استقلال راهبردی اروپا؛ زمینه‌های شکل‌گیری و چالش‌های پیش‌رو

فصلنامه مطالعات راهبردي جهان اسلام، سال بیستم، شماره ۳، پياپي ۷۹، پاییز ۱۳۹۸؛ صفحات۲۰۸-۲۵۴

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده :

* علیرضا ثمودی

* پژوهشگر حوزه مطالعات اروپا

چکیده

بسیاری از رهبران اروپایی به این موضوع اشاره می‌کنند که در سال­های اخیر چندجانبه‌گرایی، ائتلاف­ها و موافقتنامه‌های بین­المللی شکننده­ شده است. این وضعیت به‌ویژه پس از ورود «دونالد ترامپ» به کاخ سفید بدتر شده است، زیرا او به سیاست بین‌الملل از منظر حاصل جمع صفر و اقدام­های تلافی­جویانه نگاه می‌کند. هم­اکنون اتحادیه اروپا با چالش­های مختلفی در محیط همسایگی خود روبه‌رو است و محیط امنیتی پُرمخاطره­ای دارد. از سوی دیگر، سیاست­های روسیه به‌ویژه پس از بحران اوکراین در سال ۱۳۹۳ تهاجمی‌تر شده و با جنگ غیر متقارن روسیه به‌ویژه در حوزه سایبری همراه شده است. همچنین شمال آفریقا و خاورمیانه به محل رقابتِ نیابتی کشورهای مختلف تبدیل شده است. مجموعه این عوامل در کنار بی­میلی آمریکا در دوره ترامپ و البته سیاست چرخش این کشور به شرق، موجب شده تا اتحادیه اروپا به‌ویژه در راهبرد جهانی خود تأکید بسیاری بر استقلال راهبردی داشته باشد. از این‌رو، در دو سه سال اخیر رهبران اروپایی از استقلال راهبردی اروپا سخن می‌گویند. در این مقاله تلاش شده تا دلایل اساسی تلاش اتحادیه اروپا برای بهره­مندی از استقلال راهبردی و مواضع کنشگران مختلف و البته چالش­های پیش روی اتحادیه در این زمینه بررسی شود.

واژگان کلیدی

استقلال راهبردی، اتحادیه اروپا، ارتش اروپایی، ناتو، آمریکا، سیاست خارجی و امنیتی مشترک، راهبرد جهانی اروپا.

عنوان مقاله [English]

Europe’s Strategic Independence; Areas of Formation and Challenges Ahead

نویسنده  [English]

Alireza Samoudi

چکیده [English]

Abstract

Many European leaders point out that in recent years multilateralism, coalitions, and international agreements have become fragile. Since Donald Trump’s arrival in the White House, the situation has worsened, as he looks at international politics from the perspective of zero sums and retaliatory measures. Currently, the European Union is facing several challenges in its neighborhood and its security environment is at risk. On the other hand, Russia’s policies especially after the Ukraine crisis in 2014 have become more aggressive and have been associated with Russia’s asymmetric war, especially in the cyber domain. Besides, North Africa and the Middle East have become the competition field of proxies for various countries. The combination of these factors along with the reluctance of the US during the Trump era, and of rotation its policy toward the east, has made EU, especially in its global strategy to emphasize its strategic independence.

Therefore, in the last two to three years, European leaders have spoken of Europe’s strategic independence. This article attempts to examine the major reasons of the EU to benefit from the strategic independence, positions of the various actors and, the challenges facing the Union in this regard.

واژگان کلیدی[English]

Keywords

Strategic Independence, European Union, European Army, NATO, USA, Common Foreign and Security Policy, European Global Strategy.

عنوان مقاله [العربية]

استقلال أوروبا الاستراتيجي؛ مجالات التكوين والتحديات المقبلة

چکیده [العربية]

المخلص

 

يشير العديد من القادة الأوروبيين إلى أن تعددية الأطراف والتحالفات والاتفاقيات الدولية أصبحت هشة في السنوات الأخيرة، و تدهور الوضع خاصةً منذ وصول دونالد ترامب إلى البيت الأبيض، حيث ينظر إلى السياسة الدولية من منظور المجموع الصفري  والإجراءات الانتقامية، و يواجه الاتحاد الأوروبي حاليًا العديد من التحديات في جواره والبيئة الأمنية عالية المخاطر، ومن ناحية أخرى أصبحت سياسات روسيا، خاصة بعد الأزمة في أوكرانيا في عام ۲۰۱۴، أكثر عدوانية وارتبطت بحرب روسيا غير المتماثلة وخاصة في المجال السيبراني، وأصبحت شمال إفريقيا والشرق الأوسط مکانا لنشوب الحروب بالنیابة بین مختلف البلدان، ومزيج من هذه العوامل إلى جانب تردد الولايات المتحدة خلال عهد ترامب وبالطبع سياسة تحويل البلاد إلى الشرق قد أعطى الاتحاد الأوروبي تركيزًا قويًا على الاستقلال الاستراتيجي وخاصة في استراتيجيته العالمية، ولذلك، في العامين أو الثلاثة أعوام الماضية، تحدث القادة الأوروبيون عن الاستقلال الاستراتيجي لأوروبا، تحاول هذه المقالة دراسة الأسباب الكامنة وراء جهود الاتحاد الأوروبي للاستفادة من الاستقلال الاستراتيجي ومواقف مختلف الجهات الفاعلة وبالطبع التحديات التي تواجه الاتحاد.

الكلمات المفتاحية

الاستقلال الاستراتيجي، الاتحاد الأوروبي، الجيش الأوروبي، الناتو، الولايات المتحدة، السياسة الخارجية والأمنية المشتركة، الاستراتيجية العالمية الأوروبية.

منابع انگلیسی

– Drent, M. (2018, August). European Strategic Autonomy: Going it Alone? Retrieved January 18, 2020, from Clingendael: http:///www.clingendael.org/publication/european-strategic-autonomy-going-it-alone-0.

– European Global Strategy, Shared Vision, Common Action: A Stronger Europe (2016), Retrieved January 4, 2020, from https://eeas.europa.eu/archives/ docs/top_stories/pdf/ eugs_review_web.pdf.

– European Parliament. (2018, September). State of EU-US Relations. Retrieved January 2, 2020, from https://www.europarl.europa.eu/RegData/ etudes/ATAG/2018/625167/ EPRS_ ATA(2018)625167_EN.pdf.

– Fiott, D. (2018, November). Strategic Autonomy: Towards European Sovereignty in Defence? Retrieved January 10, 2020, from European Union Institute for Security Studies: https://www.iss.europa.eu/sites/default/files/EUISSFiles/Brief%2012__Strategic%20Autonomy.pdf.

– Gindullis, V. (2019). NATO and Europe’s Vision of European Strategic Autonomy. Retrieved January 4, 2010, from https://csmconnect.weblog.leidenuniv.nl/2019/09/16/nato-and-europes-vision-of-european-strategic-autonomy/.

– Grevi, G. (2019, July 19). Strategic Autonomy for European Choices: The Key to Europe’s Shaping Power. Retrieved January 12, 2020, from European Policy Centre: http://aei.pitt. edu/100408/1/pub_9300_strategic_autonomy_for_european_choices2.pdf.

– Grunhagen, F., & Kepf, T. (2019, October). The Changing Global Order, Which Role for the European Union? Retrieved January 4, 2020, from Friedrich Ebert Stiftung: http:// www.fiia.fi/en/publication/the-changing-global-order-and-its-implications-for-the-eu.

– Howorth, J. (2017, May). Strategic Autonomy and EU – NATO Cooperation: Squaring Circle. Retrieved January 8, 2020, from Egmont: http://www.egmontinstitute.be/strategic-autonomy-and-eu-nato-cooperation/.

– Howorth, J. (2019). Strategic Autonomy, Why It’s Not about European Going it Alone. Retrieved January 10, 2020, from Wilfried Martens Centre for European Studies: https://www.martenscentre.eu/publications/strategic-autonomy-why-its-not-about-europe-going-it-alone.

– Jarvenpaa, P., Major, C., & Sakkov, S. (2019, October). European Strategic Autonomy. Retrieved January 10, 2020, from Konrad Adenauer Stiftung: https://icds.ee/wp-content/ uploads/2019/10/ICDS_Report_European_Strategic_Autonomy_J%C3%A4rvenp%C3%A4%C3%A4_Major_Sakkov_October_2019.pdf.

– Johnston, S. (2019, November). A Europe that Protects? US Opportunities in EU Defense. Retrieved January 5, 2020, from Belfer Center for Science and International Affairs: http:// www.belfercenter.org/publication/europe-protects-us-opportunities-eu-defense.

– Libek, E. (2019, December 19). European Strategic Autonomy: A Cacophony of Political Vision. Retrieved January 18, 2020, from http:// https://icds.ee/european-strategic-autonomy-a-cacophony-of-political-visions/.

– Lippert, B., VonOndarza, N., & Perthes, V. (2019, March). European Strategic Autonomy, Actors, Issues, Conflict of Interests. Retrieved January 10, 2020, from german Institute for International and Security Affairs: https://www.swp-berlin.org/fileadmin/ contents/ products/ research_ papers/2019RP04_lpt_orz_prt_web.pdf.

– NATO. (2018, February 16). Speech by NATO Secretary General Jens Stoltenberg at Munich Security Conference. Retrieved Janury 20, 2020, from http://www. nato.int/ cps/en/ natohq/opinions_152209.htm.

– Thompson, J. (2019, September). European Strategic Autonomy and The US. Retrieved January 10, 2020, from CSS: https://css.ethz.ch/content/dam/ethz/special-interest/gess/cis/ center- for-securities-studies/pdfs/CSSAnalyse248-EN.pdf.