد.

واژگان کلیدی

حزب‌الله، لبنان، شکاف‌های فرقه‌ای و هویتی، بحران اقتصادی، دخالت خارجی.

عنوان مقاله [English]

Hezbollah and facing Lebanon’s internal challenges

نویسنده  [English]

Ali Golchin

چکیده [English]

Abstract

In the region of west Asia, Lebanon has been a country with many challenges and Permanent internal gaps. It means that major part of these challenges have been permanent in Lebanon and they will never be solved and it can be said that the existence of Lebanon depends on these challenges and gaps. Hezbollah as a party and as a main player in political and social scene of Lebanon has faced these challenges in recent decades. The main question of this research is that, what is strategy of Lebanon in facing these challenges and what are proposal strategies to fortify itself in facing with these challenges. Hezbollah is the main representative of Shia groups but it also has supported domestic cooperation to pass the challenges. Also, Hezbollah in the process of forming the government has always had an appropriate level of cooperation with other identical groups. In addition, Hezbollah has always disagreed of presence of foreigners and their interference in domestic issues and has supported independence of the country. So, Hezbollah at the present situation can use the strategies of providing social services to the people, opposing the collapse of the government, holding early elections, and adopting a constructive assistance strategy.

واژگان کلیدی[English]

Keywords

Hezbollah, Lebanon, Identical and sectarian gaps, Economic Crisis, Foreigners intervention

عنوان مقاله [العربية]

حزب الله ومواجهة تحديات لبنان الداخلية

چکیده [العربية]

المخلص

 

كدولة للوضع في منطقة غرب آسيا تواجه لبنان سلسلة من التحديات والثغرات المستمرة وهذا يعني أن جزءًا كبيرًا من تحديات هذا البلد موجود في جوهرها ولا يمكن تجاوزها أبدًا وبطريقة ما، يعتمد الوجود اللبناني على هذه التحديات والفجوات، وفي غضون ذلك  كان حزب الله اللبناني كحزب وطرف رئيسي في المشهد السياسي والاجتماعي اللبناني يصارع هذه التحديات على مدى العقود القليلة الماضية، لكن السؤال المطروح الآن في هذه الدراسة هو ما هي الاستراتيجية التي يتخذها حزب الله في مواجهة الثغرات والتحديات الداخلية في لبنان وما هي الاستراتيجية التي يمكن اتباعها لتعزيز موقعه في مواجهة هذه التحديات؟ بصفته طرفا في المعادلة السياسية اللبنانية يعتبر حزب الله الممثل الرئيسي للشيعة لكنه دعم دائمًا التعاون والاتفاق داخل لبنان لتجاوز العقبات، بالإضافة إلى ذلك كان لدى حزب الله دائمًا مستوى مناسب من التعاون مع التيارات الأخرى في عملية تشكيل الحكومة، بالإضافة إلى ذلك لطالما عارض حزب الله النفوذ الأجنبي والتدخل في الشؤون الداخلية ودعم استقلال البلاد، لكن في الوقت الحاضر يمكن لهذا التيار أن يتبنى استراتيجية تقديم الخدمات الاجتماعية للشعب ومعارضة انهيار الحكومة وإجراء انتخابات مبكرة ، واعتماد استراتيجية المساعدة البناءة.

الكلمات المفتاحية

حزب الله، لبنان، الانقسامات المذهبية والهوية، الأزمة الاقتصادية، التدخل الأجنبي.

منابع فارسی

ـ اسداللهی، مسعود، جنبش حزب‌الله لبنان، گذشته و حال، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی، ۱۳۸۲٫

ـ انصاری‌زاده، سلمان، تحولات ژئوپلیتیکی منطقه خاورمیانه با تأکید بر سه کشور ایران، لبنان و سرزمین‌های اشغالی فلسطین، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد، ۱۳۹۰٫

ـ باقری، محسن و محمد‌علی بصیری، بررسی رابطه حزب‌الله لبنان با امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران از منظر سازه‌انگاری و نوواقع‌گرایی، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، سال ۱۲، شماره ۴۰، بهار ۱۳۹۴٫

ـ بختیاری، محمدعزیز، تحلیل بحران سیاسی، اجتماعی افغانستان، فصلنامه معرفت، شماره ۱۰، پاییز ۱۳۷۳٫

ـ جعفری‌نژاد، مسعود، نظام چندبعدی قدرت جمهوری اسلامی ایران در لبنان، فصلنامه تحقیقات سیاسی بین‌الملل، شماره ۳۲، پاییز ۱۳۹۶٫

ـ دارابی، علی، تحقق وعده الهی (مقاومت ۳۳ روزه حزب‌الله لبنان با جنود شیطان)، چالوس: نشر شهیدین، ۱۳۸۹٫

ـ رودباری، لواء، نخبگان سیاسی لبنان، فصلنامه سیاست خارجی، سال چهاردهم، شماره ۱، بهار ۱۳۷۹٫

ـ زهرایی، مصطفی و شکوه ملکی، جامعه‌شناسی سیاسی در لبنان و فرقه‌گرایی در لبنان، فصلنامه روابط خارجی، سال ۸، شماره ۱، بهار ۱۳۹۵٫

ـ ستوده، محمد، اهداف تجاوز ۲۰۰۶ اسرائیل به خاك لبنان، فصلنامه علوم سیاسی، سال نهم، شماره ۳۶، زمستان ۱۳۸۵٫

ـ مرکز الاستشارات و البحوث، لبنان تاریخ، جامعه و سیاست (۱۹۷۶-۱۹۷۶)، ترجمه مؤسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور، تهران: مؤسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور، چاپ اول، ۱۳۸۸٫

ـ میرزاآقایی، محمد‌حسین، بازیگران مسیحیت سیاسی در لبنان، تهران: نشر شهر، ۱۳۸۶٫

ـ میزان، حسین، جایگاه بازیگران خارجی بر تحولات داخلی لبنان پس از ۲۰۰۰، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق، ۱۳۸۷٫

منابع انگلیسی

Benjamin MacQueen, Lebanon’s Electoral System: Is Reform Possible?,middle east policy council,number3, fall 2016.

Justine Babin, Lydia Assouad, Trois mille individus gagnent autant que ٥٠ % des Libanais les plus pauvres, Le Commerce du Levant, Beyrouth, novembre 2019.

https://tradingeconomics.com/lebanon/corruption-rank

John McGarry and Brendan O’Leary, “Introduction: The Macro-Political Regulation of Ethnic Conflict,” in The Politics of Ethnic Regulation: Case Studies of Protracted Ethnic Conflicts, eds. John McGarry and Brendan O’Leary (Routledge, 1993), 4; Venkat Iyer, “Enforced Consociationalism and Deeply Divided Societies: Some Reflections on Recent Developments in Fiji,” International Journal of Law in Context ۳, no. 2 (2007): 127-153.

reuters.com/article/us-lebanon-crisis-hezbollah/hezbollah-says-it-opposes-imf-management-of-lebanon-crisis-idUSKBN20J1Y6

سایت‌های اینترنتی

  • بی‌نام، ۸ مارس و ۱۴ مارس از کجا وارد ادبیات سیاسی لبنان شد؟، سایت تسنیم، ۲۰ اسفند ۱۳۹۴، قابل دسترسی در: https://www.tasnimnews.com/fa/news/1394/12/20/1024230/8
  • بی‌نام، اعتراضات مردمی در لبنان؛ اهداف و ریشه‌ها، سایت الوقت، ۹ مهر ۱۳۹۸، قابل دسترسی در:
  • http://alwaght.com/fa/News/163254
  • سید حسن نصرالله، اعتراضات مردمی نشان‌دهنده درد مردم است/ با سقوط دولت مخالفیم، باشگاه خبرنگاران جوان، ۳ آبان ۱۳۹۸، قابل دسترسی در: https://www.yjc.ir/fa/news/7116959/
  • هژار عالم، ریشه‌های اقتصادی اعتراضاتِ لبنان، لموند دیپلمات، ژانویه ۲۰۲۰، قابل دسترسی در:

https://ir.mondediplo.com/article3308.html